Chiều 17-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật nhà ở (sửa đổi).

Trình bày tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết một trong những điểm mới là đề xuất bổ sung mới quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn.

Cụ thể, bổ sung mới quy định về sở hữu nhà chung cư, bao gồm quy định xác lập và chấm dứt quyền sở hữu nhà chung cư; các trường hợp nhà chung cư phải phá dỡ; xử lý nhà chung cư khi bị phá dỡ; quyền và trách nhiệm chủ sở hữu sau khi nhà chung cư bị phá dỡ.

Thẩm tra nội dung này, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, thường trực ủy ban này thấy căn cứ Hiến pháp, Bộ luật dân sự thì dự thảo Luật nhà ở (sửa đổi) quy định về “chấm dứt quyền sở hữu nhà chung cư là có cơ sở pháp lý”.

Tuy nhiên, về tính hợp lý, khả thi của đề xuất, trong thường trực ủy ban có hai loại ý kiến.

Ý kiến thứ nhất không tán thành quy định mới về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự thảo luật.

Cụ thể, theo phản ánh của báo chí, ý kiến của các ủy ban, quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư chưa nhận được nhiều sự đồng tình, ủng hộ.

Hơn nữa, theo ông Tùng, quy định này có khả năng tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản vốn đang gặp nhiều khó khăn hiện nay, có thể dẫn đến hệ quả mất cân đối cung cầu trong lĩnh vực nhà ở.

Đồng thời tạo xu hướng "mua đất" thay mua nhà, phát triển hình thức phân lô bán nền khiến giá nhà đất tăng cao, cản trở mục tiêu chính sách phát triển nhà chung cư, nhất là ở các đô thị lớn.

Về một số ý kiến cho rằng việc bổ sung quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư sẽ góp phần làm giảm giá nhà cũng chưa thực sự thuyết phục.

Theo loại ý kiến thứ nhất, khoản 1 điều 26 của dự thảo luật quy định chủ sở hữu có nhà chung cư thuộc diện bị phá dỡ được quyền tiếp tục sử dụng diện tích đất có nhà chung cư là chưa giải quyết thỏa đáng mối quan hệ giữa tài sản là nhà chung cư và tài sản là quyền sử dụng đất xây dựng nhà chung cư.

Theo đó, quyền sở hữu tài sản trên đất chấm dứt nhưng quyền sử dụng đất vẫn còn, bởi vì theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành, đất ở chung cư là ổn định lâu dài.

Như vậy, quy định của dự thảo chưa khắc phục được khó khăn hiện nay là nhà chung cư nguy hiểm, có nguy cơ sập đổ nhưng người dân không chịu di dời để cải tạo, xây dựng lại. Do họ vẫn có quyền sử dụng đất và vẫn có thể căn cứ vào đó để "trụ lại" nhà chung cư.

Tán thành nhưng cần có giải pháp

Loại ý kiến thứ hai, theo ông Tùng là tán thành quy định của dự thảo luật, bảo đảm có cơ sở pháp lý để xử lý các nhà chung cư hết niên hạn sử dụng một cách có hiệu quả, đặc biệt là các chung cư cao tầng có số lượng căn hộ rất lớn.

Tuy nhiên, đề nghị cùng với nội dung này thì cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện các quy định để bảo đảm rõ ràng, minh bạch, khả thi hơn.

Đồng thời cần có giải pháp phù hợp để xử lý các vấn đề xã hội có thể phát sinh do thay đổi chính sách về sở hữu nhà chung cư, xây dựng nội dung chuyển tiếp phù hợp để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của những chủ sở hữu nhà chung cư, các chủ đầu tư dự án nhà chung cư đã triển khai trước ngày luật có hiệu lực thi hành.

"Đa số ý kiến trong thường trực ủy ban tán thành với loại ý kiến thứ nhất", ông Tùng nêu rõ.

Tranh luận: giá chung cư có rẻ hơn nếu áp thời hạn sở hữu?

Đề xuất nhà chung cư hết thời hạn sử dụng hoặc chưa hết thời hạn nhưng buộc phải tháo dỡ, chấm dứt quyền sở hữu trong dự thảo Luật nhà ở (sửa đổi) nhận được nhiều ý kiến tranh luận của bạn đọc Tuổi Trẻ Online.