Dư luận bức xúc vì mức phạt 200 ngàn đồng cho hành vi quấy rối phụ nữ trong thang máy ở Hà Nội - Ảnh: THANH ĐẠM

Mức phạt đúng luật nhưng câu chuyện "200.000 đồng" thành câu chuyện bi hài, trở thành "niềm cay đắng" khi nghĩ cách xã hội nhìn nhận về thân thể và phẩm giá phụ nữ.

Khi xử phạt không đủ răn đe

Mức phạt không đủ thể hiện sự uy nghiêm của luật pháp. Đối tượng bị phạt trong vụ này đã có thái độ xem thường pháp luật khi nhiều lần tránh né việc công khai xin lỗi nạn nhân trước cơ quan chức năng và báo chí, dù trước đó đã hứa hẹn đủ điều. 

Vụ việc được camera ghi lại rõ ràng từng hành vi xâm hại, nạn nhân đã trình báo ban quản lý tòa nhà và cơ quan công an địa phương ngay trong đêm xảy ra chuyện (4-3). Thế nhưng, sự việc được xử lý rất chậm. 

Còn bao nhiêu vụ quấy rối, tấn công tình dục khác ở những nơi vắng vẻ, thiếu những bằng chứng rõ ràng thì sao?

Một chuyện tương tự từng xảy ra ở Quảng Trị. Ngày 24-7-2018, cơ quan chức năng huyện Triệu Phong quyết định phạt 200.000 đồng đối với một chuyên viên cấp phòng ở huyện này về hành vi "xin hôn và sờ soạng bên ngoài" nữ đồng nghiệp. 

Theo trình báo của nạn nhân, sáng 21-6, chị đang một mình ở phòng làm việc thì ông này dùng sức mạnh ôm, hôn và có nhiều hành động khiếm nhã. Nạn nhân cố thoát khỏi phòng với áo quần xộc xệch, người có nhiều trầy xước...

Mức phạt đúng luật như "trêu ngươi". Pháp luật được lập ra nhằm mục đích trừng phạt, răn đe tội phạm và những kẻ xấu. Mức phạt "nhẹ như không" sao có thể răn đe hành vi xấu xí, bất nhân kiểu này?

Đêm 18-3, Công an TP Hà Nội đã bắt giam nghi phạm xâm hại tình dục bé gái 9 tuổi. Sự việc xảy ra ngày 24-2, mẹ bé gái phát hiện tay phải con mình bị đau, trên cổ con mình có hình bàn tay, gãy răng hàm dưới và chảy máu vùng kín... Gia đình đã báo công an, nghi can được xác định và được cho tại ngoại (6-3) trong sự phẫn nộ của dư luận.

Vẫn còn đó sự phẫn nộ của dư luận về hành vi "sờ mông, sờ đùi" nhiều nữ sinh lớp 5 của thầy giáo ở một tỉnh phía Bắc chưa bị coi là dâm ô vì thiếu những... dấu vết (?). Và biết bao nhiêu vụ việc tương tự, nạn nhân và người thân đang mỏi mòn tìm công lý...

Hằng năm, chúng ta có những ngày dành riêng dành cho trẻ em và tôn vinh người phụ nữ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trong từng trường hợp cụ thể, trẻ em và phụ nữ luôn là những người yếu thế, gánh chịu nhiều thiệt thòi và thường bị đối xử thô bạo, thiếu trân trọng. 

Điều này thể hiện trong cuộc sống hằng ngày. Với những vụ tấn công, xâm hại, sàm sỡ phụ nữ và trẻ em gái, nếu đương sự và thân nhân lên tiếng tố cáo cũng phải đợi chờ mệt mỏi hàng tháng, hàng năm.

Mức phạt bao nhiêu cũng không bù đắp những thiệt hại thể xác và tinh thần cho người bị xâm hại. Nhưng ít ra việc xử phạt phải thể hiện được sự nghiêm minh, tương xứng với hành vi.

Mở rộng khái niệm hành vi dâm ô

Mức phạt cho nhóm hành vi sàm sỡ phụ nữ còn quá thấp, thấp đến mức thành chuyện hài hước.

Nhận thức chung của người Việt Nam về các hành vi xâm phạm tình dục vẫn còn hạn chế, thể hiện trong cả các quy định pháp luật. Nhiều vụ việc xảy ra rõ ràng là người vi phạm có ý thức xâm phạm về mặt tình dục đối với nạn nhân, nhưng chưa đủ quy định pháp lý để xử lý.

Từng có vụ việc người đàn ông sờ mó vùng ngực của bé gái nhưng không bị xem là hành vi dâm ô và cũng chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính vì xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác. 

Việc sờ mó vào vùng ngực hay các vùng cơ thể khác không bị xem là dâm ô, nhận thức này có vẻ rất lạc hậu với thực tế cũng như so với luật pháp các nước. Chúng ta chưa có đủ những quy định xử lý các kiểu hành vi xâm phạm thân thể cá nhân.

Vấn đề hiện nay không chỉ là sửa luật để quy định chế tài nặng hơn, mà nhận thức về hành vi dâm ô cũng cần có sự thay đổi để các hành vi xâm hại tình dục người khác phải bị xử lý đúng bản chất, chứ không phải gán ghép vào những nhóm hành vi khác (để xử nhẹ hơn) như hiện nay. 

Theo đó, cần mở rộng khái niệm hành vi dâm ô, chứ không nên chỉ hiểu phải là xâm hại trực tiếp bộ phận sinh dục của người khác như hiện nay. Có như thế, luật pháp mới theo kịp thực tế muôn kiểu quấy rối, xâm hại hiện nay và đủ để xử lý nghiêm những hành vi xúc phạm thân thể người khác.

TTO - Không biết có bao nhiêu cô gái chưa bao giờ rơi vào tình huống bị trêu chọc, bị xúc phạm, bị cưỡng bức, bị xâm hại.