Phóng to

Một chiếc tàu cá đang được “độ” lại, sử dụng một phần gỗ của vỏ tàu cũ - Ảnh: Đức Thanh

Ông Ba Tâm - chủ một xưởng đóng và sửa chữa tàu ở P.Phước Hội, thị xã La Gi, Bình Thuận - khẳng định: “Tàu cá và tàu du lịch được thiết kế kiểu dáng, kỹ thuật an toàn hoàn toàn khác nhau. Tàu cá trọng lực tập trung ở khoang chứa cá, tàu khách, tàu du lịch trọng lực trải đều để giữ thăng bằng cho tàu khi du khách di chuyển trên tàu. Nếu sửa tàu cá làm nhà hàng, tàu chở khách sẽ không an toàn vì khi hành khách di chuyển trên boong, trọng tâm của tàu bị thay đổi, nếu gặp sóng to gió lớn, tàu rất dễ lật”.

“Lên đời” tàu cá

Nhiều ụ (xưởng) đóng và sửa chữa tàu ở bến Điệp, xã Long Sơn và tại P.5, P.6, TP Vũng Tàu kiêm luôn các dịch vụ “lên đời” cho các loại tàu cũ thành tàu mới, chuyển đổi tàu cá thành tàu du lịch, tàu chở khách theo bất kể kiểu dáng, hình thức nào mà khách yêu cầu.

Tại ụ đóng, sửa chữa tàu của ông Ninh (P.5), có hơn 30 thợ đang tất bật “độ” ba chiếc tàu cá cũ. Một nhóm thợ đang đục đẽo, cắt bớt lớp vỏ gỗ mới để vô khớp những miếng ván tàu cũ với nhau cho một chiếc tàu cá. Chiếc kế bên được ba nhân công hì hục dưới gầm trét keo vào kẽ hở giữa các miếng ván...

Chỉ vào một chiếc tàu cá cũ đang được “độ” lại, ông Ninh cho biết tàu cá này có tải trọng 100 tấn, dài 24m, rộng 6m, cao 7m... Thân tàu bị mục, vỡ vỏ. Thợ sẽ cắt bỏ phần gỗ bị mục và tái sử dụng phần gỗ còn tốt. Giá “độ” trên 1 tỉ đồng, gồm tiền thay ván gỗ mới (khoảng 100 khối gỗ) và tiền công thợ (ba tháng mới sửa xong).

Tương tự, chiếc tàu cá “già nua” kế bên cũng đang được làm mới. Ông nói chiếc này ngốn gần 500 triệu đồng tiền gỗ, hơn 100 triệu đồng tiền bulông, vài chục triệu đồng tiền keo, sơn...

Ông khẳng định xưởng của ông có thể “độ” tất cả các loại tàu cũ thành tàu du lịch, tàu chở khách... Nếu dùng các loại gỗ tốt như sao, bình linh... tuổi thọ của tàu được trên 25 năm, còn dùng gỗ thường như xương gà, trâm dẻ, bổ bô... tuổi thọ chỉ được trên 10 năm. Giá “độ” còn tùy thuộc mức hư hại nặng hay nhẹ của tàu.

Ông Ninh cho biết một số chủ tàu từ Cần Giờ (TP.HCM), Tiền Giang... đến Vũng Tàu tìm mua các loại tàu cá cũ rồi kéo đến ụ của ông làm lại thành tàu chở khách, cách “độ” chủ yếu là hạ sàn, làm mái, vạt cabin... So với giá đóng mới một chiếc tàu khách thì việc mua tàu cũ “độ” rẻ được phân nửa tiền, chất lượng có thể “tương đương”.

Tất nhiên, độ an toàn, bảo đảm các quy trình kỹ thuật thì... xưởng không chịu trách nhiệm. Trong khi đó, số tiền đầu tư đóng mới một chiếc tàu khách ít nhất cũng trên 1,5 tỉ đồng, tàu du lịch phải trên 3 tỉ đồng, chưa kể tiền mua máy.

Gần đó là xưởng sửa tàu của ông Mãi. Ông Mãi giới thiệu một chiếc tàu cá cũ dài 22m, rộng 5m, cao 6m, số hiệu đăng ký ở tỉnh Bình Thuận neo gần ụ tàu của ông và chủ đang kêu bán giá 1,5 tỉ đồng. Ông nói nếu mua chiếc tàu cá này để làm thành tàu du lịch sẽ rẻ được vài tỉ đồng.

Ông nhẩm tính quy trình “độ” cho con tàu cá này: “Sẽ hạ be (mạn) tàu 50cm, hạ sàn khoảng 70cm, cắt bỏ cabin và đóng mái mới, đôn thành hai tầng, mỗi tầng cao khoảng 2,2m, phần vỏ phải làm “nước” lại (làm keo, sơn...), thiết kế đặt lại phần bánh lái cho tàu du lịch vì bánh lái nằm chung với cabin cũ đã bị cắt bỏ khi hạ sàn”. Để “độ” hoàn chỉnh con tàu, giá là 1 tỉ đồng.

Ông Lộc, chủ một ụ tàu ở bến Đò, thị xã La Gi, cho biết tại Bình Thuận cũng có nhiều chủ tàu từ Nha Trang đến tìm mua tàu cá cũ để “độ” làm tàu chở khách hoặc cho khách thuê đi câu cá, nhà hàng nổi...

Ông chỉ một chiếc tàu cá bị mục phần vỏ, do một lớp (con) hà bám vào phần đáy ăn mục nhiều chỗ, nói: “Chủ tàu chưa xin được giấy phép để thành tàu chở khách nên còn chờ. Tàu sẽ sửa sàn, cắt cabin, làm ghế ngồi... giá hơn 300 triệu đồng”.

