07/04/2024 17:32 GMT+7

Tác giả Hoàng Tuấn Công dẫn hơn 10 từ điển để nhặt sạn Vua tiếng Việt

TIẾU TÙNG

Tác giả Hoàng Tuấn Công dẫn hơn 10 cuốn từ điển uy tín để ‘nhặt sạn’ chương trình Vua tiếng Việt mùa 3 tập 2. Bài đăng của ông đang thu hút sự quan tâm của gần 3.000 người và hàng trăm lượt bình luận cũng như chia sẻ.

Hoàng Tuấn Công là một người yêu tiếng Việt. Ông là tác giả cuốn Từ điển tiếng Việt của GS Nguyễn Lân - Phê bình và khảo cứu, chỉ ra nhiều sai sót trong cuốn từ điển của GS Nguyễn Lân.

Ngoài ra, tác giả này cũng đã nhiều lần lên tiếng về những lỗi sai, lỗi chưa chính xác trong những công trình từ điển, sách, chương trình liên quan đến tiếng Việt khác.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, tác giả Hoàng Tuấn Công nói ông sẽ "tiếp tục dẫn ra lỗi" của chương trình Vua tiếng Việt.

Game show Vua tiếng Việt đã nhiều lần dùng "quyền vua" để loại bỏ những từ ngữ đã được mọi người sử dụng và từ điển tiếng Việt, từ điển chính tả ghi nhận từ hàng trăm năm trước cho tới tận bây giờ.

Tác giả Hoàng Tuấn Công

Vua tiếng Việt: chương hay trương mới đúng?

Trong bài đăng mới nhất ngày 6-4, ông Hoàng Tuấn Công chỉ ra "sạn" của Vua tiếng Việt mùa 3 tập 2, phát hôm 8-3.

Vua tiếng Việt tập này dẫn ngữ liệu "đời hồi này như một ghánh phở bánh chương mỡ nguội đóng váng" và hỏi "có bao nhiêu lỗi sai chính tả".

Người chơi Lê Thị Thúy Hằng (24 tuổi, Vĩnh Phúc) trả lời có hai lỗi là ghánh và chương, được chương trình chấp nhận. Song theo ông Công, Vua tiếng Việt không cho biết phải sửa thế nào cho đúng.

Hơn 10 từ điển ghi nhận

Ông lý giải, chữ trướng 脹 (Hán) mà chữ Nôm mượn để ghi âm chương (bánh chương, cơm chương), chướng (chướng bụng), trướng (trướng bụng), rướn (rướn cổ),… trong Hán ngữ cũng có nghĩa là phình ra, trương lên, sưng phù,...

Theo đây, chữ 脹 đọc là trương, chương, hay trướng, chướng,… đều có nghĩa là phềnh lên, trương lên, nở ra, phình to,…

Tác giả Hoàng Tuấn Công dẫn ra hơn 10 cuốn từ điển uy tín ghi nhận chữ chương với nghĩa là "phềnh lên", "chướng lên", "nở ra" do để lâu, hoặc ngâm nước quá nhiều,...

Cụ thể là Từ điển Việt - Bồ - La và các cứ liệu có liên quan (Alexandre de Rhoder - 1651, Đỗ Quang Chính, Hoàng Xuân Việt, Thanh Lãng dịch), Đại Nam quấc âm tự vị (Huình Tịnh Paulus Của - 1895), Từ điển tiếng Việt (Văn Tân chủ biên), Từ điển Việt Nam phổ thông (Đào Văn Tập), Việt Nam tự điển (Lê Văn Đức), Phương ngữ Nam Bộ, ghi chép và chú giải (Nam Chi Bùi Thanh Kiên - Nhà xuất bản Hội Nhà Văn - 2015)…

Còn có các cuốn sau: Từ điển chính tả tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên - Lê Anh Hiền - Đào Thản, Nhà xuất bản Giáo Dục, 1988. In lần thứ 2 có sửa chữa bổ sung), Từ điển chính tả tiếng Việt (Vũ Xuân Lương - Hoàng Thị Tuyền Linh. Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa - Trung tâm Từ điển học Vietlex, 2015. In lần thứ 6)…

Ông Hoàng Tuấn Công còn cặm cụi tìm trong một số từ điển song ngữ cũng ghi nhận điều trên như Từ điển Việt - Pháp (Dictionnaire Annamite-Français - Génibrel, J.F.M., 1898), Từ điển Việt - Tày-Nùng (Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam - Viện Ngôn ngữ học, Hoàng Văn Ma - Lục Văn Pảo, Nhà xuất bản Khoa Học Xã hội, Hà Nội - 1984)…

Theo tác giả, nếu đề bài yêu cầu phải sửa lại câu văn cho đúng với nguyên tác của Nguyễn Tuân thì câu trả lời của người chơi đúng.

Nhưng nếu hỏi "có bao nhiêu lỗi chính tả?" mà Vua tiếng Việt kết luận viết "chương" trong "bánh chương" sai chính tả thì không đúng.

"Trong trường hợp "lưỡng khả" này, viết bánh chương hay bánh trương đều đúng", ông nói.

Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên - Viện Ngôn ngữ học - NXB Hồng Đức - 2016) là cuốn từ điển mà chương trình Vua tiếng Việt dùng để tra cứu.

Ông Công nói thêm, Vua tiếng Việt "đã nhiều lần đi ngược lại chính cuốn từ điển mà họ đang dùng để tham khảo".

Cụ thể, mục "chương2", từ điển này chuyển chú xem "trương2"; mục "trương2" ghi chú "cũng như chương", và giảng: "Ở trạng thái căng phình lên vì hút nhiều nước.

Cơm chương. Chết trương. Trương phềnh phềnh". Theo đây, viết "cơm chương" hay "cơm trương" đều được chấp nhận.

Trước đó, Vua tiếng Việt mùa 3 tập 3 phát sóng tối 15-3 cũng bị khán giả “nhặt sạn” liên quan đến hai chữ hể hả và hỉ hả.

Trả lời Tuổi Trẻ Online lúc đó, PGS.TS Tạ Văn Thông (Viện Từ điển học và Bách khoa thư Việt Nam) nói chương trình “nên rút kinh nghiệm cho những tập sau vì nếu duy trì như vậy, cũng không tốt vì Vua tiếng Việt là một game show bổ ích, thú vị, nhằm nâng cao trình độ tiếng Việt của người chơi lẫn khán giả truyền hình. Chúng ta đừng quên tiếng Việt rất phong phú”.