Lưu vực sông Bàu Giang chảy qua phía Nam TP Quảng Ngãi sẽ được đầu tư chỉnh trị và hệ thống thoát nước cho vùng đô thị phía Nam - Ảnh: TẤN LỰC

Ngày 11-3 báo Tuổi Trẻ phối hợp cùng UBND TP Quảng Ngãi và Công ty bất động sản Incomreal tổ chức tọa đàm Quy hoạch đô thị phía Nam TP Quảng Ngãi và chống ngập bền vững.

Việc chỉnh trị sông Bàu Giang rất nên làm, nguồn vốn tính toán lên đến 1.450 tỉ đồng mới làm được đê, kè, nạo vét sông Bàu Giang, trạm bơm cưỡng bức, cống tiêu, hồ điều hòa... Rất cần huy động các nguồn lực khác (vốn vay WB, ADB, vốn ngoài ngân sách...) để hoàn chỉnh hệ thống thoát nước, góp phần giảm thiểu tình trạng ngập do mưa tại đô thị.

Ông Nguyễn Văn Nguyên (phó chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi)

Nhận diện nguyên nhân và giải pháp chống ngập

Cuộc hội thảo sôi nổi và thẳng thắn về nguyên nhân gây ngập ở TP Quảng Ngãi và giải pháp chống ngập. 

Ông Nguyễn Văn Nguyên, phó chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi, cho biết TP Quảng Ngãi hiện có gần 104km đường ống thoát nước và 6,5km tuyến kênh. Hiện tại trong khu vực trung tâm có hồ điều hòa Bàu Cả (thoát nước ra sông Trà Khúc qua trạm bơm cưỡng bức) và hồ điều hòa Nghĩa Chánh. Hệ thống bơm tiêu úng đã phát huy hiệu quả trong những năm gần đây.

Trong đợt ngập lịch sử vừa qua TP đã nhận diện 19 điểm ngập rải khắp 5 lưu vực thoát nước. Có đến 12 điểm ngập và thường xuyên ngập sâu. Nguyên nhân ngập lịch sử do lượng mưa kỷ lục dẫn đến lưu lượng nước qua sông Bàu Giang tăng đột biến lên đến 250 m3/giây; hệ thống thoát nước được xây dựng trước năm 2000 nhỏ và không đồng bộ, còn nhiều bất cập, nguồn lực đầu tư thoát nước còn hạn hẹp.

Giải pháp chống ngập cho TP Quảng Ngãi, ông Nguyễn Văn Nguyên cho rằng TP sẽ đầu tư 120 tỉ đồng để khắc phục các điểm ngập cục bộ ở phía lưu vực thoát ra sông Trà Khúc; cải tạo các tuyến cống thoát nước và khơi thông các hồ điều hòa.

Ông Bùi Trọng Nhân, phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Quảng Ngãi, cho rằng với lưu vực thoát nước phía nam sông Bàu Giang có đến 12 điểm ngập, thực tế lượng nước đổ về sông Bàu Giang lớn nhưng việc thoát nước gặp khó khăn. "Giải pháp căn cơ phải cắt một phần lưu vực thoát nước của TP Quảng Ngãi đổ thẳng ra sông Bàu Giang, để lượng nước không tập trung vào khu đô thị Ngọc Bảo Viên sẽ giảm thiểu ngập", ông Nhân nói.

Còn ông Phạm Hoàng Việt, trưởng phòng quy hoạch kiến trúc Sở Xây dựng, cho rằng giải pháp căn cơ nhất cần phải chỉnh trị sông Bàu Giang, tạo tuyến kè hai bên. Hiện tại lưu lượng thoát nước của sông Bàu Giang kém. Cải tạo được sông Bàu Giang không chỉ làm đẹp đô thị, mà còn giải quyết dứt điểm vấn đề ngập lụt của TP Quảng Ngãi.

Với góp ý cắt lưu lượng nước tập trung vào tuyến kênh Thích Lý đổ ra sông Bàu Giang, ông Nguyễn Văn Nguyên cho rằng rất hay và sẽ lưu ý trong việc xử lý ngập của TP Quảng Ngãi.

