Phóng to

Cảnh sát Campuchia canh gác bên ngoài đền Preah Vihear - Ảnh: AFP

Ông nhấn mạnh Campuchia sẽ tuân thủ cam kết cùng Thái Lan ngăn chặn, kiềm chế các hoạt động có thể gây căng thẳng, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tăng cường mối quan hệ tốt đẹp nhằm xây dựng một khu vực biên giới hòa bình, ổn định và hợp tác. Thủ tướng Hun Sen cũng nhắc lại lời kêu gọi lực lượng vũ trang, nhân dân Campuchia và Thái Lan bình tĩnh, chờ đợi kết quả thỏa thuận giữa chính phủ hai nước về việc thực hiện phán quyết của ICJ để duy trì hòa bình, ổn định.

Trong khi đó, dư luận Thái Lan và Campuchia tạm hài lòng sau khi ICJ ngày 11-11 tuyên khu đất quanh đền Preah Vihear thuộc chủ quyền Campuchia. Tuy nhiên, hai bên chưa “tâm phục khẩu phục” hoàn toàn do phán quyết của ICJ còn mập mờ về phần đất tranh chấp rộng 4,6km² nằm bên dưới mỏm núi mà ngôi đền tọa lạc.

Vị trí của đền Preah Vihear là nguyên nhân tranh cãi chính. Ngôi đền này xây trên một mỏm núi nhô cao so với bình nguyên xung quanh. Năm 1962, ICJ tuyên ngôi đền này thuộc quyền Campuchia nhưng không đề cập mỏm núi thuộc chủ quyền nước nào. Mỏm núi nơi Preah Vihear tọa lạc nằm trên dãy núi Dangrek phân chia biên giới Thái Lan - Campuchia. Phán quyết ngày 11-11 khẳng định cả ngôi đền và mỏm núi đều thuộc Campuchia.

Còn phần đất 4,6km² nằm bên dưới mỏm núi - nơi có con đường dẫn từ phần đất thuộc vườn quốc gia Khao Phra Viharn (Thái Lan) mà hai nước tranh chấp nhiều năm, ICJ chưa xác định rạch ròi thuộc sở hữu nước nào. ICJ yêu cầu Thái Lan rút quân khỏi khu đất này và hợp tác cùng Phnom Penh tiếp tục đàm phán.

Vì thế, báo Phnom Penh Post dẫn lời Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong phản ứng thận trọng “phán quyết của ICJ tuy không hoàn hảo nhưng đã là tốt rồi”. Còn tờ Bangkok Post giật tít “Phán quyết hai bên cùng thắng”. Tờ này dẫn phát biểu của đại sứ Thái Lan tại Hà Lan Virachai Plasai nhận định “phán quyết của ICJ là tích cực với Thái Lan, Campuchia chỉ đạt được một phần yêu sách” khi ICJ tuyên “một khu vực nhỏ” trong khu đất 4,6km² nằm dưới mỏm núi đặt đền là của Campuchia. Trong khi đó tòa đã bác bỏ chủ quyền của Phnom Penh với ngọn đồi lân cận Phnom Trap, để ngỏ khả năng đàm phán khu đất này. Tờ Phnom Penh Post trách “phán quyết của ICJ còn hạn chế khi chưa phân định rõ hơn các vùng lân cận ngôi đền”.