Chợ Bình Tây, một công trình đặc trưng của người Hoa buôn bán những mặt hàng như gia vị, nông sản

Vòng xoay cây liễu có thể biến mất, thương xá Tax có thể không còn, nhưng những “chứng nhân” của Sài Gòn một thời ấy sẽ còn mãi trong ký ức và tình cảm của một người trót yêu Sài Gòn - đó là những suy nghĩ đầu tiên nhen nhóm khi Trọng quyết định chọn thời điểm này cho tập sách tranh đầu tay của mình.

Sinh ra và lớn lên ở Ninh Thuận, Sài Gòn chỉ là “mảnh đất lành” để cậu sinh viên khoa kiến trúc ĐH Văn Lang ngày nào chọn làm nơi lập nghiệp.

Có tư duy tốt về mỹ thuật, lại yêu thích sự thô mộc của những nét vẽ tay nên cách đây hai năm, Trọng đã bắt đầu mày mò phác họa lại các công trình kiến trúc đặc trưng của Sài Gòn như bến Nhà Rồng, Bưu điện TP, Nhà hát TP.HCM, nhà thờ Đức Bà, chợ Bình Tây... bằng những nét vẽ tỉ mỉ, mang đậm dấu ấn cá nhân.

Trọng nói: “Những người muốn tìm hiểu về lịch sử của Sài Gòn xưa, cũng như tôi lúc thực hiện tập sách này có thể tìm thấy rất nhiều thông tin bổ ích trong những tác phẩm lớn của các nhà nghiên cứu.

Nhưng nếu là một du khách phương xa, một người tò mò không biết Sài Gòn xưa trong tìm tòi của những người trẻ sẽ hiện lên như thế nào, thì cuốn sách nhỏ này của tôi có thể giúp họ phần nào.

Các công trình kiến trúc được vẽ lại sắp xếp theo mốc thời gian xây dựng, cái nào có trước, cái nào có sau... Một bản đồ về Sài Gòn thông qua những công trình kiến trúc, qua những chặng thời gian khác nhau là điều người xem tìm thấy ở Sài Gòn xưa”.

Trong “con mắt xanh” của một người trẻ, vẻ đẹp vĩnh cửu của những công trình kiến trúc cổ Sài Gòn dường như bay bổng và say đắm hơn với sắc độ rực rỡ, chân thật của màu nước.

Không chỉ tập trung mô tả diện mạo bên ngoài của hơn 12 công trình kiến trúc tiêu biểu, cách vẽ của Trọng còn “vẽ” được một phần đời sống của những công trình này trong sinh hoạt của người Sài Gòn mà người xem tranh có thể dễ dàng cảm nhận được bằng cả thị giác và trực giác!

Thương xá Tax trong tập sách của Trọng khi còn có tên gọi là GMC (Les Grands Magasins Charner) theo kiến trúc Pháp

Ngoài phần vẽ chính về các công trình kiến trúc, tập sách còn được “điểm tô” bởi hai phần phụ là Chân dung phố thị và Tổng hợp phương tiện đi lại ở Sài Gòn qua các thời kỳ, thú vị và đáng xem không kém.

Này là xe Cub cánh én “xanh huyền thoại” một thời, này là xà bông Cô Ba nức danh khắp vùng, này là những tấm gạch bông họa tiết Đông Dương gợi nhớ về Sài Gòn một thời hoa lệ... Những điều tưởng chừng rất đỗi xa lạ với những người trẻ, nhưng kỳ thật lại gần gũi vô cùng trong ký ức, trong tiềm thức, trong những câu chuyện.. còn đọng lại từ bố mẹ, ông bà.

Khi cái cũ đang được thay dần bởi cái mới thì sự nhạy cảm của một người trẻ về cái đẹp cổ điển như cách Lê Hưng Trọng đang làm đã nhanh chóng trở thành “tiếng nói chung” của rất nhiều người trẻ khác.

Dự án Sài Gòn xưa khi xuất hiện trên Facebook với tên gọi "Sài Gòn.Saigon" đã thu hút gần 25.000 lượt yêu thích với rất nhiều chia sẻ cho mỗi bức vẽ được tác giả đưa lên.

Một số phương tiện đi lại qua các thời kỳ được vẽ lại và tập hợp trong dự án Sài Gòn xưa - Ảnh: Nhân vật cung cấp

Thậm chí hai ca sĩ trẻ là Âu Bảo Ngân (tốp 4 The Voice 2013) và Minh Thùy (á quân Idol 2014) còn “rủ rê” nhau thu âm một CD về những ca khúc gắn liền với Sài Gòn từ cảm hứng mà tập sách Sài Gòn xưa mang đến họ.

Không “thương vay khóc mướn”, không ủy mị với những hoài niệm cũ kỹ, những người trẻ này chỉ có một khao khát là được gìn giữ những ký ức tuyệt đẹp của Sài Gòn và chia sẻ niềm tự hào về một “hòn ngọc Viễn Đông” với bạn bè quốc tế.

Kiến trúc sư trẻ Lê Hưng Trọng và cuốn sách về Sài Gòn do anh thực hiện - Ảnh: Nguyễn Khánh Sài Gòn nuôi dưỡng ước mơ tôi!   * Không phải là người sinh ra và lớn lên ở Sài Gòn, lý do gì khi thực hiện dự án sách tranh đầu tiên của mình anh lại chọn đề tài Sài Gòn xưa? - Sài Gòn chính là nơi tôi tìm được bản thân, nuôi dưỡng ước mơ trở thành một kiến trúc sư và làm được nhiều điều có ích cho cuộc đời. Ước mơ sống chết cùng nghề kiến trúc đã cho tôi nảy nở một tình yêu vô điều kiện với những giá trị lịch sử lâu đời của Sài Gòn. Hơn nữa trong quá trình tìm hiểu tôi có được sự hứng khởi thật sự, và tôi muốn mang điều này đến với đông đảo bạn bè, có thể là người Sài Gòn chính hiệu, cũng có thể chỉ là dân tỉnh lẻ như tôi. Chỉ cần yêu Sài Gòn, chúng ta có chung một “tiếng nói”. Tôi vẫn nghe mọi người thường bảo: sống được ở Sài Gòn thì là người Sài Gòn. Tôi tin vào điều đó! * Trong những bức vẽ của anh, có những tác phẩm rất thời sự như vòng xoay cây liễu, thương xá Tax... những công trình kiến trúc nay đã không còn! Khi thực hiện điều đó, phải chăng anh có điều gì muốn nhắn nhủ đến với người xem? - Tôi quan niệm xây dựng thì mất nhiều thời gian chứ phá bỏ rất dễ dàng và luôn tin có sự kết nối giữa hiện đại với cổ kính, giữa tương lai với quá khứ. Do vậy không lý do gì thế hệ chúng tôi lại không có quyền biết, tìm hiểu hoặc giữ cho chính mình một ký ức đẹp của lịch sử mà các công trình kiến trúc ở Sài Gòn là một ví dụ. Tôi dành không ít thời gian tìm hiểu và thu thập tư liệu từ các nguồn khác nhau, ví dụ thương xá Tax thời gian đầu được ghi nổi phía ngoài dòng chữ GMC (Grands Magasins Charner - cửa hàng dịch vụ). Sau này những lần trùng tu đã không còn nữa, nhưng trong tranh vẽ về thương xá Tax tôi vẫn giữ lại dòng chữ này để thể hiện sự tôn trọng dành cho lịch sử. MINH TRANG