Nhà trường thì cũng băn khoăn không biết nên giải quyết trường hợp này như thế nào, những lo lắng của các bậc phụ huynh nêu trên có thực sự tốt cho sức khỏe các em học sinh hay không?

Lợi ích của tập thể dục và bệnh hen

Các triệu chứng thường gặp của bệnh hen là ho, khò khè, thở ngắn, đau ngực hay thắt ngực, mệt mỏi và hoạt động khó theo kịp người khác. Các triệu chứng hen có thể xảy ra trong khi hoạt động nặng, nhưng thường bắt đầu 5 đến 10 phút sau khi ngưng hoạt động. Đôi khi triệu chứng hen có thể trở lại hàng giờ sau. Đây chính là lý do mà một số các bạn học sinh không dám mạnh dạn tập thể dục vì sợ bị lên cơn hen suyễn.

Kỳ thật tập thể dục là một yếu tố kích phát hen thường gặp. Hầu hết người hen được kiểm soát kém sẽ có triệu chứng khi tập thể dục. Một số người có triệu chứng hen chỉ do thể dục. Dạng hen này gọi là hen do thể dục (exercise-induced asthma - EIA).

Tuy nhiên, tập thể dục tốt cho mọi người kể cả bệnh nhân hen suyễn. Tập thể dục đều đặn là một phần của lối sống lành mạnh. Miễn là bệnh hen của bạn được kiểm soát tốt, tập thể dục được khuyến khích để giữ cho phổi và cơ thể của bạn trong tình trạng tốt. Tập thể dục giúp bạn:

- Tăng cường cơ bắp;

- Tăng cường hệ thống miễn dịch;

- Giữ trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.

Tất cả những lợi ích này có thể cải thiện bệnh hen suyễn của bạn trong thời gian dài. Bằng cách làm việc với nhân viên y tế, bạn có thể lập cho mình một kế hoạch cho phép bạn cảm thấy tốt và tham gia vào các hoạt động thể dục bình thường. Nhiều vận động viên nổi tiếng có bệnh hen suyễn đã được kiểm soát tốt để thi đấu thành công trong môn thể thao lựa chọn của họ.  

Có bệnh hen suyễn không có nghĩa là bạn không thể tập thể dục

Việc thể dục mang đến triệu chứng hay không tùy thuộc vào thời gian vận động, cường độ vận động và môi trường nơi bạn vận động. Các môn thể thao rất nặng nhọc như bơi lội, đá banh và chạy đường dài nhiều khả năng gây ra triệu chứng hen nhất, nhưng không phải lúc nào cũng cần phải tránh, bởi vì các triệu chứng thường có thể kiểm soát được.

Triệu chứng hen có thể xảy ra khi gặp phải các yếu tố kích phát trong môi trường nơi tập thể dục như nhiệt độ ngoài trời, độ ẩm, ô nhiễm không khí, phấn hoa hay nấm mốc trong không khí và hơi hóa chất, kể cả ở sân trượt băng và hồ bơi. Các yếu tố kích phát ảnh hưởng đến bạn có thể khác với các yếu tố kích phát ảnh hưởng đến người khác.

Thí dụ, một người hít thở dễ dàng trên sân bóng rổ trong nhà, nhưng sẽ có triệu chứng hen khi chạy trên sân cỏ hoặc trượt băng lúc trời lạnh.

Làm thế nào để phòng ngừa cơn hen do tập thể dục

Để bệnh nhân hen duy trì hoạt động, hoặc trở nên năng động hơn, các bước sau đây có thể hữu ích:

*   Xác định các yếu tố kích phát hen do thể dục

- Nếu yếu tố kích phát là không khí lạnh, bạn có thể quấn khăn quàng cổ hoặc đeo khẩu trang chống lạnh lên mũi miệng để làm ấm không khí. Cố gắng thở qua mũi khi thể dục.

- Kiểm tra số lượng nấm mốc hay phấn hoa và tránh hoạt động ngoài trời khi số lượng của chúng tăng rất cao.

- Thường mức độ ô nhiễm không khí tăng cao nhất vào giữa trưa hay chiều. Ozone là loại ô nhiễm không khí thường gặp vào những tháng hè và oxid carbon vào những tháng đông. Khi các mức này tăng cao, bạn nên tránh các hoạt động ngoài trời. Kiểm tra các chỉ số chất lượng không khí trên dự báo thời tiết địa phương qua báo chí, tivi hay radio.

* Sử dụng thuốc ngừa hen

Có một số loại thuốc có thể được dùng trước khi tập thể dục để ngăn chặn các triệu chứng hen. Cả thuốc dãn phế quản lẫn thuốc kháng viêm đều có thể được sử dụng.

Lưu ý: luôn giữ ống hít cứu hộ trong người của bạn khi tập thể dục (trong túi áo, túi đeo nơi hông…). Không để nó trong tủ đồ hoặc trong xe của bạn.

* Làm nóng trước khi thể dục và kết thúc với động tác làm nguội

Làm nóng 5 đến 10 phút trước khi tập thể dục có thể giúp bạn ngăn chặn các triệu chứng hen trong lúc tập. Vận động làm nóng đơn giản có thể là bắt đầu đi bộ chậm và tăng tốc độ của bạn lên. Bạn cũng có thể bắt đầu bằng cách đưa hai tay lên khỏi đầu chạm nhau rồi thả xuống hông nhiều lần và sau đó thêm cử động nhảy dang chân nhiều lần (jumping jack).

Làm nguội 5 đến 10 phút sau khi thể dục có thể giúp ngăn chặn các triệu chứng hen có khả năng xảy ra sau khi thể dục. Hoạt động làm nguội có thể là đi bộ hoặc kéo dãn người.

Phải làm gì nếu các triệu chứng xuất hiện khi tập thể dục

Ngay cả khi bạn sử dụng thuốc dãn phế quản trước, các triệu chứng hen vẫn có thể xảy ra trong lúc thể dục. Nếu chúng xảy ra, bạn nên giảm vận động. 

Nếu các triệu chứng tiếp tục trở nặng, bạn cần phải sử dụng thuốc cắt cơn như salbutamol. Dù bạn đã sử dụng thuốc này trước khi thể dục, bạn vẫn có thể sử dụng lại để làm giảm các triệu chứng. Nếu bạn cảm thấy hô hấp làm hạn chế khả năng vận động, hãy nói chuyện với bác sĩ.

Nếu bạn đang thừa cân hoặc không tập thể dục đều đặn, bạn có thể bị phát phì hoặc có tình trạng thể chất kém. Thể hình xấu có thể khiến người ta cảm thấy khó thở và nhầm lẫn với các triệu chứng hen. Thể hình xấu khiến thể dục dường như khó khăn hơn và người ta cảm thấy khó thở sớm hơn. Cần phải có thời gian và nỗ lực để xây dựng thể hình tốt. Hãy lập kế hoạch dần dần tạo thể hình tốt.