Năm 2001 gia đình tôi chuyển từ Phú Nhuận đến quận 12. Sài Gòn khi ấy "trù phú" trong tâm trí tôi với đủ các loại đầm quanh nhà. Đầm thì súng mọc cỏ dại, đầm thì rau muống ngút ngàn. Anh em tôi nửa ngày đi học nửa ngày đi câu cá rô, cá lóc ở đầm rau muống.

Vì là thứ nhà trồng được, nên rau muống xuất hiện khá thường xuyên trong bữa ăn của gia đình tôi. Có rất nhiều món ăn được mẹ tôi biến tấu và truyền lại. Sau này đã bớt khó khăn nhưng món ăn vẫn ở lại trong ký ức ngày xưa cũ.

Rau muống trộn bún thêm cả trời "topping"

Ngày còn khó khăn, khi những cơn mưa đầu mùa ập tới, đầm rau muống bên hông nhà ngùn ngụt trỗi dậy. Mẹ hái luộc, xào ăn chán ngán nên nghĩ ra nhiều cách để bớt tiền chợ. Một trong những món tôi vẫn ăn tới bây giờ là món rau muống trộn bún.

Rau muống đem luộc chín vừa, sau đó cắt khúc nhỏ rồi vắt thật sạch nước để vừa mềm vừa dai dai, rồi bỏ thêm một phần bún bằng đúng phần rau. Có bữa không mua được bún mẹ thay bằng mì gói, bún khô.

Món rau muống trộn bún có vị chủ đạo là chua và ngọt

Đôi khi món ăn được biến tấu cho đỡ chán. Với tôi ngon nhất vẫn là rau muống trộn với bún tươi. Sau khi trộn bún với rau muống thì cho thêm gia vị. Ngoài gia vị cơ bản như muối, bột ngọt, hạt nêm, hạt tiêu thì phần nhấn chính cho món ăn là đường và chanh.

"Topping" ngày đó nhà tôi hay ăn nhất chính là đậu hũ chiên giòn. Đậu hũ mua về cắt miếng mỏng chiên giòn đét, khi trộn vào sẽ thấm gia vị, ăn rất ngon. Sau này chúng tôi "giàu có" hơn thì trộn thêm chả lụa, thịt ram, trứng chiên cắt sợi tùy theo trong tủ lạnh còn gì.

Cuối cùng cho thêm rau thơm theo sở thích. Tôi cực kỳ thích mùi húng quế và rau cà cuống. Thêm một chút đậu phộng rang thơm lừng cùng vài miếng ớt là có ngay tô rau muống trộn bún ngon tuyệt trần.

Món này vừa có rau củ vừa có chất đạm, đủ dinh dưỡng. Bởi vậy năm tháng mới chuyển nhà, dù khó khăn biết bao mà chúng tôi được mẹ chăm vẫn tròn quay. Những ngày mẹ đi chợ buôn bán cả ngày, bà trộn sẵn một thau rau muống với bún để anh em tôi đi học về đói bụng múc một chén ăn cả hai bữa trưa và tối.

Rau muống muối chua ăn kèm với cơm tấm

Lên lớp 10 thì tôi được cho tiền ăn trưa tự túc. Căngtin nhà trường lúc nào cũng có món cơm tấm sườn nướng thêm topping là rau muống muối chua cực đỉnh.

Ngồi học trên lầu nhìn xuống đầm rau muống xanh um, các cô chú cắt rau muống rồi tự chế biến ra món ăn làm tôi khoái khẩu phải học theo. Tôi vẫn nhớ cô đầu bếp dạy món này nhìn đơn giản nhưng chế biến rất tỉ mỉ không thì sẽ bị "thúi" nguyên cả hũ.

Rau muống muối chua ăn cùng cơm tấm

Rau muống được hái bỏ hết lá chỉ còn lại cuống, sau đó trần qua nước sôi cho xanh, vớt ra phải bỏ ngay vào thau nước đá. Mọi người nghe có thấy giống món rau muống xào tỏi ở các quán nhậu vỉa hè không. Bí quyết để rau muống xanh và giòn ngon là ở chỗ này đó.

Sau đó vớt rau ra cho ráo nước rồi bỏ vào lọ sành hoặc lọ thủy tinh để ngâm. Còn nước ngâm được đun sôi rồi cho thêm muối, đường và giấm, sau đó để nguội là có thể cho vào hũ ngâm. Thêm vài tép tỏi và mấy miếng ớt cho màu mè và dậy mùi món ngâm.

Sài Gòn nắng quanh năm nên chỉ cần 2 ngày là rau muống đã chua. Vớt rau ra ăn với cơm tấm là đúng chuẩn Sài Gòn rồi.

Nguyên liệu làm món rau muống trộn bún

Rau muống, thứ rau "quê" nhưng đầy sức sống được lựa chọn trồng ở trên các nhà giàn DK1, chúng theo chân những người lính Việt Nam làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc tại châu Phi. Không muốn nói thứ rau đó to tát như trời bể, nhưng đến giờ phút này người Sài Gòn trồng đầy ruộng rau muống vùng ngoại thành cho dù thành phố đã hoa lệ hơn.

Sài Gòn những ngày này tổn thương nhiều quá. Rau củ khó mua hơn, nhưng những đầm rau muống ở quận 12, huyện Hóc Môn vẫn lên tiếp tế đều đều Sài Gòn mình.

Thứ rau dễ thích nghi dễ đâm chồi vươn lên cho dù ở hóc hố nào. Giống như người Sài Gòn mình dù mệt nhưng vẫn cố gắng để một ngày phẳng lặng, tươi đẹp. Vài món lạ miệng từ rau muống gửi về nơi tôi đã sinh ra và lớn lên. Sài Gòn thương mến!

Người xứ Nghệ bày cách nấu đủ món lươn chuẩn những ngày giãn cách

TTO - Ở Sài Gòn, dẫu không kiếm được nguyên liệu chuẩn là lươn xứ Nghệ thì với vài ba bí quyết "bỏ túi", cũng coi như bạn đã về Nghệ An thưởng thức món ăn nổi tiếng này rồi đó.