Phóng to

Luật sư Thomas Mesereau, người đã nhờ thám tử tìm tài liệu để "cứu" Michael Jackson.

Tại nhiều nước trên thế giới, nghề thám tử tư là một nghề được nhà nước công nhận như bao nhiêu ngành nghề khác. Tại các nước này, không ai đặt ra câu hỏi có nên công nhận nghề thám tử tư hay không mà người ta quan tâm đến chuyện làm thế nào để hoạt động của thám tử không đi quá khuôn khổ luật pháp.

Phải có lý lịch sạch

Tại Mỹ, hầu hết các bang đều có quy định về nghề thám tử tư. Bang Georgia là một ví dụ điển hình. Bang này thành lập một bộ phận phụ trách hoạt động của thám tử tư gồm bảy thành viên do Thống đốc bang bổ nhiệm.

Mỗi năm, bộ phận này họp ít nhất là tám lần để giải quyết các việc như cấp phép hành nghề, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến thám tử tư, ra quyết định kỷ luật các thám tử tư vi phạm quy chế...

Việc cấp giấy phép hành nghề thám tử tư rất chặt chẽ. Hai tiêu chuẩn được coi là quan trọng là lý lịch "sạch" (không có tiền án tiền sự, không "lem nhem" về tiền bạc) và kinh nghiệm nghề nghiệp.

Tùy theo từng bang, ứng viên buộc phải có quá trình hai hay ba năm thực sự làm công tác điều tra cho một cơ quan điều tra của nhà nước hay một công ty thám tử tư được cấp phép. Các thám tử tư ngày nay không hút tẩu, không đội mũ phớt và cũng không cần thiết sử dụng kính lúp như Sherlock Homes nhưng ai cũng phải kiếm cho mình một giấy phép hành nghề vì nếu klhông có giấy phép thì sẽ không được hoạt động.

Thám tử tư là cứu tinh

Trong con mắt của các bà vợ hay ghen, thám tử tư là người giúp họ phát hiện "bồ nhí" của đức ông chồng.

Thật ra, lãnh vực hoạt động của thám tử tư ngày càng mở rộng, giúp giải quyết được nhiều vấn đề đang gây bức xúc lớn cho thân chủ thuộc nhiều thành phần nên đối với nhiều người thám tử tư đúng là vị cứu tinh. Các công ty bảo hiểm cần tới thám tử tư để xác minh những trường hợp khai man, dàn dựng tai nạn để nhận tiền bảo hiểm. Các tập đoàn kinh doanh nhờ thám tử tư phát hiện gián điệp ăn cắp thông tin trong số hàng ngàn nhân viên của mình.

Luật sư cũng nhờ thám tử tư thu thập thêm chúng cứ, tìm kiếm nhiều nhân chứng quan trọng để tăng khả năng thành công trong việc bào chữa cho thân chủ. Như luật sư Thomas Mesereau, bào chữa cho "ông vua" nhạc pop Michael Jackson về tội lạm dụng tình dục trẻ em, đã thuê thám tử tư tìm kiếm tận chân tơ kẽ tóc những sự việc về gia đình Arviro (bên đi kiện Michael Jackson lạm dụng tình dục) và các nhân chứng chống lại Michael Jackson.

Ra tòa, luật sư đào sâu khai thác những sự việc không hay về họ để tòa tin rằng lời khai cỉua họ không đáng tin cậy, nên Michael Jackson thoát tội. Một người cha đau khổ đã nhờ thám tử tư tìm cho ra Bernard Scullion, tên tài xế bất nhân đã hãm hiếp cô con gái 13 tuổi của ông. Tên hiếp dâm bị tù nhưng chỉ mới năm tháng, hắn được thả rồi trốn khỏi nuớc Anh.

Thám tử đã dò ra tung tích của Scullion tận Pattaya, Thái Lan. Hắn đã bị đưa về nước vào tháng 10-2005 để tiếp tục ngồi tù vì vi phạm các cam kết khi được thả.

Cũng gây oán cho người khác

Cách đây vài năm, cả châu Á xôn xao vì vụ xì căng đan dính tới bà Chu Mei-feng, một người có tên tuổi ở Đài Loan. Có ai đó vì mục đích riêng đã thuê thám tử tư đặt camera ở nhà bà Chu, ghi lại hình ảnh bà đang làm tình với ông Tseng Chung-ming, một người đàn ông đã có vợ. Băng hình "độc" này được gởi tới báo Scoop, một tờ báo đang bên bờ vực phá sản.

Scoop không bỏ lỡ cơ hội, đã đưa hình ảnh sex của Chu Mei-feng và người tình vào đĩa VCD tặng không cho độc giả mua báo. Khỏi phải nói việc làm này ảnh hưởng thế nào tới người trong cuộc. Trong khi một số người tò mò kiếm xem hình sex của Chu Mei-feng thì nhiều người khác lên án thám tử tư xâm phạm đời tư, gây hậu quả nghiêm trọng cho người khác.

Cuối tháng 10-2005, một tòa án tại Thụy Sĩ hết sức lúng túng khi xét xử kỹ sư người Nga Vitali Kaloyev về tội giết người. Kaloyev bị mất vợ và hai đứa con trong vụ hai máy bay đâm vào nhau phía trên hồ Constance (biên giới Thụy sĩ - Đức). Trách nhiệm về tai nạn máy bay này quy về nhân viên kiểm soát không lưu Nielsen, người Đan Mạch. Nhờ thám tử tư truy ra chỗ ở của Nielsen, Vitali Kaloyev đã tìm tới nhà đâm chết Nielsen để trả thù cho vợ con.

Phóng to Hình tượng thám tử Sherlock Homes Nhà thám tử tư nổi tiếng nhất thế giới và sống mãi qua mọi thời đại là Sherlock Homes, nhân vật trong bốn quyển tiểu thuyết và 59 truyện ngắn của nhà văn Anh Arthur Conan Doyle. Ngoài óc quan sát và tài phán đoán suy luận phi thường đã giúp ông khám phá những bí ẩn đằng sau các vụ giết người mà các nhân viên điều tra khác phải bó tay, Sherlock Homes còn có kiến thức rộng về nhiều lĩnh vực, trong đó phải kể tới kiến thức thực tiễn về luật pháp Anh. Chuyện của Sherlock Homes đã được đưa lên sân khấu, phim ảnh, truyền hình nhiều lần. Phim Sherlock Homes đầu tiên do công ty American Edison thực hiện vào năm 1900 chỉ dài chưa tới một phút.