Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu chỉ đạo hội nghị - Ảnh: Tuấn Phùng

Theo Phó thủ tướng, thời gian qua hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông được quan tâm đầu tư ngày càng trở thành nhân tố quyết định cạnh tranh của nền kinh tế quốc gia. Nhưng hạ tầng giao thông vẫn thiếu, mới làm được 800km đường cao tốc.

Bên cạnh đó, quy hoạch về giao thông còn bất cập. Lý do dự báo không chính xác nên bây giờ phải điều chỉnh khi nhiều CHK quá tải. Đặc biệt Tân Sơn Nhất đã quá tải, ùn tắc nghiêm trọng cả trên không, mặt đất lẫn đường giao thông kết nối, đe dọa an toàn an ninh và làm giảm chất lượng các dịch vụ.

Vì vậy, Phó thủ tướng yêu cầu trọng tâm trong năm 2017 và những năm tiếp theo phải tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, đặc biệt các công trình giao thông quan trọng.

Khẩn trương hoàn thành điều chỉnh quy hoạch các cảng hàng không

Với hàng không, Phó thủ tướng đề nghị khẩn trương hoàn thành điều chỉnh quy hoạch các CHK. Tập trung mở rộng nâng cấp CHK Tân Sơn Nhất theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng. Yêu cầu đến ngày 15-1, Bộ GTVT phải báo cáo Chính phủ quy hoạch mở rộng, nâng cấp CHK Tân Sơn Nhất, mời trực tiếp cả nhà tư vấn để thực hiện.

Theo đó, phải làm thêm đường lăn, hai nhà ga, sắp xếp lại khu vực các nhà ga, tiếp tục làm các bãi đỗ máy bay. Đầu tư thêm hệ thống giao thông kết nối bên ngoài.

Việc đầu tư nâng cấp Tân Sơn Nhất chủ yếu dùng vốn từ xã hội nên yêu cầu sau khi báo cáo điều chỉnh quy hoạch phải có có kế hoạch đầu tư các dự án cần thực hiện.  

“Xác định rõ dự án nào đầu tư bằng vốn nhà nước, dự án nào vốn doanh nghiệp. Lần này đường lăn đầu tư bằng vốn nhà nước, các dự án giao thông bên ngoài kết nối sân bay đầu tư bằng vốn nhà nước và của TP.HCM. Còn nhà ga, sân đậu máy bay, xưởng sửa chữa thì đầu tư bằng vốn doanh nghiệp để tăng thêm từ 10-20 triệu hành khách.

Chính phủ yêu cầu tập trung làm sớm việc này để quý 3-2017 có thể xây dựng một số hạng mục và năm 2018 đưa vào khai thác để Tân Sơn Nhất không còn ách tắc” - Phó thủ tướng nói.

Đồng thời, Phó thủ tướng cũng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ lập báo cáo nghiên cứu khả thi CHK quốc tế Long Thành.

“Nhiệm kỳ này phải xong được báo cáo khả thi của dự án báo cáo Quốc hội để chuẩn bị nhiệm kỳ tới thực hiện. Sau năm 2020 đầu tư để năm 2025 có thể đưa vào khai thác. Nếu mở rộng Tân Sơn Nhất nhanh hơn được thì sẽ giảm áp lực cho Long Thành, có thể bình tĩnh hơn để lựa chọn nguồn vốn hợp lý.

Phải nhanh chóng xây dựng tiểu dự án giải phóng mặt bằng CHK Long Thành để trình Quốc hội trong kỳ họp thứ 3 cho phép tách thành tiểu dự án riêng” - Phó thủ tướng lưu ý.

Huy động nguồn vốn xã hội để đầu tư cho giao thông

Với đề án đường bộ cao tốc Bắc - Nam, Phó thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT hoàn thành để báo cáo Quốc hội vào tháng 5-2017. Phải lập các dự án thành phần để khi Quốc hội thông qua là đủ điều kiện kêu gọi đầu tư, đồng thời các đoạn đường bộ cao tốc Bắc - Nam như từ Ninh Bình đến Thanh Hoá, Nghệ An, từ Dầu Giây đến Phan Thiết, Nha Trang.

Phó thủ tướng cũng yêu cầu Bộ GTVT sớm hoàn thành nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt tốc độ cao để báo cáo Quốc hội vào năm 2018. Nếu Quốc hội thông qua thì từ 2020 - 2030 đầu tư được các đoạn ưu tiên như Hà Nội - Vinh, TP.HCM - Nha Trang. 

Theo Phó thủ tướng, Bộ GTVT cần xây dựng cơ chế đặc thù để thực hiện các dự án cấp bách trọng điểm như đường cao tốc để vừa đảm bảo đúng pháp luật, vừa nhanh, tạo ra tài sản cố định của nền kinh tế để sử dụng, phục vụ đời sống.

Phó thủ tướng nhận định nay mai làm đường bộ cao tốc Bắc - Nam vô cùng khó khăn vì không có tiền. Còn hơn 1.000km phải làm nhưng chỉ có 70.000 tỉ vốn nhà nước đang được Quốc hội chuẩn bị xem xét. Nếu thiếu có thể phải cắt xén sang một số lĩnh vực khác nên phải huy động thêm 70% vốn xã hội.

Nguồn vốn này chủ yếu dựa vào ngân hàng mà ngân hàng không chịu vào cuộc thì không thể thực hiện thành công được. Trong khi doanh nghiệp đầu tư lĩnh vực giao thông có năng lực vô cùng hạn chế về cả vốn lẫn phương tiện, kinh nghiệm cũng không có. 

Vì thế phải xây dựng cơ chế huy động nguồn vốn trong ngoài nước để đầu tư cho giao thông. Riêng Bộ GTVT không thể làm được mà phải huy động cả Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - đầu tư cùng làm.

Phó thủ tướng lưu ý thêm khả năng vốn đầu tư hạ tầng giao thông ngày càng khó khăn, đặc biệt là vốn nhà nước bị áp lực trần nợ công, rất khó huy động nên đòi hỏi phải huy động nguồn vốn xã hội. Đây là vấn đề hết sức khó khăn đối với ngành GTVT và đất nước.

Tổng kết hội nghị, Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa cho biết một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành giao thông trong năm 2017 là tập trung hoàn thiện báo cáo tiền khả thi xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam để trình Thủ tướng báo cáo Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư.

Đồng thời, nghiên cứu đề xuất cơ chế riêng để huy động các nguồn lực sớm triển khai dự án…