Tổng thống Donald Trump (phải) và trung tướng H.R. McMaster tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Palm Beach, bang Florida ngày 20-2 sau khi ông Trump công bố bổ nhiệm Cố vấn An ninh quốc gia mới - Ảnh: Reuters

Ngày 15-3 (rạng sáng 16-3, giờ VN), Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu tán thành cho tướng Lục quân H.R. McMaster, 54 tuổi, làm Cố vấn An ninh quốc gia theo quyết định lựa chọn của Tổng thống Donald Trump.

Theo AFP, với 86 phiếu thuận và chỉ 10 phiếu chống, Thượng viện Mỹ đã ủng hộ ông McMaster giữ cương vị Cố vấn An ninh quốc gia trong khi vẫn là tướng lục quân 3 sao.

Theo quy định của Mỹ, vị trí Cố vấn An ninh quốc gia là một trợ lý độc lập của Tổng thống và không cần phải thông qua Thượng viện. Nhưng luật pháp Mỹ qui định Thượng viện nước này phải bỏ phiếu đối với các tướng quân đội 3 sao và 4 sao nếu họ được chỉ định giữ chức vụ mới.

Ông McMaster là trường hợp thứ hai giữ vai trò Cố vấn An ninh quốc gia mà vẫn là một tướng quân đội đang tại ngũ, sau trường hợp của ông Colin Powell.

Tướng McMaster nhận được sự ủng hộ và đánh giá cao của Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện John McCain cũng như của Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell vì có kinh nghiệm chiến trường lẫn học thuật. Ông còn được xem là một "tướng trí thức".

Tổng thống Trump công bố quyết định chọn ông McMaster hồi tháng trước sau khi Cố vấn An ninh quốc gia Mike Flynn đột ngột từ chức ngày 13-2 vì những bê bối liên quan tới việc che giấu các mối quan hệ với giới chức Nga trước khi đảm nhận nhiệm vụ.

Tướng McMaster tốt nghiệp Học viện quân sự West Point và có bằng tiến sĩ về Lịch sử Mỹ tại Đại học North Carolina. Ông từng được tạp chí Time chọn vào danh sách 100 người ảnh hưởng nhất thế giới năm 2014, một phần do ông luôn sẵn sàng chỉ trích chính quyền Mỹ.

Ông từng tham gia Chiến tranh Vùng Vịnh trong Bộ tư lệnh quân sự Mỹ vùng Trung Á và Trung Đông. Năm 1991, ông McMaster được tặng thưởng Huy chương Sao Bạc trong cuộc chiến tại Iraq và đến năm 2004 được tặng thưởng lần nữa sau cuộc chiến chống lực lượng khủng bố al Qaeda ở Tal Afar. Tướng McMaster cũng từng tham chiến ở Afghanistan trong lực lượng liên minh quốc tế chống lại Taliban.

Kinh nghiệm của ông không chỉ giới hạn ở chiến trường. Ông đã viết sách “Dereliction of Duty” (Lơ là nhiệm vụ) vào năm 1997, chỉ trích giới lãnh đạo Mỹ về những yếu kém trong cuộc chiến tranh tại Việt Nam.

Trong lần trở lại chiến trường Iraq lần thứ hai dưới sự chỉ huy của đại tướng David Petraeus (thời nhiệm kỳ hai của Tổng thống George W. Bush), tướng McMaster là một trong những người tham gia viết về giải pháp chống nổi dậy giúp cho lực lượng Mỹ kiểm soát tình hình lúc đó.

Năm 2016, tướng McMaster từng điều hành một chương trình có tên gọi “Nghiên cứu mới về chiến tranh với Nga” nhằm mục đích định hướng quân đội Mỹ cho cuộc chiến quân sự với Nga.

Ông cũng là tác giả của báo cáo công bố năm 2015 có tên gọi “Tiếp tục và đổi thay: Quan niệm tác chiến của quân đội và Suy gẫm rõ ràng về cuộc chiến tương lai" trong đó kêu gọi Lầu Năm Góc phải chuẩn bị để “ngăn chặn kẻ xâm lược làm điều mà Nga đã làm với Ukraine”.

Việc Tổng thống Trump lựa chọn ông McMaster làm Cố vấn An ninh quốc gia bị phía Nga xem là tín hiệu xấu.

Ông Franz Klintsevich, phó Chủ tịch thứ nhất của Ủy ban Quốc phòng và An ninh Thượng viện Nga, nói với trang Sputnik: “McMaster chắc chắn 100% là mối đe dọa của Mỹ đối với Nga. Mối đe dọa này không yếu đi và cũng không suy giảm. Cánh quốc phòng và tình báo của Washington sẽ tiến hành chính sách chống Nga”.

Cũng trong ngày 15-3, Thượng viện Mỹ đã nhất trí phê chuẩn quyết định của Tổng thống Trump đề cử cựu Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Dan Coats làm Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ (DNI).

Với tỷ lệ 85 phiếu thuận và 12 phiếu chống (chỉ duy nhất TNS Cộng hòa bỏ phiếu phản đối là Rand Paul), ông Dan Coats sẽ chính thức kế nhiệm ông James Clapper, người đã về hưu sau khi ông Barack Obama rời Nhà Trắng ngày 20-1-2017.

Ông Dan Coats, 73 tuổi, từng là một thành viên của Ủy ban Tình báo Thượng viện trước khi về hưu cuối năm 2016. Trong cuộc điều trần trước Thượng viện ngày 28-2, ông Dan Coats cam kết sẽ ủng hộ một cuộc điều tra toàn diện về khả năng Nga tác động vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016.