Toàn cảnh buổi tọa đàm Quy hoạch đô thị phía Nam TP Quảng Ngãi và chống ngập bền vững - Ảnh: TẤN LỰC

Quy hoạch đô thị ven sông Bàu Giang

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Nguyễn Văn Nguyên cho biết những năm qua đô thị hóa nhanh thay đổi bộ mặt TP theo hướng văn minh hiện đại. Tuy nhiên, việc phát triển nhanh khiến hạ tầng giao thông và các hạ tầng thiết yếu chưa kết nối đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu cư dân. Ông Nguyên dẫn ví dụ đợt ngập lụt cuối năm 2021 đã ảnh hưởng rất lớn sự phát triển TP, người dân đặt ra yêu cầu cấp bách TP phải tập trung giải quyết.

Theo ông Nguyên, quy hoạch khu vực phía Nam TP Quảng Ngãi sẽ hướng tới các phân khu đô thị mật độ cao, đô thị xanh và đô thị biển với tổng diện tích 70.000ha. Khu vực này được định hướng phát triển nhiều dự án đô thị thời gian tới, trong đó tập trung khai thác cảnh quan ven sông Bàu Giang, phát triển một số công viên lớn như công viên khu vực Nghĩa Lộ ven sông Bàu Giang khoảng 10ha.

Bên cạnh khu đô thị Phú Mỹ đang phát triển rất tốt thì khu vực xung quanh cũng sẽ được tập trung phát triển vùng đô thị xanh và đô thị nghỉ dưỡng phía Đông. Ông Nguyên tiết lộ giai đoạn 2021 - 2025 tỉnh Quảng Ngãi sẽ đầu tư 4 - 5 cây cầu nối hai bên sông Bàu Giang. Theo quy hoạch đô thị phía Nam Quảng Ngãi, những khu đô thị mới sẽ được xây dựng theo tiêu chí quy hoạch đô thị loại 2, hướng tới đô thị loại 1.

"Khi phát triển đô thị về phía Nam TP quan tâm khai thác điều kiện cảnh quan và lợi thế sông Bàu Giang. Đây cũng là xu hướng của các TP hiện nay. Khu vực đô thị Phú Mỹ sau này sẽ hình thành trục cảnh quan xanh, đẹp, phù hợp với nhu cầu nghỉ dưỡng và cải tạo vấn đề khí hậu, nâng chất lượng đời sống cư dân", ông Nguyên chia sẻ.

Chia sẻ về quy hoạch đô thị Quảng Ngãi, ông Phạm Hoàng Việt cho biết định hướng quy hoạch TP Quảng Ngãi nhấn mạnh vai trò quan trọng của đô thị ven sông, hướng biển. Trong đó, mục tiêu phát triển các khu đô thị mới đồng bộ hiện đại bên cạnh chỉnh trang các khu dân cư hiện hữu để hình thành trục đô thị, cảnh quan điểm nhấn. Để thực hiện mục tiêu này, TP Quảng Ngãi sẽ xây dựng hệ thống thoát nước mưa riêng qua các con sông Trà Khúc, Bàu Giang, sông Vệ... với 10 phân khu. Cùng với đó là chỉnh trị dòng chảy các dòng sông, xây dựng hệ thống hồ điều hòa đảm bảo thoát nước tốt cho đô thị, giảm lũ cho TP Quảng Ngãi.

Phải đảm bảo tính hiện đại và đồng bộ

Phân tích giải pháp chống ngập, ông Nguyễn Mạnh Thắng, trưởng Ban pháp chế - HĐND tỉnh Quảng Ngãi, nhìn nhận quy hoạch đô thị và vấn đề chống ngập, thoát nước gắn chặt với nhau. Muốn quy hoạch đô thị tốt phải chú ý vấn đề chống ngập lên hàng đầu.

Thực tế quy hoạch đô thị Quảng Ngãi hiện còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ hạ tầng dẫn tới vấn đề ngập lụt khi xảy ra biến đổi thời tiết. Để có quy hoạch đô thị về phía Nam đạt mục tiêu đề ra vừa hiện đại vừa xanh sạch đẹp và bền vững cần nhiều giải pháp tổng thể. Trong đó, quy hoạch phải ăn khớp, đảm bảo tính hiện đại và đồng bộ, gắn với cấp thoát nước và chống ngập úng đô thị

Phát triển đô thị kết hợp chống ngập cho phía nam TP Quảng Ngãi

Để giải quyết tình trạng ngập úng đô thị TP Quảng Ngãi trong mùa mưa lũ, các chuyên gia cho rằng phải xây dựng lại mạng lưới thoát nước hiện hữu, chỉnh trị sông Bàu Giang và quy hoạch tốt các khu đô thị mới trong tương lai dọc sông Bàu Giang.