Tại hội nghị tổng kết phong trào thi đua yêu nước ngày 26-3, vấn đề xây dựng không phép tại Bình Chánh, Thủ Đức được bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân đề cập như một câu chuyện nhức nhối của TP - Ảnh: QUANG ĐỊNH

UBND TP.HCM vừa chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý tình trạng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp ở huyện Bình Chánh với thái độ rất quyết liệt và cũng đầy trách nhiệm: nếu đủ điều kiện thì phải kiên quyết xử lý hình sự và nghiên cứu quy định, nhu cầu thực tế để chuyển đổi quy hoạch sử dụng đất.

Chuyện xây dựng trái phép ở Bình Chánh, đặc biệt là các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B đã xảy ra và kéo dài hơn chục năm nay. Các cơ quan chức năng của TP nhiều lần ra quân tháo dỡ hàng trăm công trình sai phép trong những đợt cao điểm. Hằng tuần, hằng tháng, lực lượng tại các xã cũng thường xuyên kiểm tra, xử lý...

Công an huyện Bình Chánh cũng đã khởi tố hình sự nhiều cá nhân, có người là đầu nậu bán đất bảo kê xây dựng, có người là chủ thầu, có người là chủ đầu tư công trình trái phép và cũng có cán bộ thanh tra xây dựng, cán bộ xã phải ra tòa… Nhưng việc xây dựng trái phép ở Bình Chánh vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.

Thử đi một vòng quanh các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B mới thấy chủ thực sự của những căn nhà trái phép gồm đủ mọi thành phần nhưng có điểm chung là thu nhập không cao. 

Đất ở khu vực này có nền cứng, địa hình cao nên khô ráo, không bị lầy lội và ngập úng vào mùa mưa. Chỉ cần vài hàng gạch làm móng dưới đất là căn nhà cấp bốn có thể mọc lên với chi phí tiết kiệm nhất. Khoảng cách từ các xã này đến trung tâm TP lại không quá xa, đường sá thuận tiện, quanh đó lại có rất nhiều khu công nghiệp tập trung đông công nhân nên nhu cầu mua đất xây nhà của người dân nơi đây rất lớn.

Đáng nói là phần lớn diện tích đất khu vực này được quy hoạch là đất nông nghiệp dự trữ nên người dân muốn xây dựng đúng phép cũng không thể. Đó là những lý do khiến cho vấn đề xây dựng trái phép ở Bình Chánh chưa bao giờ hết "nóng".

Nên chăng, với những khu vực thuận tiện về giao thông, địa chất, nơi người dân có nhu cầu xây dựng lớn thì Nhà nước nên quy hoạch thành đất dân cư, có hạ tầng giao thông, các thiết chế văn hóa, giáo dục, y tế… đầy đủ để người dân được xây nhà hợp pháp, tạo lập cuộc sống đàng hoàng.

Quy hoạch là công cụ để quản lý đô thị và việc quản lý suy cho cùng cũng là để xã hội phát triển ổn định, phục vụ đời sống của người dân tốt hơn. Quy hoạch phù hợp thì việc quản lý đô thị sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. 

Và trong trường hợp này, bên cạnh việc xử lý những người cố tình xây trái phép để trục lợi, nhận tiền bảo kê xây dựng trái phép thì việc Nhà nước điều chỉnh quy hoạch của khu vực trên cho phù hợp với nhu cầu của số đông người dân là điều cần thiết. 

Khi người dân được phép xây nhà, chắc chắn không ai lại chọn con đường xây hoặc mua nhà trái phép. Lúc đó, vấn đề xây dựng trái phép ở Bình Chánh mới được giải quyết tận gốc.