Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định như vậy trong văn bản trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) về việc chọn và cung ứng sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 đang nóng trên diễn đàn Quốc hội.

Theo bộ trưởng, từ năm 2020 việc lựa chọn sách giáo khoa tại các tỉnh, thành trực thuộc trung ương được thực hiện theo thông tư 25/2020/TT-BGDĐT. Trong quá trình thực hiện, bộ đã ban hành các văn bản hướng dẫn và tổ chức kiểm tra, thanh tra tại một số địa phương về lựa chọn, cung ứng sách giáo khoa triển khai chương trình mới.

Hai lưu ý khi chọn sách

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết có hai nội dung Bộ GD-ĐT lưu ý với các địa phương trong việc chọn sách. Một là thực hiện chọn sách với mỗi môn học, hoạt động giáo dục ở một khối lớp có một hay một số sách giáo khoa trong danh mục đã được bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt.

Bộ GD-ĐT không giới hạn các địa phương chỉ dùng sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam. Hai là việc chọn sách giáo khoa đảm bảo phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương, phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học tại cơ sở giáo dục phổ thông.

Thông tư 25 cũng nêu rõ hội đồng lựa chọn sách giáo khoa do UBND cấp tỉnh thành lập. Hội đồng này giúp UBND cấp tỉnh tổ chức lựa chọn sách giáo khoa theo quy định tại thông tư và theo các tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa do UBND cấp tỉnh quy định và đề xuất danh mục sách giáo khoa sử dụng trong cơ sở giáo dục.

Hội đồng làm việc trên nguyên tắc tập trung, dân chủ, khách quan, minh bạch.

Trong ba năm từ 2020 - 2022, Bộ GD-ĐT đã tiến hành thanh tra ở nhiều địa phương về triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 và việc chọn sách giáo khoa. Một số bất cập, tồn tại trong việc chọn sách ở các địa phương đã được Bộ GD-ĐT nắm bắt và chỉ đạo khắc phục.

Không có chuyện in sách trước khi mở thầu

Về việc cung ứng kịp thời sách giáo khoa, năm nay Bộ GD-ĐT đã yêu cầu các địa phương cung cấp đầy đủ, kịp thời số lượng đăng ký sách giáo khoa cho các nhà xuất bản có sách giáo khoa được lựa chọn trước khai giảng năm học mới khoảng 4 tháng.

Các địa phương phải phối hợp với các nhà xuất bản thống nhất chọn đơn vị có chức năng, đủ năng lực cung ứng sách giáo khoa. Đồng thời phải hướng dẫn các cơ sở giáo dục trên địa bàn phối hợp với đơn vị cung ứng sách giáo khoa để đảm bảo việc cung ứng đầy đủ, kịp thời sách, đáp ứng nhu cầu của giáo viên, phụ huynh, học sinh trên địa bàn trước 15-8.

Liên quan tới việc có hay không việc Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam in sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 trước khi tiến hành mở thầu chọn đơn vị in sách và con số 79% sách đã in nhập kho trước khi tiến hành đấu thầu là do hiểu nhầm hay có thật, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời:

Để có thể đáp ứng đủ sách giáo khoa mới, trong khi chờ các địa phương đăng ký số lượng sách được chọn để tiến hành mở thầu, Bộ GD-ĐT yêu cầu Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam (là doanh nghiệp trực thuộc Bộ GD-ĐT) phải chuẩn bị đầy đủ vật tư gồm cả vật tư dự phòng phát sinh phục vụ việc in và cung ứng đầy đủ sách giáo khoa.

Và theo báo cáo của Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam, tính đến 30-4-2023, đơn vị này đã triển khai in 86% sản lượng kế hoạch in của sách giáo khoa lớp 5, 9, 12 (theo chương trình giáo dục phổ thông 2006), nhập kho đạt 65% so với kế hoạch in.

Với các sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở lớp 1, 2, 3, 6, 7, 10 đã triển khai in 81% sản lượng theo kế hoạch, nhập kho đạt 36% so với kế hoạch in.

Riêng với sách giáo khoa lớp 4, 8, 11 - sẽ triển khai năm đầu tiên vào năm học tới - nhà xuất bản dự kiến in 51,41 triệu bản, trong đó đang triển khai mua sắm dịch vụ in với số lượng 40,44 triệu bản, tương ứng với 79% kế hoạch in dự kiến để lựa chọn nhà cung cấp và dự kiến việc in sách giáo khoa của ba lớp này sẽ hoàn tất trước 30-6-2023.

Như vậy, con số 79% theo báo cáo trên không phải số lượng sách đã in mà là số lượng nằm trong dự trù "mua sắm dịch vụ in" để lựa chọn nhà cung cấp. Về việc này, Bộ GD-ĐT cũng đã có văn bản trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội gửi bà Nguyễn Thị Kim Thúy từ ngày 19-5.

Sách giáo khoa trở lại độc quyền?

Toàn bộ kết quả lựa chọn sách giáo khoa công phu của phụ huynh, giáo viên có thể bị một hội đồng chỉ gồm 15 người bác bỏ.