Hoạt động thường ngày tại Trung tâm giám sát camera an ninh viễn thông TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) tham gia đề án với vai trò hợp tác tư vấn khung công nghệ và lộ trình trong xây dựng và triển khai đô thị thông minh (ĐTTM).

Ông HUỲNH QUANG LIÊM, phó tổng giám đốc Tập đoàn VNPT, cho biết từ những năm 1990, ĐTTM đã bắt đầu được triển khai ở những nước phát triển, mang lại hiệu quả tốt trên thực tế. Một số lĩnh vực trọng tâm trong xây dựng ĐTTM bao gồm: xây dựng chính quyền số nhằm nâng cao hiệu quả hành chính công, xây dựng khả năng dự báo phục vụ công tác hoạch định chiến lược phát triển của đô thị, cung cấp những tiện ích phục vụ cuộc sống thường ngày trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, giao thông, môi trường...

Ông Huỳnh Quang Liêm - Ảnh: TT

* Thưa ông, để xây dựng và vận hành hiệu quả ĐTTM thì cần phải có những công dân thông minh, nhưng dường như phần lớn người dân đô thị của VN chưa sẵn sàng...

- Đây là một cách tiếp cận cần được làm rõ, thống nhất về quan điểm khi bàn về định hướng phát triển ĐTTM. Theo tôi, nếu người dân không được thụ hưởng và không sử dụng được những tính năng thông minh thì không có ĐTTM. Vì vậy, mô hình hình thành và phát triển ĐTTM phải giống như việc kinh doanh, phải có quy trình sản xuất dịch vụ hiệu quả nhất, những sản phẩm tốt, truyền thông tốt, phục vụ tốt, tiện lợi... mới có khách hàng hưởng ứng tốt.

Cũng vậy, nguyên tắc của tiêu dùng là không thể buộc người dân, doanh nghiệp phải tham gia, phải dùng sản phẩm này, dịch vụ nọ khi chưa thỏa mãn các điều kiện trên. Khi các bước chuẩn bị này tốt, người dân sử dụng nhiều, kéo theo cả cộng đồng cùng tiếp cận, tạo ra một hệ sinh thái, sản phẩm sẽ trở nên tốt hơn rất nhiều.

* Hiện VNPT và các doanh nghiệp đã đưa ra những giải pháp cụ thể gì cho đề án xây dựng ĐTTM tại TP.HCM nói riêng và ở VN nói chung?

- VNPT đang hợp tác, hỗ trợ nhiều địa phương trong việc xây dựng mô hình thành phố thông minh. Tại TP.HCM, VNPT là đơn vị tư vấn xây dựng khung kiến trúc tổng thể ĐTTM; tư vấn xây dựng lộ trình triển khai; hỗ trợ triển khai tích hợp các dịch vụ, hệ thống thông minh, từng bước xây dựng hệ sinh thái ứng dụng ĐTTM. VNPT cũng đề xuất một số giải pháp công nghệ giúp TP.HCM giải quyết các vấn đề liên quan đến những lĩnh vực ưu tiên hiện nay như: an ninh trật tự, giao thông, y tế, giáo dục, môi trường, an toàn thực phẩm...

Với mỗi tỉnh, thành phố, VNPT luôn khảo sát kỹ lưỡng nhu cầu, định hướng phát triển và điều kiện thực tế của địa phương, thử nghiệm và áp dụng những công nghệ, thực tiễn đó để giải quyết nhu cầu cấp thiết của mỗi địa phương.

Mô hình ĐTTM do VNPT đề xuất được xây dựng dựa trên ba thành phần chính: 1 - hạ tầng hiện đại, kết nối và an toàn an ninh cho kết nối được đưa lên hàng đầu; 2 - công cụ giám sát, điều hành hiệu quả cho chính quyền; 3 - những dịch vụ, tiện ích thông minh góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Ngoài ra, khung kiến trúc tổng thể ĐTTM của VNPT được xây dựng trên cơ sở nguyên tắc mở, tất cả các đơn vị công nghệ trong và ngoài nước đều có thể tham gia triển khai.

* Để vận hành ĐTTM thì hành lang pháp lý hiện tại của Việt Nam đã đủ chưa? Từ góc độ nhà cung cấp dịch vụ, theo ông, cần những yếu tố gì để phát triển thành công ĐTTM?

- Bản chất của ĐTTM là các dữ liệu phải được kết nối và chia sẻ. Công nghệ đã sẵn sàng, nhưng khó khăn về luật pháp và các quy định hiện hành. Cần phải có những quy định chia sẻ bắt buộc. Chúng ta mở thông tin nhưng an toàn thông tin là cực kỳ quan trọng.

Ở một góc độ nhất định, có thể hình dung ĐTTM giống như quá trình số hóa doanh nghiệp (digital transformation) - một doanh nghiệp trong sự phát triển đi lên của nền kinh tế số, tuy nhiên ở đây quy mô phục vụ của chính quyền sẽ lớn hơn doanh nghiệp nhiều lần.

Chúng tôi đánh giá việc triển khai thành công ĐTTM ở thời điểm này có thể nói đã đủ "chín". "Chín" ở đây nghĩa là cả chính quyền đã cảm thấy thực sự cần những giải pháp để giải quyết hiệu quả những vấn đề hiện nay của các đô thị. Thêm nữa là tính sẵn sàng của công nghệ khung, bao gồm hạ tầng kỹ thuật và các giải pháp ứng dụng. Vấn đề rất quan trọng ở đây là ta phải nhanh chóng tạo ra môi trường pháp lý cho việc chia sẻ dữ liệu đầy đủ và rõ ràng.

Trong đầu tháng 6 tới đây, TP.HCM sẽ có hội nghị quy mô lớn mời gọi đầu tư xây dựng Trung tâm điều hành đô thị thông minh.