Ngoài câu chuyện bức ảnh đoạt giải không phải là tác phẩm do ông Đỗ Văn Tri chụp, vấn đề tác quyền bức ảnh thuộc về ai trong trường hợp này cũng đang gây tranh cãi. Tuổi Trẻ giới thiệu ý kiến của luật sư và đại diện Cục Bản quyền:

* Ông Nguyễn Mạnh Quý (trưởng đại diện cơ quan phía Nam Cục Bản quyền tác giả):

Cần phân định quyền nhân thân và quyền tài sản

Trong trường hợp này, tác giả bức ảnh đương nhiên không phải của ông Nguyễn Hữu Hài và ông Đỗ Văn Tri. Ông Nguyễn Xuân Hữu Tâm mới là tác giả vì ông là người chụp bức ảnh này. Tuy nhiên, vì quyền tác giả gồm quyền nhân thân và quyền tài sản nên cũng cần phân định. Ông Nguyễn Xuân Hữu Tâm có toàn quyền nhân thân về bức ảnh như được đề tên tác giả, được thông báo, được hỏi ý kiến khi bức ảnh bị chỉnh sửa, mang đi dự thi... Những người khác không được can thiệp hay sử dụng bức ảnh vào mục đích khác khi chưa thông qua ý kiến ông Tâm (việc bức ảnh bị đem đi dự thi dưới tên người khác là hoàn toàn sai trái).

Còn về quyền tài sản, do giữa ông Tâm và ông Hài không có sự thỏa thuận ngay từ đầu nên cũng hơi khó, cho nên giải quyết dựa trên sự thỏa thuận giữa hai bên với nhau là chính. Tuy là ông Tâm chụp, nhưng phương tiện (máy ảnh) là của ông Hài. Ví như một nhân viên khi sử dụng máy móc, phương tiện của công ty làm nên tác phẩm thì quyền sở hữu vẫn thuộc về công ty vậy. Nếu ông Tâm và ông Hài là bạn bè, đồng nghiệp thì có lẽ họ nên thỏa thuận với nhau là tốt nhất.

Q.Thi ghi

* Luật sư TRẦN HỒNG PHONG:

Có thể là đồng tác giả

Việc xác định ai là tác giả đích thực của bức ảnh này khá thú vị, không khó, nhưng đòi hỏi các bên phải trung thực, tôn trọng sự thật một cách công khai.

Trước hết, chúng ta cần thống nhất rằng tác phẩm ảnh này là kết quả sáng tạo của con người cụ thể. Do vậy, thuộc đối tượng sở hữu trí tuệ (quyền tác giả). Theo quy định tại Luật sở hữu trí tuệ, người nào sáng tạo/sáng tác ra bức ảnh chính là tác giả. Lưu ý là tôi nhấn mạnh yếu tố sáng tác/sáng tạo chứ không phải là việc bấm máy (việc máy ảnh của ai không quan trọng, vì máy ảnh chỉ là phương tiện sáng tác trong trường hợp này).

Theo đó, có thể thấy tác giả bức ảnh chính là sự “lòng vòng” đâu đó xung quanh ông Tâm và ông Hài. Có hai khả năng có thể xảy ra để có thể xác định ai là tác giả.

Nếu ông Tâm chỉ đơn thuần bấm máy theo yêu cầu, “chỉ đạo” của ông Hài thì theo tôi, khi đó vai trò của ông Tâm cũng chỉ như là “phương tiện” để ông Hài thực hiện việc sáng tạo của mình. Điều này có thể so sánh như việc một nhạc sĩ sáng tác, nhưng do bị cụt tay nên nhờ một người khác chép giùm bản nhạc ra giấy. Như vậy, tác giả bức ảnh chính là ông Hài.

Tuy nhiên nếu sau khi cầm máy, ông Tâm có sự suy nghĩ, canh chỉnh về góc chụp, về đối tượng, nhân vật trong ảnh... thì hiển nhiên bức ảnh cũng có kết tinh sự sáng tạo của ông Tâm trong đó. Trong trường hợp này, ông Tâm cũng chính là tác giả của bức ảnh. Và nếu khả năng này xảy ra, theo tôi, cả hai ông Tâm và Hài đều là tác giả của bức ảnh, còn gọi là đồng tác giả. Điều này cũng hoàn toàn phù hợp với quy định của pháp luật.