Đội bay Sukhoi của không quân Indonesia trước giờ tập trận - Ảnh: Reuters

Hôm nay (6-10), theo đài VOA, lực lượng không quân Indonesia bắt đầu cuộc tập trận được cho là lớn nhất từ trước đến nay gần quần đảo Natuna. Các quan chức Indonesia tuy vậy xác nhận đây là vùng biển đảo giàu nguồn khí đốt và nguồn cá thuộc chủ quyền của Indonesia nhưng đang bị Trung Quốc xâm chiếm.

Tổng thống Joko Widodo sẽ có mặt ở Ranai, thủ phủ của quần đảo Natuna, ngày hôm nay để quan sát cuộc tập trận.

Đây sẽ là chuyến thăm thứ hai của ông đến thành phố này kể từ tháng 3 vừa qua khi Bắc Kinh tuyên bố các vùng biển ngoài khơi Natuna là một phần của "khu vực đánh cá truyền thống" của Trung Quốc.

Trong chuyến đi đầu tiên hồi tháng 6 vừa qua, Tổng thống Joko đã lên một tàu quân sự, tổ chức cuộc họp với một nhóm nhỏ các bộ trưởng và quan chức quân sự.

Từ bốn tháng qua, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã tiến hành chiến dịch vận động chưa từng có để tăng cường quyền đánh bắt cá, khai thác dầu khí và quyền tự vệ quanh chuỗi đảo Natuna, sau một loạt vụ đụng độ giữa tàu cá Trung Quốc với lực lượng tuần duyên của Indonesia.

Bắc Kinh dù không chống đối tuyên bố chủ quyền của Indonesia với quần đảo Natuna nhưng lại khiến Jakarta nổi giận khi tuyên bố hai nước có vùng chồng lấn biển ở vùng nước mà Indonesia gọi là Biển Natuna.

Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia tuyên bố rõ: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng đây không phải là cuộc tập trận đầu tiên hay duy nhất của Indonesia. Chúng tôi đã tập trận nhiều lần và khu vực tập trận nằm trong Biển Natuna thuộc lãnh thổ của Indonesia chứ không phải nằm trong Biển Đông”.

Lực lượng hải quân Indonesia bắt giữ tàu cá Trung Quốc - Ảnh: AFP

Ông Iis Gindarsah, nhà nghiên cứu của Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) ở Jakarta, nhận định: "Chuyện một nước tiến hành tập trận quân sự trên khu vực biên giới là điều bình thường. Nó nằm trong chính sách quốc phòng".

Nhưng ông giải thích với báo The Straits Times của Singapore rằng ông chưa từng nghe đến chuyện Indonesia từng tiến hành diễn tập quân sự ở Biển Đông.

Theo tuần báo quốc phòng IHS Jane's, cuộc tập trận bắt đầu từ ngày hôm nay của Indonesia thực hiện “một cuộc tấn công giả định từ trên không và chiếm lại một đường băng sân bay bị chiếm giữ  trên Pulau Natuna Besar” - tức vùng lãnh thổ gần với khu vực mà Bắc Kinh cho là thuộc của mình.

Hãng tin Reuters dẫn lời tư lệnh Không quân Jemi Trisonjaya, người phát ngôn của lực lượng Không quân Indonesia, nhấn mạnh: "Chúng tôi muốn cho thấy sự hiện diện của mình tại khu vực. Không lực của chúng tôi đủ mạnh để làm điều mình muốn".

Hơn 2.000 binh sĩ lực lượng không quân của Indonesia tham gia cuộc tập trận kéo dài hai tuần lễ với ba đợt diễn tập lớn này. Tư lệnh Trisonjaya cũng cho biết thêm rằng trong đợt tập trận sẽ có các đợt triển khai lực lượng mặt đất, máy bay vận tải, trực thăng và máy bay chiến đấu gồm cả loại Sukhoi mua của Nga và phản lực F-16 của Mỹ.

Nghị sĩ Tantowi Yahya, Chủ tịch Ủy ban quốc phòng Quốc hội Indonesia, nói với đài VOA rằng chính quyền Jakarta gần đây đã đồng ý đầu tư 35 triệu USD để tăng cường căn cứ quân sự tại Biển Natuna.

"Natuna là khu vực xa nhất và ngoài rìa nhất của Indonesia, vì thế trong trường hợp xảy ra chuyện, sẽ rất mất thời gian để xử lý", nghị sĩ Yahya giải thích. 

Trong khi đó, theo báo Straits Times, Tư lệnh Các lực lượng vũ trang Indonesia (TNI), Tướng Gatot Nurmantyo khẳng định sẽ không tiến hành bất kỳ cuộc tập trận chung mới nào trong vùng Biển Đông để đảmg bảo tính trung lập của nước này trong các tranh chấp lãnh thổ.

"Indonesia đã làm hết sức để thúc đẩy hòa bình và ổn định ở Biển Đông, và kêu gọi tất cả các bên không tham gia vào các hoạt động có thể làm tăng bất ổn", tướng Gatot Nurmantyo tuyên bố tại một buổi lễ thăng quân hàm ở bộ tham mưa quân đội tại Jakarta hôm 4-10, nhân lễ kỷ niệm 71 năm ngày thành lập quân đội.

"Do vậy, TNI sẽ không thực hiện các cuộc tập trận chung với quốc gia khác trong Biển Đông", vị tướng Indonesia nói thêm.

Trả lời những câu hỏi của giới báo chí ngày 4-10, tướng Gato cho biết cuộc tập trận của không quân Indonesia "không phải là cuộc phô diễn sức mạnh hoặc là lời cảnh báo nhằm vào Trung Quốc".

"Tôi sẽ coi đó là một lời khen nếu nó được coi là một biểu dương lực lượng", vị tướng phát biểu nhằm giảm căng thẳng.