Một bác sĩ trao đổi, dặn dò người nhà cách chăm sóc bệnh nhân trong một lần khám bệnh tại nhà - Ảnh tư liệu

Đây là mô hình tiên tiến và chất lượng về chăm sóc ban đầu, đã được thực tiễn sàng lọc và chứng tỏ ưu thế nhiều mặt. Ai cũng mong muốn mô hình này sớm phát triển và thay dần một số hạn chế, lãng phí, bất cập, chưa phát huy tính tích cực cộng đồng của mạng lưới y tế cũ.

Trước mắt là thay dần chức năng khám chữa bệnh cho các trạm y tế phường, tiếp theo là phải làm sao thu hút, khuyến khích bác sĩ/BSGĐ về với cộng đồng, với nông thôn thay vì chỉ tập trung tại các bệnh viện ở thành phố lớn.

Muốn vậy, ngành y tế cần đổi mới đồng bộ về cơ chế để tạo điều kiện thuận lợi cho mô hình tiên tiến này.

Trước tiên, Bộ Y tế nên sớm điều chỉnh giá khám chữa bệnh có quản lý theo y học gia đình tại các phòng khám BSGĐ theo hướng thống nhất toàn quốc: phòng khám BSGĐ là tuyến y tế ban đầu, dù ở đâu cũng là tuyến chăm sóc ban đầu.

Do đó, mức giá bảo hiểm y tế chi trả cho các phòng khám BSGĐ phải bằng nhau, không phân biệt phòng khám này ở đâu, dù bệnh viện trung ương, tỉnh hay xã, phường cũng cùng một giá.

Hiện nay giá khám thông thường cũng như giá khám chữa bệnh có quản lý theo y học gia đình ở xã, phường chỉ 4.000 đồng/lần khám, cần nâng lên mức tương ứng ở phòng khám đa khoa, bệnh viện huyện là 7.000 đồng/lần khám sẽ hợp lý hơn, thu hút bác sĩ cộng tác nhiều hơn.

Bên cạnh đó, ngành y tế và các ngành, các cấp cần có cơ chế nhằm hỗ trợ, khuyến khích các phòng khám BSGĐ sớm hình thành và phát triển, nhất là khuyến khích mô hình BSGĐ xã hội hóa, BSGĐ tư nhân theo hướng đảm bảo công bằng về nhiều mặt so với các cơ sở y tế công lập. Ví dụ như có cơ chế ưu đãi thuê đất, vay vốn lãi suất thấp xây cơ sở, mua sắm trang thiết bị...

Ai cũng biết trạm y tế công được nhiều ưu tiên như: y bác sĩ được trả lương, khỏi thuê nhà, khỏi vay tiền mua trang thiết bị y tế, được miễn thuế, được hỗ trợ tinh thần, vật chất khác nếu ở xã vùng sâu, vùng xa; bác sĩ công lập còn được khám chữa bệnh ngoài giờ để tăng thu nhập...

Bác sĩ trạm y tế và trung tâm y tế huyện được hỗ trợ khá nhiều mà vẫn có nhiều bác sĩ không bám trụ nổi ở nông thôn.

Trong khi đó, BSGĐ tư nhân đứng ra tổ chức mô hình này ở nông thôn hay thành thị đều phải tự túc kinh phí, nhân lực phải hợp đồng, trả lương khá (nếu thấp họ sẽ bỏ đi)...

Một yếu tố quan trọng khác là cần có giải pháp hỗ trợ về mặt tinh thần cho các BSGĐ tư nhân bởi thực tế hiện nay các bác sĩ tư nhân vẫn có tâm lý bị phân biệt đối xử.

Cần xem các phòng khám BSGĐ không phải là hệ thống y tế tư nhân mà nằm trong hệ thống y tế chung của Nhà nước quản lý để BSGĐ cũng được tôn vinh như bác sĩ ở bệnh viện công.