Xe cứu hỏa tông nát ôtô cá nhân trên quốc lộ 4 ở Wavre (Bỉ) ngày 17-4-2014 - Ảnh: RTBF

Ngày 28-3-2010 ở Ixelles (Bỉ), một cảnh sát lái xe công vụ đến hiện trường vụ án và tông vào một chiếc ôtô. Ôtô bị đụng va phải một nữ sinh viên 23 tuổi đi bộ trên lề đường. Nạn nhân chết tại chỗ.

Tòa án cảnh sát ở Brussels đã tuyên viên cảnh sát nọ và người lái ôtô vi phạm luật giao thông đường bộ và phạm tội vô ý làm chết người.

Thẩm phán nhận định viên cảnh sát nọ có khởi động còi hụ ưu tiên nhưng phạm luật vì không dừng hẳn xe tại đèn đỏ. Còn người lái ôtô nghe còi hụ xe cảnh sát lại không đánh lái nhường đường.

Bỉ không cho phép chạy ngược chiều

Vụ án nêu trên cho thấy tại Bỉ, xe ưu tiên như xe cảnh sát, xe cứu hỏa, xe cứu thương vẫn phải tuân thủ theo luật giao thông.

Bộ Nội vụ quy định xe ưu tiên khi làm nhiệm vụ khẩn cấp bắt buộc phải sử dụng cùng lúc đèn nhấp nháy màu xanh dương và còi báo đặc biệt.

Khi thi hành nhiệm vụ khẩn cấp, xe ưu tiên có thể sử dụng 5 đặc quyền. Muốn sử dụng đặc quyền, đầu tiên xe ưu tiên phải khởi động đèn xoay và còi.

Muốn vượt đèn đỏ xe phải ngừng hẳn vài giây trước đèn đỏ (dừng hẳn chứ không phải chạy chậm) rồi mới vượt và bảo đảm không gây nguy hiểm cho người khác.

Theo ông Francis Deom, nguyên chỉ huy khu vực cảnh sát Gaume (Bỉ), chạy quá tốc độ là nguy hiểm chủ yếu đối với người lái xe ưu tiên. Tiếng còi tạo cảm giác phấn khích, stress khiến người lái có thể vượt quá giới hạn và tình hình càng khẩn cấp càng khiến người lái bất chấp.

Ông khuyến cáo cần giảm bớt nguy hiểm bằng cách: Nắm chính xác mức độ khẩn cấp của nhiệm vụ, thắt dây an toàn, kiểm tra thiết bị trên xe xem cố định chưa, chọn hành trình an toàn nhất chứ không cần ngắn nhất, chọn tốc độ phù hợp với những người tham gia lưu thông và bối cảnh lưu thông, phải biết dự báo trước tình huống.

Tại Bỉ, xe ưu tiên không được chạy ngược chiều trên đường cao tốc - Ảnh: GETTY IMAGES

5 đặc quyền của xe ưu tiên gồm:

- Có thể chạy quá tốc độ nhưng phải giảm tốc độ khi có người khác cùng tham gia giao thông và tùy thời tiết, mặt đường, mức độ tắc nghẽn, mật độ lưu thông, tình trạng xe và trọng tải xe.

- Có thể cắt ngang các nhóm xe khác đi thành hàng, đoàn diễu hành, đoàn đua xe đạp… nếu có người dẫn đường.

- Không cần thắt dây an toàn.

- Không cần tuân thủ quy định vào và ra đường cao tốc (chỉ áp dụng đối với xe do cảnh sát điều khiển).

- Có thể chạy vào làn đường dành riêng cho xe buýt.

6 quy định phải tuân thủ

Xe ưu tiên ở Bỉ vẫn phải tôn trọng 6 quy định: Phải tuân thủ biển hiệu Stop hoặc biển báo tam giác cấm đậu xe, không chạy ngược chiều, không chạy vào phần đường cấm xe ô tô như đường dành cho xe đạp hay người đi bộ, không thao tác bất chấp nguyên tắc cẩn trọng, không vượt qua vạch liền màu trắng, phải thực hiện các chỉ thị hướng dẫn.

Tại Bỉ, tai nạn giữa xe ưu tiên và xe khác xảy ra khá thường xuyên.

Kết quả điều tra cho thấy các nguyên nhân chủ yếu gồm: Tốc độ di chuyển nhanh của xe ưu tiên, nhân viên thường bị stress do nguy cơ trên đường di chuyển và tác dụng từ còi khẩn cấp, các xe khác không thấy đèn hoặc không định vị được còi xe phát ra từ hướng nào.

Tiếng còi, stress và tình hình khẩn cấp khiến người điều khiển xe ưu tiên dễ bất chấp - Ảnh: BELGA

Québec: Bảo vệ an toàn cho xe khác

Tại tỉnh bang Québec (Canada ), Luật An toàn đường bộ quy định chung cho người lái xe: Cấm sử dụng tốc độ hay hành vi có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và an toàn của con người và tài sản.

Đối với xe làm nhiệm vụ khẩn cấp như xe tuần tra cảnh sát, xe cứu thương, xe cứu hỏa, khi cần thiết xe có thể không tuân theo tín hiệu đèn và giới hạn tốc độ, có thể vượt qua vạch liền hay vạch liền kép, vượt bên phải… Dù vậy, người lái xe phải tuân thủ quy định chung nêu trên, phải dừng lại ít giây trước khi vượt đèn đỏ hoặc dừng lại trước khi vào đường giao nhau.

Ông Yves Morin phụ trách công đoàn nhân viên cứu hỏa Québec đồng thời là tài xế xe cứu hỏa tâm sự với báo Le Soleil (Canada): "Tôi làm nghề này 20 năm rồi. Tôi có thể nói với bạn từ đầu lãnh đạo đã khuyên chúng tôi cần phải tôn trọng luật".

Ông giải thích: "Chúng tôi phải dừng hẳn lại trước khi vượt đèn đỏ và chúng tôi phải dừng xe trước biển Stop. Tôi không thể lái xe 120 km/h trong khu vực quy định 50 km/h. Nếu tôi đụng phải xe khác, tôi sẽ bị quy trách nhiệm. Đây là vấn đề lớn về lương tri".

Xe cứu hỏa va chạm với ôtô cá nhân ở TP Québec (Canada) ngày 14-9-2016 - Ảnh: TVANOUVELLES

Trung úy Alexandre Groleau ở Sở Cứu hỏa thành phố Sherbrooke (Canada) giải thích: "Tài xế xe cứu hỏa cũng phải biết xử trí với thái độ ứng xử đôi lúc mất an toàn của những người lái xe khác… Có nhiều lúc họ thắng gấp trước xe chúng tôi. Thật nguy hiểm khi đó là xe hàng chục tấn".

Để tạo cảm giác an tâm cho người tham gia giao thông, Sở Cứu hỏa Sherbrooke đã đổi âm thanh còi phát định hướng hơn và cường độ âm thanh riêng biệt hơn.