Khám mắt cho học sinh. Ảnh: baovinhphuc.com.vn

Tật khúc xạ (TKX) là rối loạn về quang học ở mắt làm cho mắt không nhìn rõ được mọi vật.

Nguyên nhân và biểu hiện của tật khúc xạ

Có hai nhóm nguyên nhân chính gây TKX là bẩm sinh và mắc phải. Nguyên nhân bẩm sinh thường do yếu tố: Di truyền và gia đình. Nguyên nhân mắc phải thường do quá trình học tập, làm việc và các thói quen không hợp lý như: Tư thế ngồi sai; điều kiện ánh sáng, bàn ghế không phù hợp; thói quen đọc sách, chơi điện tử, xem ti vi, sử dụng vi tính không hợp lý... Biểu hiện chủ yếu của TKX là nhìn mờ. Cận thị thì giảm thị lực khi nhìn xa, viễn thị và loạn thị thì cả nhìn xa và gần đều mờ.

Cách điều chỉnh tật khúc xạ

Khi đã bị TKX thì bắt buộc phải điều chỉnh để mắt trở lại trạng thái thoải mái, hạn chế bớt sự tăng độ và ngăn ngừa những biến chứng của mắt. Có ba cách được sử dụng để điều chỉnh TKX:

Thông thường nhất là sử dụng kính đeo, ưu điểm là tiện lợi, rẻ tiền, dễ thay đổi, nhưng nhược điểm dễ hỏng, dễ mất. Nên đeo kính thường xuyên và kiểm tra độ kính 6 tháng một lần.

Cách thứ hai là mang kính tiếp xúc, hay còn gọi là kính áp tròng. Đây là một miếng nhựa đặc biệt được đặt áp sát vào giác mạc. Loại kính này phù hợp cho lứa tuổi thanh niên và người lớn. Ưu điểm là gọn, nhỏ, người ngoài nhìn vào sẽ không thể nhận biết được. Nhược điểm là phải tháo lắp, ngâm rửa hàng ngày, nếu không khéo léo có thể gây trầy xước giác mạc, nhiễm trùng. Một số người bị dị ứng với kính thì không dùng được.

Ngoài ra, có thể phẫu thuật bằng Laser excimer. Phẫu thuật này được thực hiện khá đơn giản, nhanh chóng và an toàn, cho hình ảnh như sinh lý bình thường của mắt, kết quả lâu dài hoặc vĩnh viễn, nhược điểm là đắt tiền, thường trên 18 tuổi mới thực hiện được.

Cách chăm sóc và bảo vệ mắt

Để có một đôi mắt sáng đẹp và phòng tránh TKX cho mắt, ở lứa tuổi học đường cần thực hiện các biện pháp sau:

- Nơi học tập đảm bảo đủ ánh sáng, nên dùng đèn dây tóc có chụp phản chiếu, ánh sáng chiếu từ phía trước mặt hoặc đối diện với tay cầm bút; góc học tập nên bố trí gần cửa sổ.

- Không đọc sách trong điều kiện thiếu ánh sáng, khi đi tàu xe, khi nằm.

- Tư thế ngồi học thẳng lưng, hai chân khép để trên nền nhà, đầu cúi 10-15 độ.

- Bố trí chiều cao bàn ghế phù hợp để khoảng cách từ mắt đến sách vở là 25cm với cấp tiểu học, 30cm với cấp trung học cơ sở và 35cm với học sinh trung học phổ thông.

- Chữ viết trên bảng và trong tập vở phải rõ nét, không viết mực đỏ, mực xanh lá cây, không đọc sách in chữ quá nhỏ, in trên giấy vàng, giấy đen, giấy quá bóng.

- Chế độ học tập và vui chơi ngoài trời hợp lý để mắt được nghỉ ngơi và điều tiết giữa nhìn gần và xa. Khi học cứ 1 giờ phải nghỉ 10-15 phút. Khi xem ti vi, chơi điện tử không quá 60 phút mỗi lần, không ngồi quá gần sẽ ảnh hưởng tới mắt.

- Ngủ từ 8-10 tiếng một ngày, ăn nhiều rau xanh, trái cây đảm bảo đủ các loại vitamin cho cơ thể.

- Cho trẻ đi khám kiểm tra mắt mỗi 6 tháng một lần hoặc ngay khi có các biểu hiện nghi ngờ như: mờ mắt, dụi mắt, nheo mắt, nghiêng đầu, cúi sát tập vở...để kịp thời phát hiện và điều chỉnh tật khúc xạ.