Thành viên trong lực lượng Taliban tại một chốt kiểm soát ở thủ đô Kabul của Afghanistan ngày 17-8 - Ảnh: REUTERS

"Canada không có kế hoạch công nhận Taliban là chính phủ Afghanistan. Họ đã tiếp quản và thay thế một chính quyền dân chủ bằng vũ lực", Hãng tin Reuters dẫn lời Thủ tướng Trudeau nói ngày 17-8.

Đây là thông điệp phản đối rõ ràng đầu tiên của một lãnh đạo thế giới gửi tới Taliban, từ khi tổ chức này chiếm quyền kiểm soát thủ đô Kabul và các khu vực trên khắp Afghanistan.

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã rời đất nước, trong khi Taliban đang bắt đầu các cuộc đàm phán và chuyển giao quyền lực.

Tối 17-8 (giờ Việt Nam), gần như cùng lúc phát biểu của ông Trudeau, Taliban có cuộc họp báo chính thức đầu tiên ở Kabul kể từ lúc chiếm quyền kiểm soát.

Người phát ngôn của Taliban Zabihullah Mujahid khẳng định Taliban mong muốn một mối quan hệ hòa bình cùng các nước khác và sẽ tôn trọng quyền phụ nữ trong khuôn khổ luật Hồi giáo.

Theo ông Mujahid, Afghanistan muốn có mối quan hệ "rất tốt" với tất cả mọi người nhằm vực dậy nền kinh tế và đảm bảo thịnh vượng, vượt qua cuộc khủng hoảng hiện tại.

Sau khi Taliban lên nắm quyền, giới quan sát quốc tế đa phần e ngại vấn đề nhân quyền và quyền phụ nữ, trong bối cảnh các quy định khắt khe có khả năng ảnh hưởng tiêu cực lên vấn đề này, ít nhất theo góc nhìn phương Tây.

"Chúng tôi không muốn có bất kỳ kẻ thù trong hay ngoài nước nào cả", ông Mujahid nhấn mạnh.

Người phát ngôn của Taliban cũng cho biết phụ nữ sẽ được cho phép làm việc, học tập và "sẽ rất chủ động trong xã hội, nhưng trong khuôn khổ Hồi giáo".

Cuộc họp báo của Taliban diễn ra trong thời điểm họ bắt đầu định hình chính quyền mới ở Afghanistan trong lúc cuộc đàm phán vẫn đang tiếp diễn ở thủ đô Kabul.

"Chúng tôi tuyên bố ân xá cho tất cả (quan chức chính phủ)" - Taliban cho biết trong thông báo kêu gọi các quan chức chính phủ trở lại làm việc.

Một số nguồn tin của AP tiết lộ các cuộc đàm phán giữa Taliban và lãnh đạo chính quyền cũ vẫn đang diễn ra ở Kabul về việc xây dựng chính quyền mới. Lực lượng này khẳng định phụ nữ có thể tiếp tục làm việc trong chính phủ.

Trước đó, phía Mỹ đã nêu điều kiện để công nhận Taliban bao gồm việc tôn trọng nhân quyền, đặc biệt quyền phụ nữ và tránh xa các phong trào cực đoan như Al-Qaeda. 

Tổng thống Joe Biden đến nay vẫn khẳng định việc rút quân là đúng đắn và tuyên bố chi 500 triệu USD để hỗ trợ người tị nạn Afghanistan.

Các nước châu Âu và nhóm G7 cũng gấp rút họp để tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng tị nạn sau khi Kabul sụp đổ. 

Trong ngày 17-8, các chuyến bay di tản đã được nối lại ở Kabul sau khi sân bay phải ngừng hoạt động vì hàng ngàn người chen lấn, giẫm đạp tìm cơ hội lên được máy bay.

Trung Quốc né tránh câu hỏi 'có công nhận Taliban hay không?'

TTO - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc né tránh khi được hỏi có công nhận chính quyền Taliban, nhưng cho biết sẽ tôn trọng mong muốn, lựa chọn của người dân Afghanistan, cam kết không can thiệp vào công việc nội bộ Afghanistan.