Đến tận trưa 29-3, sảnh tiếp nhận của Cục Thuế TP.HCM vẫn kín người đến nộp hồ sơ quyết toán - Ảnh: Q.Đ.

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ vào trưa 29-3, người ngồi chờ đến lượt nộp hồ sơ vẫn chật kín sảnh tiếp nhận của . Dù cơ quan thuế đã mở rộng diện tích nhưng bãi giữ xe lúc 9h30 đã không còn chỗ trống.

Gần 2.000 hồ sơ/ngày

Anh Minh Huy (Q.2) cho hay do có hai nguồn thu nhập trong năm 2018, thuộc diện phải tự đi thu nhập cá nhân nên anh đến Cục Thuế lúc hơn 9h nhưng đến trưa vẫn còn hơn 100 số thứ tự nữa mới đến lượt. "Tôi phải xin nghỉ làm để tranh thủ đi nộp hồ sơ vì đã gần ngày cuối. Mấy hôm trước bận quá nên nay mới đi được" - anh Huy giải thích.

Dù cơ quan thuế tổ chức hỗ trợ trong hai tuần nhưng doanh nghiệp, người dân dồn đến hạn chót mới nộp hồ sơ dẫn đến quá tải. Trong ngày 28-3, chỉ riêng văn phòng Cục Thuế đã tiếp nhận gần 2.000 hồ sơ, gần bằng 1/4 số hồ sơ đã tiếp nhận tính từ ngày 18-3. Trong ngày 29-3, lượng hồ sơ tiếp nhận cao hơn con số này. Cơ quan thuế phải làm xuyên trưa và đến 18h mới có thể đóng cửa.

Theo Cục Thuế, có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng quá tải vào giờ chót thêm trầm trọng. Chẳng hạn thay vì quyết toán thuế thay cho nhân viên, nhiều doanh nghiệp địa ốc đã cấp chứng từ khấu trừ để người lao động tự đi quyết toán thuế, số lượng lên tới hàng trăm người mỗi sàn, với lý do người lao động có thể có nguồn thu nhập tại những nơi khác mà doanh nghiệp không nắm được.

Ngoài ra, theo quy định, người lao động có điều chỉnh thông tin trong năm sẽ do tổ chức chi trả thực hiện nhưng nhiều doanh nghiệp không làm thay mà đẩy cho người lao động, cơ quan thuế cũng không thể trả hồ sơ vì nhiều người lao động nói kế toán "dọa" sẽ không cho ủy quyền nếu không điều chỉnh được thông tin.

Nút thắt "2 triệu đồng"

Theo số liệu của Cục Thuế TP.HCM, chiếm đa số những hồ sơ mà Cục Thuế đã tiếp nhận những ngày qua là hồ sơ thuộc diện hoàn thuế. Trong 8.610 hồ sơ tiếp nhận tại văn phòng Cục Thuế, có 4.668 hồ sơ thuộc diện hoàn thuế, chiếm tỉ lệ 54%.

Trong đó những hồ sơ mà tiền thuế hoàn nhỏ chiếm tỉ lệ rất lớn, do quy định buộc cơ quan chi trả phải khấu trừ 10% đối với các khoản thu nhập từ 2 triệu đồng.

Theo các chuyên gia, mức khởi điểm khấu trừ này quá thấp, đặc biệt khi mức giảm trừ gia cảnh cho cá nhân người nộp thuế đã được nâng lên mức 9 triệu đồng/tháng và 3,6 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc từ nhiều năm qua. Với mức giảm trừ này, để đến mức nộp thuế ở bậc 1 với mức 5%, người lao động phải có thu nhập trên 108 triệu đồng/năm (chưa kể người phụ thuộc).

Còn mức khấu trừ 10%, tương đương với người có thu nhập ở bậc 2, tức phải trên 14 triệu đồng/tháng trở lên, tương đương 168 triệu đồng/năm trở lên chưa tính giảm trừ cho người phụ thuộc. Trong khi số người thu nhập vãng lai có thu nhập đến mức này rất ít vì đa số lao động vãng lai có thu nhập thấp và không thường xuyên.

Một lãnh đạo Cục Thuế cho biết những năm trước đã có kiến nghị nâng mức khởi điểm khấu trừ lên 5 triệu đồng/lần để giảm bớt áp lực thu rồi hoàn cho cơ quan thuế nhưng chưa được chấp nhận do cơ quan quản lý e ngại các tỉnh sẽ không có gì để thu (?).

Tuy nhiên thực tế cho thấy số thu thuế thu nhập cá nhân chủ yếu tập trung tại Hà Nội và TP.HCM do các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ chủ yếu tập trung tại đây, còn các tỉnh số thu rất ít.

TTO - Dù chính sách thuế thu nhập cá nhân không thay đổi trong những năm gần đây nhưng vẫn có hàng loạt vướng mắc khiến doanh nghiệp, người nộp thuế bức xúc vì bị 'làm khó'.