* ThS.KTSTHIERRY HUAU (chuyên gia quy hoạch đô thị người Pháp, một trong những tác giả của đồ án):

Thiết kế lại vườn địa đàng

Trong quá khứ, người Pháp quy hoạch Đà Lạt theo hướng lấy trung tâm là hồ Xuân Hương và mở rộng tầm nhìn về hướng Lang Biang. Điều này đã bị xâm phạm và bây giờ phải khắc phục rất vất vả để tầm nhìn đó trở lại. Đà Lạt không nên có những khu nhà quá lớn, những khối bêtông gây choáng ngợp. Trong đồ án quy hoạch, chi tiết này chúng tôi có nhắc tới. Tôi khuyến nghị chính quyền phải tuân thủ chặt chẽ đồ án quy hoạch mới này, tránh để lại những hậu quả tương tự. Nông nghiệp quy hoạch không đúng cách đã khiến “vườn địa đàng” Đà Lạt bị ảnh hưởng nặng. Đất đai, nước bị ô nhiễm. Trong đồ án, tôi đã chỉ ra rằng phải xây dựng nông nghiệp xanh công nghệ cao, dời những khu nhà lưới, nhà kính ra khỏi những thung lũng để trả lại những khoảng xanh.

Đà Lạt sẽ thay đổi nhiều theo hướng cảnh quan được thiết kế lại xanh hơn. Các vùng nông nghiệp có nguy cơ gây ảnh hưởng đến cảnh quan du lịch được dời ra những vùng vệ tinh. Về đầu tư thương mại và phát triển dân số cũng vậy, tập trung ở các đô thị vệ tinh. Các khu dân cư mới ở đô thị vệ tinh cũng được định hướng những làng sinh thái. Đà Lạt đóng vai trò một thành phố lịch lãm kéo du khách về nhưng đáp ứng nhu cầu du lịch đa dạng thì các đô thị vệ tinh cùng giải quyết.

* KTSNGÔ QUANG HÙNG (giám đốc Phân viện Nghiên cứu quy hoạch đô thị và nông thôn miền Nam):

Mở rộng để bảo vệ Đà Lạt hiện hữu

Một đô thị nhỏ như Đà Lạt không thể gánh quá nhiều chức năng du lịch, thương mại, nông nghiệp. Việc điều chỉnh quy hoạch Đà Lạt và vùng phụ cận theo hướng mở rộng là để bảo vệ chính Đà Lạt hiện hữu đang mang trong mình rất nhiều giá trị văn hóa và lịch sử. Mở rộng Đà Lạt trong tương lai về hướng vùng phụ cận sẽ mở rộng môi trường đầu tư phát triển kinh tế, giảm áp lực gia tăng dân số, đảm bảo cho Đà Lạt phát triển hài hòa. Đà Lạt có còn là chính mình hay không còn phụ thuộc vào các vùng phụ cận. Điều chỉnh quy hoạch lần này cũng là để bảo vệ Đà Lạt hiện hữu trên cơ sở bảo vệ các vùng phụ cận có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tương đồng.

* Nhà điêu khắc PHẠM VĂN HẠNG:

Mở rộng thì đơn giản...

Tôi từng nghe tin quy hoạch Đà Lạt loáng thoáng trước đó vài năm, còn chính thức thì vừa nghe cách đây mấy ngày. Tôi không dám vui mừng. Nếu vui mừng thì sẽ bằng lòng, chúng ta nên lo thì mới mong được phát triển. Thực chất mà nói ngay trong Đà Lạt hôm nay cũng đã “lôm côm”. Cần hiểu rằng mở mang Đà Lạt rộng lớn ra thì đơn giản, nhưng việc quản lý và xây dựng một Đà Lạt như thế nào mới là vấn đề đáng đặt ra cho các nhà lãnh đạo.

Ai cũng biết Đà Lạt mang đậm kiến trúc của Pháp, được mệnh danh là “tiểu Paris”. Trước kia, những KTS Pháp đến đây quy hoạch là do ước mơ của những nhà lãnh đạo ngày hôm nay. Hãy làm Đà Lạt hiện tại ổn định quy hoạch trước khi mở rộng Đà Lạt. Việc quy hoạch cho tương lai phải gắn liền với thiên nhiên, sinh thái, ấy là thứ vô giá hiếm nơi nào như Đà Lạt được sở hữu. Ai phá bỏ thiên nhiên thì người ấy có tội với Đà Lạt. Tôi nghĩ rằng Đà Lạt nên đô thị hóa theo phong cách sinh thái, nhà nhà có vườn, phố phố có hoa, con đường có cây xanh.

Gấp 8,5 lần hiện nay, rộng hơn cả Hà Nội

Sau lễ công bố quyết định của Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh “Quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” vào ngày 4-7, UBND tỉnh Lâm Đồng tiếp tục chuẩn bị các bước để giới thiệu đồ án đến người dân tại Đà Lạt và các huyện có liên quan. Định hướng đến năm 2030, Đà Lạt và vùng phụ cận phát triển trở thành vùng đô thị loại 1 trực thuộc trung ương.

Theo quyết định này, phạm vi điều chỉnh quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận bao gồm TP Đà Lạt, các huyện Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng và một phần huyện Lâm Hà (gồm thị trấn Nam Ban, các xã Mê Linh, Đông Thanh, Gia Lâm, Nam Hà) với tổng diện tích đất tự nhiên khoảng 335.930ha (lớn hơn cả Hà Nội bây giờ và hơn 8,5 lần Đà Lạt hiện hữu là 39.440ha), dân số khoảng 529.000 người. Mục tiêu đến năm 2030 Đà Lạt và vùng phụ cận trở thành một vùng đô thị hiện đại, đẳng cấp quốc tế, có đặc thù về khí hậu, cảnh quan tự nhiên, văn hóa lịch sử và di sản kiến trúc tầm quốc gia, khu vực và có ý nghĩa quốc tế. Dự báo đến năm 2020, vùng đô thị này có khoảng 650.000 dân và tăng lên khoảng 750.000 dân vào năm 2030.

Theo đồ án, Đà Lạt tương lai sẽ gồm sáu đô thị vệ tinh lấy Đà Lạt hiện hữu là trung tâm. Đà Lạt (5.900ha) là đô thị đảm nhiệm chức năng của một trung tâm hành chính, nghỉ dưỡng cao cấp, bảo tồn các di sản kiến trúc. Quy hoạch điều chỉnh chỉ ra mô hình phát triển và cấu trúc không gian cho Đà Lạt và vùng phụ cận trong tương lai. Đà Lạt và vùng phụ cận sẽ phát triển theo các tuyến xuyên tâm và hướng tâm kết nối với TP.HCM và các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ, Tây nguyên.

Ngoài Đà Lạt và đô thị trung tâm với vai trò là trung tâm hành chính, du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng, các đô thị vệ tinh được xác định: huyện Đức Trọng sẽ hình thành các khu đô thị là Liên Nghĩa - Liên Khương (2.600ha) và Fi Nôm - Thạnh Mỹ (1.700ha), Đại Ninh (350ha) và được định hướng trở thành trung tâm thương mại, giải trí và phát triển kỹ thuật nông nghiệp công nghệ cao; huyện Lâm Hà với đô thị Nam Ban (500ha) sẽ là trung tâm du lịch hỗn hợp, chế biến nông sản, công viên chuyên đề nông nghiệp công nghệ cao; huyện Đơn Dương sẽ hình thành đô thị Đ’Ran (350ha) có chức năng phát triển du lịch cảnh quan hồ; đô thị Lạc Dương (300ha) sẽ hình thành vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và chuyển giao công nghệ.