Để nâng cao chất lượng dịch vụ nhà trọ, Nhà nước phải tăng cường giám sát và có các quy định chặt chẽ hơn để vận hành thị trường chuyên nghiệp. Điều này sẽ phần nào hạn chế hệ lụy phát sinh những vụ cháy thương tâm như vừa qua.

Tuổi Trẻ đã có cuộc trao đổi với TS VŨ ĐÌNH ÁNH, chuyên gia kinh tế, xoay quanh vấn đề trên.

Ông Ánh cảnh báo nhà trọ không đủ điều kiện và không được kiểm tra thường xuyên sẽ tiềm ẩn vô vàn rủi ro cho khách thuê.

* Qua vụ cháy khiến 14 người thiệt mạng tại Hà Nội, ông đánh giá thế nào trong khi nhu cầu thuê nhà trọ dạng này luôn bức thiết, đặc biệt là ở các đô thị lớn?

- Như chúng ta đã biết, một vụ cháy xảy ra có rất nhiều nguyên nhân, tuy nhiên chủ yếu là do phòng cháy chữa cháy của chủ nhà chưa đảm bảo dẫn đến chập điện hay do cơi nới các tầng, phá vỡ quy hoạch, tăng mật độ xây dựng đã "vô tình" bịt đi các lối thoát hiểm.

Khi xảy ra hỏa hoạn thì người thuê ở tất cả các phòng rất khó có thể thoát ra ngoài.

Thực tế cho thấy việc xây nhà trọ không đủ điều kiện nảy sinh hàng loạt vấn đề, trong đó có phòng cháy chữa cháy, an ninh trật tự, môi trường sống...

Thường thì khu nhà trọ mới đi vào hoạt động thời điểm kiểm tra ban đầu phần lớn luôn đảm bảo.

Tuy nhiên theo thời gian thì chủ nhà không thực hiện tốt khâu phòng cháy chữa cháy đúng quy định và có sự thiếu giám sát của một bộ phận cán bộ cấp cơ sở.

Như báo chí đã đưa, sau mỗi vụ cháy nghiêm trọng, những cán bộ thiếu giám sát cũng đã bị xử lý nhưng rồi tại sao mấy năm gần đây những vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng vẫn liên tục xảy ra?

Quan sát cho thấy dịch vụ nhà trọ lâu nay hoạt động rất manh mún, thiếu đi một thị trường cho thuê chuyên nghiệp. Hệ lụy của nó là nhu cầu của rất nhiều đối tượng khác nhau đang được đáp ứng bởi dịch vụ cho thuê tự phát.

Có những căn nhà được đầu tư làm chuyên phòng trọ hay ở dạng chung cư mini nhưng cũng có nhiều phòng trọ được cải tạo từ chính những ngôi nhà của gia chủ.

Nếu chủ nhà mở thêm cửa hàng bán tạp hóa hoặc sửa chữa điện tử, xe điện... sẽ vô cùng tai hại. Nói tóm lại, chúng ta đang để dịch vụ nhà trọ phát triển tự phát, mạnh ai nấy làm.

* Như vậy để xác lập thị trường cho thuê nhà trọ bài bản cần phải làm gì?

- Theo tôi, để thị trường nhà cho thuê hoạt động chuyên nghiệp, ngoài đảm bảo điều kiện phòng cháy chữa cháy, không gian sống nơi thuê trọ thì công tác thanh tra, kiểm tra phải diễn ra thường xuyên, liên tục.

Kiên quyết tước giấy phép đối với những cơ sở kinh doanh cho thuê trọ, chung cư mini không đảm bảo. Đặc biệt là đối với những căn nhà ở kết hợp kinh doanh và cho thuê trọ có nguy cơ xảy ra cháy nổ cao.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý nhà nước phải thường xuyên kiểm tra định kỳ theo kế hoạch đối với quá trình vận hành nhà trọ. Tăng cường giám sát, quy trách nhiệm cán bộ cấp cơ sở nếu không sâu sát kiểm tra.

Chúng ta không xác lập được thị trường cho thuê nhà trọ bài bản, vẫn để người thuê tự thỏa thuận với chủ nhà mà thiếu "bàn tay" giám sát, quản lý đồng bộ của Nhà nước thì có thể còn xảy ra nhiều vụ cháy thương tâm.

* Ngoài số sinh viên rất lớn, theo Liên đoàn Lao động Hà Nội, trên địa bàn thành phố có 2,7 triệu công nhân, tuy nhiên vẫn còn có đến 70% đang phải thuê trọ?

- Nói đến nhà thì ai cũng mong muốn sở hữu, tuy nhiên với đặc tính của công nhân có thể dịch chuyển đi chỗ khác làm việc. Bên cạnh đó, họ ở xa gia đình và thu nhập cũng có giới hạn nên không có nhiều người có nhu cầu mua nhà.

Tại sao không hướng đến cho thuê nhiều hơn mà cứ xét để bán nhà cho đối tượng này? Theo kinh nghiệm của một số nước ở châu Âu, chỉ hỗ trợ người thuê nhà, không hỗ trợ người mua nhà. Hiện tại chỉ mới 20% số lượng nhà ở xã hội được cho thuê. Chính sách nhà ở xã hội đối với công nhân nên cho thuê thay vì chỉ tập trung hướng đến người mua.

Sau vụ cháy làm chết 14 người: Tăng kiểm soát nhà trọ kết hợp kinh doanh

Sau vụ cháy nhà trọ ở phố Trung Kính (Hà Nội), nhiều ý kiến cho rằng cần quản lý chặt loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh và cho thuê trong những ngõ, hẻm nhỏ, nhất là với các loại hình kinh doanh nguy cơ cháy nổ cao.