Phóng to

Binh lính Philippines kiểm tra một tàu cá Trung Quốc tại bãi Scarborough - Ảnh: AFP

Báo Daily Inquirer dẫn nguồn Bộ Ngoại giao Philippines cho hay tàu BRP Gregorio del Pilar - chiến hạm lớn nhất của Philippines - ngày 8-4 phát hiện một nhóm gồm tám tàu cá Trung Quốc đánh bắt trái phép tại bãi cạn Scarborough. Đến sáng 10-4, tàu BRP Gregorio del Pilar cử binh lính đến điều tra, chụp ảnh và thu thập chứng cứ.

Trên tàu cá đầu tiên, nhóm điều tra phát hiện một lượng lớn san hô, trai khổng lồ và cá mập còn sống bị đánh bắt. Sau đó hai tàu tuần tra của Trung Quốc là hải giám 75 và hải giám 84 tiến về phía bãi rồi chắn giữa tàu chiến Philippines và những tàu cá ngăn cản việc bắt giữ của phía Philippines.

Tình trạng mặt đối mặt này kéo dài đến sáng 11-4. Đây là một trong những vụ chạm trán nghiêm trọng nhất giữa Manila và Bắc Kinh trên biển Đông. Bãi Scarborough, được Philippines gọi là Panatag, còn Trung Quốc gọi là đảo Huangyan, nằm ở ngoài khơi tỉnh Zambales ở phía tây bắc Philippines.

Ngoại trưởng Philippines Del Rosario đã thông báo vụ việc và mời đại sứ Trung Quốc tại Philippines Mã Khắc Khánh đến để tìm “giải pháp ngoại giao”. Bộ Ngoại giao Philippines cũng chính thức gửi công hàm phản đối.

Sau cuộc gặp, cả hai phía đều thống nhất giải quyết vụ căng thẳng bằng con đường ngoại giao. “Sẽ không bên nào có lợi nếu xảy ra bạo lực” - Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố.

Trong khi đó, theo Tân Hoa xã, chiều 11-4 Đại sứ quán Trung Quốc đã ra tuyên bố khẳng định khu vực xảy ra chạm trán thuộc chủ quyền của Bắc Kinh và yêu cầu tàu chiến Philippines chấm dứt việc “quấy rối” ngư dân nước này, yêu cầu “tàu Philippines chấm dứt ngay lập tức hành động phi pháp và rời đi”.

Từ Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Vi Dân cũng chỉ trích Manila đã vi phạm thỏa thuận duy trì hòa bình, ổn định và ngăn chặn sự leo thang căng thẳng tại khu vực. “Chúng tôi hi vọng Philippines chú trọng mối giao hữu Philippines - Trung Quốc... và không gây ra thêm sự náo động nào nữa” - ông Lưu nhấn mạnh.

Vụ chạm trán diễn ra chỉ vài ngày trước khi Philippines cùng Mỹ tiến hành tập trận hải quân từ ngày 16 đến 27-4 tại gần khu vực tranh chấp với Trung Quốc.