Người tập thực hiện động tác nhảy bật lên xuống thùng gỗ. Ảnh: H.Đ

Theo định nghĩa của các HLV thể hình chuyên nghiệp, Crossfit là một chương trình tập luyện bao gồm nhiều động tác thể dục khác nhau, được thực hiện ở cường độ cao nhằm phát triển cơ thể toàn diện từ thể lực, cơ bắp, sức mạnh, sự bền bỉ đến tốc độ, độ dẻo dai...

Những buổi tập sôi động

Dù cũng mang danh là “tập thể dục”, nhưng một buổi tập kéo dài chưa đầy 60 phút của Crossfit sôi động chẳng kém gì các môn thể thao đối kháng số đông như bóng rổ, bóng đá. Matt Heller, HLV thể hình người Mỹ tại một CLB ở quận 7, cho biết các tập luyện kiểu Crossfit hoặc TFW (tương tự Crossfit nhưng nhẹ hơn một chút) không bao gồm một chương trình riêng biệt nào. Thay vào đó, các HLV có thể sáng tạo các kiểu tập luyện khác nhau dựa trên những động tác cơ bản để phù hợp với đối tượng người tập.

Điểm khác biệt lớn nhất giữa Crossfit và kiểu tập luyện thể hình thông thường là việc di chuyển liên tục, hầu như không chỉ đứng yên để nâng tạ. Sau phần khởi động, người tập thông thường sẽ thực hiện tiếp bài tập “burpee” - một kiểu tập luyện toàn thân: hít đất, nhảy bật lên cao, cầm tạ di chuyển một quãng rồi lại hít đất... Chỉ riêng phần “đề-pa” của chương trình đã đủ để những người chưa quen phải mệt lử.

Càng tập về sau, các bài tập càng trở nên đa dạng hơn. Anh Nguyễn Huy Hoàng, người có kinh nghiệm tập thể hình lâu năm, cho biết: “Crossfit bao gồm những dụng cụ khá đặc biệt mà tập thể hình bình thường không có, đại loại như thùng gỗ để bật nhảy lên xuống, bánh xe để nâng, các bục để nhảy bật qua liên tục... Mục đích của các bài tập này là phát triển toàn thân. Chẳng hạn như bài tập nâng bánh xe vừa giúp phát triển cơ tay, hạ bàn lẫn sức bền”.

Điều thú vị là kiểu tập luyện này tuy vô cùng nặng nhọc nhưng lại có không ít chị em phụ nữ theo học. Chị Võ Thủy Tiên (29 tuổi) cho biết: “Tính tôi thích đi du lịch, leo núi nên cần một sức khỏe tốt. Nếu chỉ tập nâng tạ bình thường như trong các phòng tập thể hình thì chỉ phát triển cơ bắp, trong khi Crossfit mang lại sức khỏe toàn diện. Tập kiểu này kể cũng có hơi quá nặng với phụ nữ, nhưng HLV sẽ tạo mức tập vừa phải cho bạn. Chẳng hạn người khác nâng quả tạ 24kg thì mình chỉ cần 16kg”.

Theo cách thức của HLV Matt Heller, ông luôn chia số những người tập thành 2 nhóm, thi đua cùng nhau với các bài tập để tạo tính cạnh tranh sôi động. Một buổi tập ở phòng tập nơi đây vì thế diễn ra sôi nổi như những trò chơi vận động trường, khi mỗi người đều nỗ lực tập luyện để cả đội không bị ảnh hưởng.

Nguy cơ chấn thương

Nhưng cũng với những bài tập rất nặng kết hợp cùng việc di chuyển nhiều khiến Crossfit gia tăng nguy cơ chấn thương hơn hẳn. Anh Nguyễn Huy Hoàng cho biết mới đây, anh từng bị té khi đang bật nhảy lên xuống các thùng gỗ, một động tác khá nguy hiểm có thể làm chấn thương đầu nhưng may mắn là anh chỉ bị trầy xước ở chân.

Trao đổi với Tuổi Trẻ về chương trình tập luyện này, bác sĩ Võ Châu Duyên (trưởng đơn vị y học thể thao Bệnh viện Nguyễn Tri Phương) cho biết: “Crossfit đòi hỏi người tập thực hiện một chuỗi bài tập với các dụng cụ hỗ trợ trong một khoảng thời gian được đặt trước và người tập được khuyến khích thực hiện toàn bộ mục tiêu, bỏ qua những đau đớn và mệt mỏi khi tập. Điều này giúp tạo ra sự năng động và dẻo dai cho người tập, tuy nhiên cũng tiềm ẩn một số nguy cơ.

Đầu tiên là nguy cơ chấn thương. Một số nghiên cứu cho thấy những người tập Crossfit có nguy cơ chấn thương cao hơn so với các bài tập tạ và thể hình thông thường, các chấn thương thường tập trung ở vùng vai, cột sống và vùng đầu gối. Các chấn thương thường gặp là rách cơ, giãn hoặc đứt các dây chằng và đôi khi gây trật khớp. Đối tượng dễ bị chấn thương là những người mới tập, chọn lựa các bài tập không phù hợp, tập không đều đặn hoặc thời gian nghỉ ngơi sau tập không hợp lý”.

Bên cạnh các nguy cơ chấn thương, việc tập luyện quá tải còn dẫn đến những vấn đề khác về tim mạch, thận. Các chuyên gia thể hình cho biết chương trình tập Crossfit kiểu mẫu sẽ đốt cháy khoảng 260 calorie chỉ trong 20 phút, tương đương việc chạy khoảng 4km trong 30 phút.

“Việc tập luyện quá mức trong các bài tập Crossfit còn làm tăng mức độ ly giải cơ. Sự ly giải cơ sẽ phóng thích vào máu myoglobin, chất này được vận chuyển và thải qua thận. Khi lượng myoglobin trong máu tăng cao và kéo dài, thận sẽ bị quá tải dễ dẫn đến tình trạng suy thận và mất cân bằng điện giải, nhất là khi cơ thể không được cung cấp lượng nước đầy đủ. Nguy cơ ít gặp hơn là đột quỵ do nhồi máu cơ tim, nguy cơ này xuất hiện ở những người lớn tuổi và có bệnh lý mạch vành. Chính vì vậy việc tập Crossfit chỉ phù hợp cho những người trẻ” - bác sĩ Duyên nói thêm.