Sét đánh chết hàng tấn cá trong ao ở miền Tây có phải hiện tượng hiếm?

VĂN KHOA

TTO - Thông thường năng lượng từ tia sét không gây nguy hiểm cho những sinh vật nằm sâu dưới nước, đặc biệt với những ao hồ diện tích rộng. Tuy nhiên những con cá bơi gần mặt nước hoặc cạnh điểm xảy ra tia sét có thể chết lập tức.

Khoảnh khắc sét đánh vào hồ nước - Ảnh: GIFER

Vừa qua, khoảng 1,6 tấn cá sặc bổi của người huyện Trần Văn Thời (Cà Mau) chết bất ngờ sau cơn mưa dông. Theo người dân địa phương và ngành chuyên môn, nguyên nhân là do sét đánh vào ao.

Trước đó, cuối tháng 6-2020, ao cá ở huyện Hồng Ngự (Đồng Tháp) cũng bị sét đánh trúng, thiệt hại hơn 1 tấn cá.

Theo Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC), tỉ lệ sét đánh trúng một địa điểm vào khoảng 1/500.000. Xuất hiện ở đâu, khi nào thường ngẫu nhiên, tuy vậy những nơi có khả năng cao là khu vực đất trống, các cây cao, và cả vùng ao hồ…

Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết khi một luồng điện như sét đánh xuống hồ, năng lượng điện bị phân tán ra nhiều hướng, trong đó chủ yếu lan trên bề mặt nước.

Vì vậy, năng lượng thường không gây nguy hiểm cho những sinh vật nằm sâu trong lòng nước, đặc biệt với những ao hồ diện tích rộng. Tuy nhiên những con cá sống bơi gần mặt nước hoặc cạnh điểm xảy ra tia sét thì tỉ lệ "bỏ mạng" sẽ cao hơn.

Những con cá sống dưới mặt nước thường bình yên. Trong các ao diện tích lớn, cá thường có thói quen lặn sâu bên dưới những khi mưa gió sấm sét.

Xét đánh vào một khu đầm phá lớn - Ảnh: GETTY IMAGES

Theo National Geographic, xét về năng lượng nhiệt, tia sét có thể tạo một dòng điện làm nóng không khí trên đường đi nóng hơn 27.700^oC, gấp 5 lần nhiệt độ bề mặt của Mặt Trời. Năng lượng nhiệt khổng lồ này khi xuống hồ nước có thể làm tăng nhiệt độ trong hồ. Phạm vi ảnh hưởng ước tính là 10m.

Thông thường, đây sẽ là nguyên nhân chính khiến một số loài cá chết khi sét đánh vào ao hồ. Cá sống tốt trong khoảng nhiệt độ từ 25 đến 30^oC. Những loài cá nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột rất dễ chết khi chẳng may ở gần khu vực sét đánh trúng.

Theo NOAA, rất khó để xác định độ sâu mà tia sét có thể đến được. Tuy nhiên, càng gần bề mặt càng nguy hiểm.

Vì vậy, mọi người cần ra ngay khỏi những nơi chứa nước như biển, ao, hồ... khi có dông hoặc sét. Không ít trường hợp người đi thuyền bè hay đánh bắt cá ở Việt Nam đã thiệt mạng do sét đánh.

Ngay cả khi chơi trong hồ bơi vào lúc mưa gió, sấm chớp cũng cần cẩn thận. Khả năng người bị điện giật chẳng may sét đánh trúng hồ là vẫn có.

Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ sét xuất hiện nhiều nhất ở tâm dông châu Á. Đây cũng là một trong ba tâm dông có cường độ dông sét hoạt động mạnh trên thế giới.

Biến đổi khí hậu cũng khiến dông sét ngày càng nhiều và phức tạp hơn ở Việt Nam. Mỗi năm Việt Nam đón hơn 2 triệu cú sét đánh.