Ông Vũ Anh Minh - chủ tịch HĐTV Tổng công ty đường sắt VN (VNR) - Ảnh: DƯƠNG LIỄU

Ông Vũ Anh Minh đã dành cho Tuổi Trẻ một cuộc phỏng vấn riêng chiều 30-5, khi dư âm của 4 vụ tai nạn đường sắt trong 4 ngày vẫn còn nóng, và các lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải, Cục Đường sắt đã lần lượt lên tiếng.

Hạ tầng, công nghệ của cả trăm năm trước

* Để xảy ra các vụ tai nạn liên tục, có phải năng lực của ngành đường sắt yếu kém?

- Hầu hết các vụ tai nạn đường sắt là do yếu tố khách quan tác động. Ví dụ cả năm 2017 có tới 246 vụ tai nạn đường sắt nhưng chỉ có 12 vụ do lỗi chủ quan. 

Còn 5 tháng đầu năm 2018 thì chỉ có 5 vụ do lỗi chủ quan trong tổng số 116 vụ tai nạn đã xảy ra.

Chúng tôi cũng thống kê có tới 70% vụ tai nạn đường sắt xảy ra trên đường ngang, nạn nhân hầu hết do đi vượt đường ngang hoặc xâm phạm giới hạn đường sắt.

Hiện kết cấu hạ tầng đường sắt thì lạc hậu, cũ kỹ vì đã được đầu tư hơn 100 năm mà không được đầu tư mới, nâng cấp nhiều, lại bị xâm lấn bởi ý thức con người. 

Trong khi đó chưa có quy hoạch mới, nguồn vốn cho duy tu, nâng cấp không được đáp ứng đầy đủ. Hiện ngân sách ngành giao thông ưu tiên đầu tư cho đường bộ tới 92%, đường sắt chỉ trên dưới 2%...

* Ý ông tai nạn xảy ra là do "lạc hậu, thiếu tiền"?

- Không phải vậy, đó chỉ là một trong các yếu tố gián tiếp. Ý tôi là ngành đường sắt quá lạc hậu mà không được đầu tư, vẫn phải thừa hưởng hạ tầng, công nghệ của cả trăm năm trước. Chẳng hạn vẫn đang dùng đường đơn khổ 1m và vận hành bằng diesel. 

Trong khi trên thế giới người ta dùng đường đôi, tiêu chuẩn quốc tế 1,435m và dùng công nghệ điện khí hóa.

* Vậy nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn là gì?

- Hiện hội đồng phân tích nguyên nhân của VNR và cơ quan chức năng vẫn đang tiếp tục điều tra, làm rõ. 

Ở Thanh Hóa xác định đường ngang không đóng, dù qua tìm hiểu ban đầu thì mọi quy trình đều vận hành đúng. Hiện công an đã tạm giam 2 nhân viên đường sắt, họ sẽ điều tra kết luận chính thức. 

Vụ tai nạn ở Quảng Nam thì trước mắt xác định do lỗi tác nghiệp của nhân viên trong kíp trực.

Đều có lỗi của ngành đường sắt

* Vậy công ty đã kỷ luật cán bộ, nhân viên của mình như thế nào?

- Chúng tôi đã tạm đình chỉ các chức danh liên quan. Hiện có một hội đồng phân tích sự cố, xác định rõ nguyên nhân. 

Từ đó sẽ xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân cụ thể. Sau đó, căn cứ vào quy chế để xử lý.

Còn chức danh nào xác định được trách nhiệm ban đầu thì đình chỉ ngay. Ở Núi Thành, chúng tôi đã đình chỉ các vị trí: gác ghi, trưởng dồn, trực ca, trưởng ga, ban lái máy vi phạm. 

Ở Thanh Hóa, đã đình chỉ cung trưởng quản lý các đường ga, đơn vị, phân ban hạ tầng của tổng công ty, ban ATGT của tổng công ty...

* Theo lãnh đạo Cục Đường sắt, lỗi chính trong các vụ tai nạn vừa qua là do VNR, ông nghĩ sao?

- Tôi không bình luận về nhận định của người khác đối với cá nhân mình, đơn vị mình trong trường hợp này. 

Đối với chúng tôi, dù lỗi chủ quan hay khách quan thì những vụ tai nạn đường sắt xảy ra đều có lỗi của ngành đường sắt.

* Trước bộ trưởng, ông có xin nhận mọi hình thức xử lý, vậy đến nay Bộ GTVT đã có hình thức gì xử lý ông chưa?

- Chưa. Cái này trách nhiệm của người đứng đầu là tôi nhận. Còn việc xử lý trách nhiệm thì căn cứ theo quy chế, Luật Cán bộ công chức, theo quy định pháp luật.

TTO - Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể đã nhận trách nhiệm và nói lời xin lỗi trước nhân dân, Đảng, Nhà nước với trách nhiệm người đứng đầu của ngành.

TTO - Cục trưởng Cục Đường sắt VN Vũ Quang Khôi rưng rưng giải bày rằng thấy “chạnh lòng và xấu hổ” khi để xảy ra bốn vụ tai nạn đường sắt liên tiếp vừa qua. Nhưng về trách nhiệm của cục, ông khẳng định “không có lỗi gì”.