Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ đã thống nhất dự kiến trình cấp có thẩm quyền phương án sau khi sắp xếp sẽ giảm khoảng 50% số đơn vị hành chính cấp tỉnh, và giảm khoảng 60 - 70% đơn vị hành chính cấp cơ sở (cấp xã) so với hiện nay.

Việc đặt tên đơn vị hành chính cấp tỉnh, theo gợi ý của Thủ tướng Phạm Minh Chính, là phải có tính kế thừa.

Tên gọi mới sau sáp nhập phải ngắn gọn, kế thừa, hướng đến phát triển

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Lê Như Tiến - cựu đại biểu Quốc hội, nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục (nay là Ủy ban Văn hóa và Xã hội), cho rằng vấn đề tên gọi của các tỉnh sau sáp nhập luôn nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận, nhân dân.

Ông Tiến cho rằng khi các tỉnh sáp nhập vào nhau thì tiêu chí chọn tên gọi mới phải được nghiên cứu, đánh giá cụ thể, trong đó đảm bảo ngắn gọn, lịch sử, truyền thống, kế thừa, hướng đến phát triển và nhận được sự đồng thuận của nhân dân.

Từ thực tế, ông Tiến đề xuất một số giải pháp đặt tên mới của tỉnh sau sáp nhập.

Thứ nhất, với các tỉnh từng sáp nhập nhiều năm trước, sau đó tách ra và nay nếu được sáp nhập lại, ông Tiến đề xuất nghiên cứu là giữ tên truyền thống đã từng được đặt. Việc này giúp giữ lại tên truyền thống.

"Việc lấy lại tên cũ cũng là một giải pháp tốt để giữ truyền thống, nhớ về thời kỳ hào hùng của các địa phương", ông Tiến nêu.

Thứ hai, theo ông Tiến không nhất thiết khi 2 hay 3 tỉnh sáp nhập với nhau lại lấy ở mỗi tỉnh một từ ghép lại thành tên, mà có thể nghiên cứu đặt tên mới hoàn toàn.

Việc này ông Tiến nói cần phải được nghiên cứu, đánh giá rất kỹ càng dựa trên các tiêu chí cụ thể, nhất là về văn hóa, lịch sử, kinh tế, truyền thống... của các địa phương được đề xuất sáp nhập với nhau để đặt tên mới.

Thứ ba, ông Tiến đề xuất, có thể nghiên cứu khi 2 hay 3 tỉnh sáp nhập với nhau thì chọn tên một địa phương trong số đó làm tên chính.

Việc chọn này dựa trên nhiều tiêu chí, nhưng địa phương được chọn tên đó nên được xác định là trung tâm, có dân số, nền văn hóa, lịch sử mang tính bao trùm, điều kiện phát triển tốt hơn để dẫn dắt, bổ sung thêm điều kiện phát triển cho địa phương còn lại.

Ông Tiến dẫn ví dụ, trước đây năm 2008 khi Hà Tây và một số địa phương của Vĩnh Phúc, Hòa Bình sáp nhập với Hà Nội cũng vẫn lấy tên là Hà Nội.

Do vậy, nếu thời gian tới, các cơ quan có thẩm quyền thấy rằng cần nhập thêm một số địa phương vào TP.HCM hay TP Hải Phòng, TP Đà Nẵng, TP Cần Thơ... để mở rộng không gian, tạo điều kiện, tiềm lực cho phát triển thì hoàn toàn nên giữ nguyên tên của các thành phố này.

"Đây là một phương án để sáp nhập các tỉnh, thành có thể chọn tên tỉnh, thành được xác định là trung tâm bao trùm, có ảnh hưởng lớn hơn làm tên mới.

Tất cả đều phải có sự định hướng của cấp có thẩm quyền, đánh giá, nghiên cứu kỹ lưỡng, khoa học, tạo sự đồng thuận, phát triển", ông Tiến nói thêm.

Nên xem xét trong từng trường hợp cụ thể

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn tỉnh Hải Dương) đánh giá tên gọi của tỉnh sau sáp nhập là vấn đề được đông đảo người dân quan tâm.

Bà nói khi sáp nhập, địa phương nào cũng muốn giữ lại tên gọi của mình, bởi gắn liền với truyền thống, lịch sử, văn hóa.

Tuy nhiên bà Nga cho rằng cần suy nghĩ theo chiều hướng mới và sâu xa hơn, bởi sáp nhập tỉnh không phải để xóa sổ đi địa phương nào, cũng không phải để ai mất quê hương, mà mục tiêu hướng đến để cho địa phương, đất nước phát triển hơn.

Về việc đặt tên cho một tỉnh mới sau sáp nhập, theo bà Nga cũng phải căn cứ trên rất nhiều tiêu chí.

Trong đó, tên gọi mới sau sáp nhập có thể giữ lại tên một tỉnh hiện tại. Việc lựa chọn theo phương án này nếu 2 hoặc 3 tỉnh sáp nhập lại sẽ giúp tiết kiệm và đỡ cho ít nhất 1/3 đến 1/2 người dân ở địa phương không bị ảnh hưởng do làm lại giấy tờ.

Cùng với đó, cũng có thể lấy lại tên gọi cũ trước đây, cũng có thể là một tên gọi mới dựa trên cơ sở tên gọi từ các tỉnh...

Bà Nga nhấn mạnh đây là vấn đề khoa học cần phải nghiên cứu kỹ và không có công thức chung cho việc này, phải xem xét trong từng trường hợp cụ thể.

"Dù theo phương án nào, tôi mong muốn sẽ nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân. Tỉnh không giữ được tên cũ nhưng cũng không có nghĩa bị lép vế hay mất mát.

Chủ trương sáp nhập để có sự phát triển đồng đều, phát huy được tối đa năng lực của từng vùng. Do vậy khi sáp nhập sẽ không có chuyện tỉnh này phát triển hơn, tỉnh kia kém đi. Sau sáp nhập sẽ có sự phát triển đảm bảo đồng đều...", bà Nga nhấn mạnh.

Sáp nhập tỉnh thành: Nên chọn tên nào cho phù hợp?

Các chuyên gia, đại biểu Quốc hội cho rằng vấn đề tên gọi của tỉnh khi sáp nhập phải mang yếu tố lịch sử, kế thừa, dễ gọi và hướng đến sự phát triển chung.