Sao nữ là nạn nhân của miệt thị ngoại hình trên mạng xã hội, làm sao đây?

Tập huấn truyền thông về bình đẳng giới và bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái - Bạo lực trên không gian mạng do UN Women tổ chức khơi gợi lên nhiều câu chuyện đáng quan tâm.

Trong giai đoạn công nghệ ngày một phát triển, các trang mạng xã hội cũng thịnh hành, nhiều đội nhóm về ‘hóng hớt, tám chuyện thiên hạ' ra đời.

Bên cạnh việc cùng nhau chung tay chia sẻ về những điều tích cực, nhân văn thì bên cạnh đó cũng còn một số vấn nạn cho các “anh hùng bàn phím" tha hồ tự tung tự tác tham gia bàn luận về bất kỳ vấn đề nào đó. Đặc biệt là những vấn nạn lên án, chê bai về sắc vóc mà nạn nhân chủ yếu là nữ giới.

Cuộc chiến chống bạo lực trên mạng xã hội

Bà Hoàng Thị Bích Thảo - cán bộ truyền thông và vận động chính sách, UN Women - cho biết phụ nữ đang phải đối diện với mức độ bạo lực cao qua điện thoại, internet, mạng xã hội và email.

Trên toàn cầu, mức độ phổ biến của bạo lực phụ nữ trên mạng dao động từ 16-58%. Một nghiên cứu toàn cầu chỉ ra, có 38% phụ nữ đã có trải nghiệm cá nhân với bạo lực trực tuyến, 85% phụ nữ chứng kiến bạo lực kỹ thuật số với phụ nữ khác.

Các nhà bảo vệ nhân quyền, nhà báo, chính trị gia là phụ nữ thường xuyên bị tấn công vì công việc và lập trường chính trị của họ.

Lấy ví dụ điểm hình như: Sofia, Miu Lê, Bảo Anh, Phan Như Thảo, Lynk Lee, Hiền Hồ... đều từng là nạn nhân của việc bị body shaming (miệt thị ngoại hình) khi họ có những đặc điểm không vừa mắt cư dân mạng.

Còn nhớ vào tháng 3-2023, tại một chương trình, Sofia bị một khán giả chê bai ngoại hình. Sự việc khiến cô bật khóc và quyết định dừng phần trình diễn của mình lại. Ngay sau đó, nữ ca sĩ đã gửi lời xin lỗi đến khán giả vì không thể ngăn được cảm xúc để hoàn thành buổi biểu diễn.

Sau đó, trên trang cá nhân, Sofia viết: "Nếu lời nói body shaming người khác có thể khiến bạn vui hơn thì cứ nói đi. Chưa bao giờ đi hát mà gặp phải chuyện như vậy. Buồn!".

Hay Bảo Anh đã bất ngờ hé lộ việc từng bị body shaming trong một thời gian dài. Dù có gầy đi hay béo lên thì cô vẫn luôn phải hứng chịu nhận xét tiêu cực, gây ảnh hưởng xấu đến tinh thần.

Tuy nhiên, nữ ca sĩ đã lựa chọn bỏ qua hết những bình luận tiêu cực để hướng đến cuộc sống vui vẻ hơn.

Đến tháng 6-2023, Bảo Anh tâm sự: "Tôi không biết nên vui hay buồn, không bao giờ là đủ cho những tiêu chuẩn ngoài kia. Tôi hiểu điều đó nhưng có lúc thật sự bị lời phán xét tác động tới tinh thần.

Tuy nhiên, tôi nghĩ quan trọng là vui vẻ, khỏe mạnh và thoải mái. Bởi làm gì có phiên bản hoàn hảo nhất. Chúng ta sẽ không bao giờ chiều lòng hết được mọi người".

Hoa hậu Hòa Bình Việt Nam Đoàn Thiên Ân cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự khi từng nặng 75kg trong quá khứ.

Tại đêm chung kết Miss Grand Vietnam 2022, cô đã chọn câu chuyện bị "body shaming" của bản thân để truyền tải tới khán giả thông điệp: Chiến tranh không ở đâu xa mà ở chính trong những lời nói khiếm nhã. Chê bai ác ý cũng có thể khiến người khác gục ngã.

Có dạo, Miu Lê biểu diễn tại quán bar ở Hà Nội đã trở thành tâm điểm gây bàn tán. Dưới video, nhiều tài khoản bình luận khiếm nhã về ngoại hình của cô.

Xóa bỏ định kiến, sống tích cực hơn

Thấu hiểu được việc ngày nay việc body shaming tràn ngập mạng xã hội khi nhiều người mang ngoại hình người khác ra để bình phẩm, chê bai và làm tổn thương tinh thần đối tượng.

Mới đây, phía cơ quan Liên Hợp Quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) phối hợp cùng với Đại sứ quán Canada tại Việt Nam đã tổ chức chương trình Tập huấn truyền thông về bình đẳng giới, bạo lực đối với phụ nữ - trẻ em gái, bạo lực trên không gian mạng.

Chương trình có sự tham gia của hơn 30 nhà báo, người làm truyền thông đến từ 20 cơ quan thông tấn báo chí, truyền thông trung ương và địa phương đã cùng thảo luận, tìm hiểu những nguyên tắc, tiêu chuẩn quốc tế về truyền thông có nhạy cảm giới với những vụ việc liên quan tới bạo lực đối với phụ nữ, trẻ em và bạo lực trên không gian mạng, nhằm nâng cao năng lực, xóa bỏ định kiến giới và bạo lực giới trong lĩnh vực truyền thông tại Việt Nam.

Tham dự chương trình tập huấn, có các chuyên gia của UN Women, các vị khách mời đến từ các cơ quan chuyên môn với vai trò hướng dẫn nghiệp vụ truyền thông: Bà Suzie Dunn, trợ lý giáo sư tại Đại học Dalhousie & Trường Luật Schulich; ThS Trần Lệ Thùy - giám đốc Trung tâm Sáng kiến Truyền thông và Phát triển; ThS Hoàng Bích Thảo, cán bộ phụ trách truyền thông và vận động chính sách UN Women.

Buổi tập huấn đã giúp người tham dự hiểu đúng về các nguyên tắc khi đưa tin về bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái; Các định nghĩa về bạo lực trên công nghệ; Tìm hiểu các nguyên nhân gốc rễ và các rủi ro đối với các nhà báo khi tác nghiệp từ đó lập tình huống và lên kế hoạch an toàn; Các giải pháp ứng phó toàn cầu đối với bạo lực dựa trên công nghệ…

Trước đó, người mẫu Hà Kino cho biết với cô, bạo lực không đơn thuần ảnh hưởng đến thể chất mà còn gây tổn thương nặng nề cho tinh thần.

"Những thứ như lời nói, sự chỉ trích của bạo lực trên không gian mạng thật sự đáng sợ, gây nên những tổn thương tâm lý khó chữa lành.

Tôi từng bị mạng xã hội công kích nên tôi hoàn toàn thấu hiểu cảm giác này.

Tôi tham gia chương trình này để chia sẻ với mọi người về những gì tôi đã trải qua cũng như phương thức mà tôi có thể sống tích cực hơn", Hà Kino cho biết.

Ngoài ra, các phóng viên còn tham gia tập huấn cũng đã cùng nhau thảo luận về nguyên tắc của truyền thông khi đưa tin liên quan bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái; Cùng đi thăm Ngôi nhà bình yên, nơi tạm lánh miễn phí dành cho phụ nữ và trẻ em bị bạo lực tại thành phố Cần Thơ để có cơ hội trao đổi thực tế.