Những người ủng hộ súng trong buổi tuần hành đeo súng ở thành phố Detroit, bang Michigan, vào tháng 9- 2014 - Ảnh: Reuters

Một buổi sáng (14-6), hai vụ nổ súng vào người khác với mục tiêu giết người. Đó không thể là chuyện bình thường nhưng dường như lại dễ dàng xảy ra ở Mỹ.

Tình yêu súng đạn của người Mỹ có một lịch sử lâu đời, vấn đề chỉ là điều tình yêu nào cũng có cái giá của nó. Orlando, San Bernardino, Newtown, Virginia… là những địa danh quen thuộc tại Mỹ với các vụ tắm máu bằng súng trong vài năm qua.

Lấy một thống kê cụ thể: năm 2015 ở Mỹ có 372 vụ xả súng hàng loạt, làm 475 người thiệt mạng, 1.870 người bị thương; tính trên toàn quốc thì có 13.286 người chết vì súng, 26.819 người bị thương.

Nhưng kỳ lạ là sau những vụ nổ súng làm chết nhiều người, doanh số bán vũ khí lại tăng, vì nhiều người lo ngại Quốc hội sẽ hạn chế việc mua bán súng ống. 

Điểm qua những vụ gần đây không khỏi rợn người.

* Ngày 5-6, sáu người đã thiệt mạng trong một vụ xả súng tại một công ty ở thành phố Orlando, bang Florida, miền Đông Nam nước Mỹ. 

Văn phòng Cảnh sát trưởng hạt Orange cho biết vụ xả súng xảy ra vào khoảng 8h sáng (giờ địa phương) tại một khu công nghiệp trên đường Forsyth.

Hung thủ là nhân viên của công ty bị sa thải hai tháng trước và cầm súng quay lại trút giận giết hại 5 đồng nghiệp cũ và quay súng tự sát. 

* Ngày 28-5, một kẻ có nhiều tiền án tiền sự đã nổ súng tại 3 ngôi nhà ở phía nam bang Mississippi làm thiệt mạng 8 người. Các nạn nhân đều là người thân bên vợ của hắn.

Nguyên nhân được cho là mâu thuẫn gia đình, khi bị bắt, hung thủ 35 tuổi này khai rằng hắn chỉ muốn nói chuyện với các con mình.

* Ít nhất 8 người đã bị thương và phải vào viện cấp cứu sau khi một người đàn ông chưa rõ danh tính nổ nhiều phát súng tại một khu nhà ở San Diego, miền Tây-Nam nước Mỹ. 

Vụ nổ súng xảy ra gần bể bơi trong khu nhà kể trên, vào lúc 18h (giờ địa phương) ngày 30-4. Các bảo vệ bể bơi đã tiêu diệt tay súng này. Thông tin ban đầu cho biết người đàn ông trên một tay cầm bia uống, tay kia cầm súng bắn vào mọi người. 

Thương vong nhiều như vậy, nhưng hiện tượng “xả súng” không có dấu hiệu sẽ chấm dứt. Tại sao?

Đối với nhiều người Mỹ, súng đại diện cho trái tim của sự kiến lập và bản sắc dân tộc, một biểu tượng của tự do.

“Quyền được sở hữu súng” quy định trong Tu chính án thứ hai Hiến pháp Mỹ là lập luận thường được nêu ra để bảo vệ luật súng đạn hiện hành.

Truy xa hơn, quyền này được thừa hưởng từ những dân quân khởi nghĩa chống lại nước Anh trong thời kỳ cuộc Cách mạng Mỹ năm 1776.

Một tay cầm bản Hiến pháp, tay còn lại cầm súng trường, các nhà lập quốc của Mỹ muốn bảo vệ nền độc lập non trẻ khỏi sự cai trị của “thế giới cũ”. Và như thế, người Mỹ được phép sở hữu và sử dụng súng cho đến ngày nay.

Sau hai thế kỷ, tức hiện tại, quyền sở hữu súng đang là chủ đề nóng tại Mỹ. Nhưng dù gây tranh cãi, một số người Mỹ xem đây là quyền thậm chí vượt trên cả Hiến pháp.

Cựu ứng viên phó tổng thống Mỹ, bà Sarah Palin từng nói thế này: “Chúa Jesus cũng sẽ đấu tranh vì Tu chính án thứ hai của chúng ta”.

Những người như thế chẳng bao giờ lắng nghe tiếng nói của bên phản bác. Như ông Georges Benjamin, thuộc Hội Y tế Công cộng Mỹ, từng dẫn chứng: “Chúng tôi biết có súng để trong nhà là một vấn đề quan trọng. Việc này làm cho bạn gặp nhiều rủi ro hơn. Nhiều người bị thương vong do chính vũ khí của họ hay do những người quen biết gây ra. Những nguy hiểm bạn gặp phải khi có những người có súng xâm nhập nhà bạn ít hơn là mọi người thường nghĩ".

Trong một biểu hiện của sự bất lực, cựu Tổng thống Barack Obama phải thừa nhận rằng thất bại trong việc thông qua luật an toàn súng đạn là thất vọng lớn nhất của những năm tháng ông cầm quyền.