Bà Nguyễn Thị Bích Nga, 61 tuổi, xây dãy nhà trọ 12 phòng ở 53/6/20A đường 18, khu phố 5, P.Linh Trung, Q.Thủ Đức từ năm 2007. Là giảng viên Trường ĐH Nông lâm về hưu, bà Nga rất hiểu cảnh sinh viên thỉnh thoảng phải bụng đói đến trường, nên đồng ý không tăng giá phòng trọ khi Đảng ủy phường đến vận động. “Phụ huynh học sinh tằn tiện ở quê trăm cảnh khổ lo cho con lên TP ăn học, mình chỉ góp phần giảm nhẹ gánh nặng cho họ cũng là việc thiện nên làm. Với công nhân thì chỉ cần lên giá mấy chục ngàn đồng là lấy đi cả một ngày ăn của họ, sao mà té nước theo mưa được” - bà chia sẻ.

Bớt gánh lo cho người nghèo

Cùng suy nghĩ như vậy, ông Huỳnh Văn Quờn, chủ 45 phòng trọ ở 166/12 đường 17, khu phố 5, P.Linh Trung, Q.Thủ Đức gần hai năm nay vẫn giữ giá 700.000 đồng/tháng cho một phòng 15m2 (có thêm gác suốt). Ông cười xòa: “Mình sống nhờ công nhân, sinh viên đến thuê nhà, gặp lúc giá cả leo thang họ mới là những người chịu khó khăn nhiều hơn ai hết. Người khó khăn ít giúp đỡ người khó khăn nhiều hơn là bổn phận của mỗi người”.

Anh Phùng Lương Duy - công nhân Khu công nghiệp Sóng Thần, thuê phòng trọ tại P.Linh Trung - cho biết anh cùng nhóm bạn bốn người ở Quảng Bình vào TP.HCM làm công nhân trong hai năm nay rất bất ngờ và yên tâm vì chủ trọ không hề tăng giá dù giá cả biến động. “Lương công nhân chưa được 3 triệu đồng/tháng, chi phí đủ thứ, lại dành dụm gửi về gia đình nên cứ nơm nớp lo phòng trọ tăng giá. Nhưng may mắn cả năm nay chủ nhà không tăng giá, lại còn nghe nói chủ nhà trọ đã cam kết không tăng giá, chúng tôi yên tâm rất nhiều”.

“Khi ký cam kết không tăng giá trong cả năm, lúc đầu tôi đã băn khoăn rất nhiều” - cô Phan Thị Ngọc Huyền, hiệu trưởng Trường mầm non tư thục Trúc Xanh (Q.Bình Chiểu, Thủ Đức), cho biết. Nhưng khi nghĩ lại cảnh công nhân sáng sáng phải chở 2-3 con đi học, rồi tất bật ăn gói xôi, ổ bánh mì vào công xưởng, cô Huyền chấp nhận cam kết ngay. “Mình tăng giá, các em đến trường không được thì tội nghiệp lắm...” - cô thổ lộ.

“Nhiều chủ nhà trọ cam kết không tăng giá ngay nhưng cũng có trường hợp phải đến giải thích, vận động 3-4 lần mới hưởng ứng. Tôi nghĩ một trong những thuận lợi lớn nhất của chương trình này là dựa vào truyền thống tương thân tương ái của dân tộc mình. Khi cần nhắc đến lòng tốt và giúp đỡ người khó khăn thì ai cũng sẵn sàng” - bà Phạm Thị Bích Thuận, bí thư Đảng ủy P.Linh Trung, nhìn nhận.

Cần được khuyến khích, trợ lực

Thực hiện nghị quyết số 11/NQ - CP ngày 24-2-2011 của Chính phủ, cuộc vận động các chủ nhà trọ, trường mầm non tư thục và chủ nhóm giữ trẻ không tăng giá, phí là một trong những nội dung thuộc chỉ thị 08-2011/CT-UBND của UBND TP.HCM về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội. Sau hơn chín tháng thực hiện, từ mô hình xuất phát điểm ở Q.Thủ Đức, phong trào đã lan tỏa khắp các quận huyện trong TP.

