Thương nhớ ở ai - bộ phim đang được khán giả truyền hình rất yêu thường - Ảnh: ĐPCC

Những bộ phim "ngày xưa" như Thương nhớ ở ai không chỉ là món lạ mà còn ngày càng ít đi vì nhiều lý do.

Nhớ màu nâu sồng

Một xu hướng rất rõ trong điện ảnh và truyền hình vài năm trở lại đây là đề tài về đời sống đô thị hiện đại đang thống trị.

Màn ảnh rộng và màn ảnh nhỏ thi nhau "bán ước mơ" nhà lầu xe, hơi, cuộc sống xa hoa. Những thứ thuộc về nông thôn, về dân gian, về quá vãng ngày càng hiếm.

Ở khu vực phía Bắc, nhiều năm trước những bộ phim truyền hình về đời sống nông thôn như Chuyện làng Nhô, Đất và người, Ma làng, Gió làng kình, Bão qua làng hay những phim chuyển thể tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng như Lều chõng, Trò đời… đã từng là tâm điểm của sóng giờ vàng.

Thì nay, những bộ phim dạng này chỉ còn điểm xuyết giữa bạt ngàn những bộ phim tình cảm dành cho giới trẻ, những bộ phim tâm lý gia đình hiện đại, phim xã hội đen…

Và khi khán giả đã bội thực những bộ phim hiện đại được quay vô cùng sặc sỡ, bắt mắt, thì những gam màu nâu sồng của Thương nhớ ở ai bỗng nhiên lại trở thành "của ngon, vật lạ".

Dù gì thì ở một đất nước có đến 70% dân số sinh sống ở nông thôn như Việt Nam, khát khao xem những bộ phim thấy được hồn làng, hồn dân tộc luôn là một nhu cầu hiện hữu.

Nhưng với thực tế sản xuất hiện nay, sẽ ngày càng ít đi những bộ phim phản ánh đời sống xa xưa của người Việt. Những gì thuộc về truyền thống, về quá khứ đang trở thành thách thức với chính các nhà làm phim.

TTO - Phát sóng đến tập 8, Thương nhớ ở ai đang tạo nên những thương nhớ với khán giả màn ảnh nhỏ.

Ai còn muốn làm phim bối cảnh xưa?

Hầu hết các dự án phim lấy bối cảnh quá khứ đều phải đối mặt với thực tế đô thị hóa đã xóa gần hết những dấu vết kiến trúc xưa cũ, khiến việc sản xuất phim ngày càng trở nên rất khó khăn, đắt đỏ.

Đạo diễn Nhuệ Giang khi làm Trò đời tái hiện bối cảnh Hà Nội những năm 30-40 của thế kỷ 20 quay ở đâu cũng đụng… dây điện, nhà bê tông.

Trò đời - điểm nhấn của phim truyền hình năm 2013 - Ảnh: ĐPCC

Ê-kíp đã phải vận dụng chất xám chắt chiu từng bối cảnh, cắt chỗ nọ, ghép chỗ kia mới lên hình ổn thỏa.

Trò đời có phản ánh đời sống của giới nhà giàu Hà Nội thời đó nhưng các nhân vật chỉ thay nhau dùng chung một chiếc ô tô cổ, loại "vừa đi vừa đẩy". 

Đạo diễn Thanh Vân (chồng của đạo diễn Nhuệ Giang, phụ trách sản xuất phim này) đã quyết định tự bỏ tiền túi ra thuê thêm một chiếc ô tô cổ màu khác cho thêm phong phú.

Để làm được ra chất nông thôn Bắc Bộ trong Thương nhớ ở ai, đạo diễn Lưu Trọng Ninh đã phải chọn bối cảnh từ hàng chục cái làng. Khi làm phim này đạo diễn choáng váng vì những bối cảnh biến mất nhanh hơn ông tưởng.

Sau khi quay xong, đoàn làm phim đã phải xử lý kĩ xảo cho 2000 cảnh, nên phải mất 3 năm phim mới ra mắt được khán giả.

Ngọn cỏ gió đùa phim chuyển thể từ tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh - Ảnh: ĐPCC

Đạo diễn Hồ Ngọc Xum ở phía Nam, vẫn tiếp tục được các đài, các nhà sản xuất đặt làm phim Hồ Biểu Chánh do những câu chuyện của nhà văn này rất dung dị, đời thường và rất nhân văn, vẫn được khán giả yêu thích.

Còn những đạo diễn phía Bắc gần như án binh bất động, ít ai dám đầu tư chuyển thể kịch bản phim lấy bối cảnh xưa vì chưa chắc đã tìm được nhà đầu tư.

Các nhà sản xuất bây giờ đang chạy theo xu hướng mua kịch bản nước ngoài về để Việt hóa. Sự thành công về doanh thu quảng cáo của những bộ phim như Sống chung với mẹ chồng, Người phán xử có thể sẽ khiến thị trường đổ xô tìm kiếm các kịch bản nước ngoài.

Giờ phát sóng cũng sẽ ưu tiên cho các bộ phim hiện đại, có nhiều yếu tố ăn khách. Hiện vẫn còn nhiều bộ phim lấy bối cảnh xưa, nhưng đều nằm trong kho, xếp hàng để chờ phát sóng.