Về độ an toàn khi chuyển tàu cá thành tàu chở khách, tàu du lịch, ông Lộc khẳng định: “Tàu cá độ lại thì cũng xêm xêm tàu khách đóng mới. Nếu chở khách vừa phải thì ăn nhằm gì! Còn công năng của nó sai chút đỉnh cũng không sao”.

“Hô biến” thành tàu du lịch

Ông Đỗ Văn Minh - một thợ đóng tàu tại P.5, TP Vũng Tàu - cho biết: “Con tàu rộng 7m, dài 24m, hai tầng... kinh doanh ăn uống phục vụ du khách neo đậu ở sông Cây Khế, TP Vũng Tàu, được chính tui và nhóm thợ của tui độ lại từ tàu cá thành nhà hàng nổi vào năm 2006”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi và thông tin những người thợ từng “lên đời” cho con tàu này thì tàu có nguồn gốc là tàu cá của một xí nghiệp, sau đó bán lại cho một ngư dân ở Vũng Tàu để đánh cá. Năm 2006, ngư dân này bán lại cho một chủ nhà hàng. Ông này kéo tàu đến ụ sửa tàu ở P.5, Vũng Tàu để “lên đời” với chi phí hơn 500 triệu đồng và chuyển tàu này thành nhà hàng nổi.

Sau đó, con tàu được đưa về bãi biển ở khu nhà thờ Sao Mai, TP Vũng Tàu để trở thành nhà hàng nổi. Do thua lỗ, ông chủ này để tàu “đắp chiếu” một thời gian rồi bán lại cho chủ kinh doanh quán hiện nay.

Ông Xương, người trực tiếp nhận “độ” chiếc tàu cá này, kể: “Tàu được tháo ra đại tu. Phần cabin cắt bỏ, sàn tàu hạ 1m, đôn lên thành hai tầng, mỗi tầng cao 2,4m. Sàn tàu ban đầu rộng 6m, chính chủ yêu cầu làm “de” ra mỗi bên 0,5m để làm đường đi hai bên mạn tàu. Sau khi hoàn thành, con tàu rộng khoảng 7m, dài 24m”.

Một nhân viên phục vụ của nhà hàng trên cho biết: “Mỗi tầng của tàu có khả năng đón trên 50 khách. Quán mở cửa hoạt động từ 8g-21g mỗi ngày”. Theo quan sát của chúng tôi, trên tàu chỉ có hơn 20 lốp phao và cột bằng dây thừng ở hai bên lan can tàu.

Ông Nguyễn Xuân Thành, trưởng phòng đăng kiểm phương tiện đường thủy, Trung tâm Đăng kiểm phương tiện giao thông vận tải Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết: “Theo quy định, các loại tàu, phà, phương tiện nổi trên mặt nước bắt buộc phải đăng kiểm. Nhưng con tàu này từ khi hoạt động đến nay không thấy mang đến đăng kiểm chỗ chúng tôi”.

______________________

Phóng to

Tàu BV-0781 là tàu cá chuyển đổi thành tàu khách chở lượng khách vượt mức quy định (ảnh chụp lúc 12g10 ngày 2-8) - Ảnh: Đức Thanh

“Tui đâu có học lái”

Trưa 2-8, con tàu BV-0781 chở gần 40 khách du lịch từ bến Đá ra làng bè Đực Nhỏ, hải trình khoảng 1km. Theo quan sát, tàu BV-0781 chỉ trang bị bảy lốp phao cột bằng dây thừng trên trần của tàu và mười áo phao đặt trên nóc phải của mạn tàu, cách sàn gần 2m. Đáng chú ý, mạn phải tàu có một vết bể dài khoảng 1m, rộng 10cm vẫn chưa được gia cố hay sửa chữa.

Phục vụ trên tàu chỉ có một người lái tàu tên Hùng. Trong khi đó, theo ông Nguyễn Xuân Thành, với tàu chở khách, trên tàu bắt buộc phải có một thuyền trưởng, một máy trưởng và một thủy thủ.

Ông Hùng nói: “Tui đâu có học lái gì. Lúc trước tui lái tàu du lịch ở Bình Dương nên có kinh nghiệm lái tàu. Hằng ngày tui đưa đón khách từ 8g-19g, lương 4 triệu đồng/tháng”. Ông Hùng cho biết khách lên xuống tàu có khi 30, 40 người hay vài người tàu cũng chạy.

Tương tự, ngay tại làng bè Long Sơn cũng “độ” hai tàu cá cũ để chở khách du lịch qua bè ăn uống. Lái tàu BV-0888 tên Trung khẳng định: “Hai tàu này là tàu cá sửa lại để chở khách. Tàu BV-0888 rộng 3,4m, dài 12m, hoạt động hơn hai năm. Tàu BV-0808 hoạt động được hơn ba năm, mỗi tàu chở 40 khách”. Ông thừa nhận trước khi lái tàu BV-0888, ông làm nghề cá rồi chuyển nghề lái tàu chở khách cho làng bè Long Sơn ba năm nay.

Theo số liệu của Trung tâm đăng kiểm phương tiện GTVT Bà Rịa - Vũng Tàu, các tàu chở khách trên đều là tàu cá chuyển đổi công năng: “Cả hai tàu của làng bè Đực Nhỏ mang số hiệu BV-0781 chỉ được phép chở tối đa 20 khách. Tàu BV-0810 chỉ là tàu chở người (dưới 12 người). Cả hai tàu vừa được đăng kiểm và sẽ hết hạn ngày 8-1-2012. Hai tàu của làng bè Long Sơn mang số hiệu BV-0888 chỉ được phép chở tối đa 30 khách, tàu BV-0808 được chở tối đa 20 khách và sẽ hết hạn ngày 30-9-2011”.