Nhà máy thủy điện Nậm Mô 2 đặt tại tỉnh Xieng Khoang, Lào, có tổng công suất 120MW do Tập đoàn Phong-sub-thạ-vy đầu tư sẽ chính thức vận hành vào cuối năm 2022 - Ảnh: PGC

Các hợp đồng mua bán điện được ký kết giữa Việt Nam và Lào những năm qua đánh dấu bước tiến đáng kể trong quan hệ hữu nghị giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng.

Hiện nay, Tập đoàn Phong-sub-thạ-vy đang đầu tư xây dựng đường dây truyền tải 220kV Nậm Săm - Nông Cống (Thanh Hóa) và 220kV Nậm Mô - Tương Dương (Nghệ An) để cung cấp điện cho Việt Nam, bổ sung kịp thời nhu cầu điện của miền Bắc trong năm 2022.

Những năm qua, mối quan hệ đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào đang ngày càng phát triển đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực. 

Đặc biệt, trong lĩnh vực năng lượng, lãnh đạo hai nước đã thực hiện ký kết một số thỏa thuận gồm: Biên bản ghi nhớ giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Lào năm 2016 về hợp tác đầu tư các dự án thủy điện tại Lào, liên kết lưới điện và nhập khẩu điện từ Lào; Hiệp định giữa Chính phủ Lào và Chính phủ Việt Nam năm 2019 về hợp tác phát triển các công trình năng lượng điện và mỏ.

Theo các thỏa thuận đã được ký kết, Việt Nam sẽ nhập khẩu điện từ Lào với công suất từ 3000 - 5000MW trong giai đoạn 2020-2030 để góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Với nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển các dự án thủy điện và chiến lược trở thành tấm pin của Đông Nam Á, Chính phủ Lào đã tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp tham gia, đầu tư phát triển các dự án thủy điện theo hình thức BOT.

Đến nay đã có nhiều nhà máy thủy điện tại Lào xuất khẩu điện năng sang Việt Nam do các chủ đầu tư Việt Nam và Lào hợp tác đầu tư, có thể kể đến một số dự án như thủy điện Xekaman 1 (290 MW) và Xekaman SanXay (36 MW) do Công ty điện Việt - Lào đầu tư; cụm thủy điện Nậm Săm (265 MW) và cụm thủy điện Nậm Mô (505 MW) do Tập đoàn Phong-sub-thạ-vy đầu tư.

ông Phongsavath Senaphuan, Chủ tịch Tập đoàn Phongsubthavy (bên trái) trao 1 triệu USD cho Đại sứ Việt Nam tại Lào Nguyễn Bá Hùng để ủng hộ Quỹ phòng chống COVID-19 của Việt Nam - Ảnh: PGC

Dự kiến trong khuôn khổ chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch Lào Thongloun Sisoulith từ ngày 28 đến 29-6-2021 tới, sẽ có một loạt các hợp tác ký kết giữa Tập đoàn điện lực Việt Nam và các chủ đầu tư nhà máy thủy điện tại Lào, gồm các nhà máy thủy điện Nam Neun 1 (124MW), Nam Mo 2 (120MW), Nam Tai (21MW), Nam Sak (18MW) và cụm nhà máy thủy điện Nam Yeuang (84MW).

Đến nay, Việt Nam đã khai thác gần như tối đa nguồn tài nguyên thủy điện trong nước nên việc nhập khẩu điện từ các nhà máy thủy điện tại Lào có nhiều lợi ích cho Việt Nam. 

Cụ thể các nhà thủy điện tại Lào có hồ chứa lớn sẽ tăng cường khả năng điều tiết trong hệ thống điện Việt Nam, giúp cân bằng với tỉ lệ điện gió, điện mặt trời - là loại hình phụ thuộc hoàn toàn vào yếu tố thời tiết, thiếu ổn định. 

Đồng thời đây cũng là nguồn năng lượng có giá thành thấp nhất trong các nguồn điện than, khí, gió, mặt trời, góp phần không nhỏ trong việc đảm bảo an ninh năng lượng của Việt Nam.