Theo số liệu của Quận ủy Thủ Đức - mô hình điểm đầu tiên của TP, quận đã vận động được 6.578 chủ hộ cho thuê nhà trọ (tỉ lệ 100%) không tăng giá (với 51.537 phòng và 141.455 người trọ), 104/104 cơ sở giữ trẻ 93/93 nhóm trẻ gia đình (với 10.312 trẻ) không tăng giá giữ trẻ nhưng vẫn đảm bảo chất lượng bữa ăn và điều kiện sinh hoạt cho trẻ. Phong trào này đã được duy trì tốt xuyên suốt gần một năm qua và sẽ duy trì đến hết năm nay, tiếp tục phát động trong năm 2012. “Kết quả thành công, hiệu quả cao nhưng để giữ được thành quả đó lâu dài, trước mắt trong năm 2012, thì còn rất nhiều khó khăn. Việc giá cả tăng cao và những điều cam kết này tác động trực tiếp đến lợi ích kinh doanh của các chủ nhà trọ. Nếu không bám sát nguyện vọng và có những chính sách hỗ trợ kịp thời thì người dân sẽ không giữ đúng cam kết, lúc đó khổ cho cả một nửa dân Q.Thủ Đức đang sống trong các nhà trọ” - ông Huỳnh Thanh Nhân, phó chủ tịch UBND Q.Thủ Đức, nhìn nhận.

Tại huyện Bình Chánh, cuộc vận động cũng đạt tỉ lệ 100% phòng trọ cam kết không tăng giá gần một năm qua và sẽ duy trì đến hết năm 2011 (3.354/3.354 chủ hộ có nhà cho người lao động thuê để ở không tăng giá phòng), 82/82 cơ sở giữ trẻ mầm non dân lập, tư thục không tăng giá giữ trẻ nhưng vẫn đảm bảo chất lượng dinh dưỡng cho trẻ. Theo ông Huỳnh Văn Lợi - trưởng Ban dân vận Huyện ủy Bình Chánh, thuận lợi lớn nhất chính là nhờ sự lan truyền rộng rãi của thông tin truyền thông. Bên cạnh đó, sự kiên trì vận động và các chính sách hỗ trợ hợp lý như giảm thuế môn bài, định mức nước, phối hợp điện lực bán điện giá ưu đãi cho công nhân, sinh viên, người lao động thuê nhà trọ cũng là nguyên nhân lớn góp phần tạo nên thành công cho cuộc vận động.

“Năm 2012 chúng tôi sẽ tiếp tục không tăng giá, đó là việc làm thiết thực giúp đỡ công nhân. Tuy nhiên, vật giá mọi thứ đều tăng, những ngành nghề kinh doanh khác cũng tăng trong khi thu nhập chính của gia đình chúng tôi và nhiều hộ dựa vào nhà trọ nên tính ra cũng khá thiệt thòi. Số tiền giảm 50% thuế cho 30 phòng của tôi sẽ không bằng số tiền thu được nếu tăng theo giá thị trường. Và những hộ chỉ có vài phòng cho thuê, không phải đăng ký kinh doanh nên không được miễn thuế thì xem như không được hưởng ưu đãi gì. Mong rằng có thêm những chính sách cụ thể hơn để bảo đảm duy trì cam kết này” - một chủ nhà trọ ở xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh nói.

Phóng to Cam kết không tăng giá nhà trọ đến năm 2012 và có nhiều hoạt động xã hội, bà Lê Thị Thanh Hoa (giữa) được các cư dân khu nhà trọ yêu mến. Trong ảnh: bà Thanh Hoa thăm hỏi công nhân tại khu nhà trọ của gia đình ở khu phố 5, P.Linh Xuân, Q.Thủ Đức, TP.HCM - Ảnh: T.T.D. Từ mô hình ở TP.HCM, cuộc vận động không tăng giá lan sang một số tỉnh có đông người ở trọ như Đồng Nai, Bình Dương... Những chủ nhà trọ ở xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) còn lập ra câu lạc bộ để giúp công nhân. Anh Ngô Văn Thanh, chủ nhiệm câu lạc bộ, cho biết những chủ nhà trọ tham gia câu lạc bộ sẽ ký thỏa thuận không tăng giá thuê nhà, giá điện nước. Qua vận động, nhiều chủ nhà trọ đã nhường cơm sẻ áo nên trong giai đoạn giá cả tăng cao, họ chấp nhận không tăng giá. Các thành viên trong câu lạc bộ còn vận động các chủ nhà trọ khác cam kết không tăng giá trọ. Từ 19 thành viên lúc đầu, nay câu lạc bộ đã có 74 chủ nhà trọ đăng ký tham gia. “Từ ngày thành lập đến nay, câu lạc bộ đã giúp tập hợp công nhân, đoàn kết người thuê nhà trọ nên hạn chế được tệ nạn xã hội trong khu dân cư, tạo ra nhiều sân chơi bổ ích cho công nhân xa nhà, đây là một mô hình hay đang được chúng tôi nhân rộng ra toàn xã” - anh Lê Văn Nhân, công an đồn Thạnh Phú, nguyên trưởng Công an xã Thạnh Phú, cho biết.