Quảng Nam bất ngờ bị đòi khoản nợ hơn 500.000 USD

THÁI BÁ DŨNG

Cho vay tiền làm dự án nhưng bên cho vay không thông báo khoản phí cam kết dự án phải đóng. Bỗng một ngày tỉnh Quảng Nam bất ngờ nhận văn bản đòi khoản nợ hơn 500.000 USD và hơn 27.000 USD tiền lãi chậm đóng.

Ngày 15-5, UBND tỉnh Quảng Nam có văn bản gửi Bộ Tài chính đề xuất hướng xử lý khoản nợ 527.700 USD và thêm 27.900 USD lãi chậm nộp từ khoản phí cam kết dự án ứng phó biến đổi khí hậu tại TP Hội An từ các năm trước.

Cho vay nhưng không nói rõ, bỗng dưng bị… dí nợ

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, những năm 2015 - 2018 Quảng Nam thực hiện dự án phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó với biến đổi khí hậu thành phố Hội An.

Quảng Nam yêu cầu kiểm tra hồ sơ trùng tu Chùa Cầu

Dự án này có tổng mức đầu tư 88,5 triệu USD (tương đương 1.858,5 tỉ đồng). Trong đó vốn vay 70 triệu USD, vốn đối ứng 15,5 triệu USD, vốn viện trợ là 3 triệu USD.

Từ khoản tiền này, Quảng Nam đã đầu tư nhiều dự án thành phần. Tuy nhiên quá trình đầu tư gặp nhiều điều kiện bất lợi. Dù đã gia hạn thời gian nhưng tới năm 2023, tiến độ các dự án vẫn không thể theo đúng thời gian dự tính.

Một trong những nguyên nhân chính khiến các gói thầu không đạt tiến độ là vướng giải phóng mặt bằng. Trong số này có các gói thầu nạo vét khơi thông sông Cổ Cò, gói thầu nâng cấp cải tạo đường ĐT608...

Tới nay, một số dự án thành phần phải dừng kỹ thuật.

Điều gây bất ngờ theo tỉnh Quảng Nam là Bộ Tài chính với vai trò cơ quan cho vay lại khoản vốn để Quảng Nam thực hiện dự án ứng phó biến đổi khí hậu, nhưng từ khi ký thỏa thuận vay (từ 30-3-2018 đến 31-12-2022) bộ không có văn bản nào nói rõ việc bên vay phải nộp phí cam kết và khoản lãi phạt do chậm nộp phí cam kết.

Mãi đến khi làm thủ tục gia hạn thời gian dự án, Bộ Tài chính mới có công văn gửi tỉnh Quảng Nam. Trong này có nêu khoản phí cam kết mà Quảng Nam phải nộp tính đến hết năm 2022 là 527.700 USD. Ngoài ra Quảng Nam cũng phải hoàn thành khoản phạt phát sinh 27.900 USD.

Có sự khác nhau về khoản tiền Quảng Nam được vay

Trong văn bản gửi Bộ Tài chính, tỉnh Quảng Nam cho rằng trong thỏa thuận cho vay tiền năm 2018 giữa một bên là Bộ Tài chính và bên kia là UBND tỉnh Quảng Nam có nêu nội dung rằng "lãi vay được gốc hóa" nhưng phí cam kết thì không được gốc hóa trong thời gian triển khai dự án.

Trong khi đó, tại hiệp định vay ký giữa Chính phủ Việt Nam với Ngân hàng ADB có đề cập "lãi vay và phí cam kết được gốc hóa trong suốt thời gian thực hiện của dự án". Khi cho vay, phía ADB cũng có phân bổ một khoản để trả tiền lãi và phí cam kết.

"Trong hiệp định vay có nêu rõ: Khoản tiền được phân bổ cho hạng mục tiền lãi và phí cam kết được dùng để tài trợ cho tiền lãi và phí cam kết của khoản vay trong suốt thời gian thực hiện của dự án. ADB có quyền rút tiền từ tài khoản khoản vay để tự thanh toán, thay mặt cho bên vay số tiền cần thiết để thanh toán các khoản đến hạn đối với tiền lãi và phí cam kết" - văn bản của tỉnh Quảng Nam lập luận.

Tỉnh Quảng Nam cho rằng giữa hiệp định ký mà Chính phủ ký với ADB và thỏa thuận cho vay lại từ Bộ Tài chính đang có sự khác nhau về khoản nợ mà Bộ Tài chính đang yêu cầu Quảng Nam hoàn trả.

Chốt lại, tỉnh Quảng Nam có công văn thống nhất nộp phí cam kết trong thời gian thực hiện dự án, đồng thời đề nghị Bộ Tài chính không ghi nợ.

Riêng khoản lãi phạt phát sinh do chưa nộp phí cam kết, tỉnh Quảng Nam cho rằng cần phải tính toán lại hợp lý hơn.

Cục Quản lý nợ nói gì?

Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết khoản nợ của Quảng Nam được tạm tính trên cơ sở rà soát tình hình trả nợ của dự án ứng phó biến đổi khí hậu tại thành phố Hội An đến ngày 1-5-2023. Khoản trừ nợ này được quy định tại điều 15 nghị định 97/2018/NĐ-CP về quản lý vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ.

Theo đó, điều 15 nghị định 97/2018/NĐ-CP quy định thứ tự ưu tiên khi thu hồi nợ như sau: Đối với các khoản trả gốc, lãi và phí quy định trong hợp đồng cho vay lại, bên vay lại phải hoàn trả trước khi hoàn trả các khoản nợ khác của bên vay lại.

Trong trường hợp bên vay lại chỉ trả được một phần các nghĩa vụ đến hạn, thứ tự ưu tiên thu hồi nợ như sau: phí quản lý cho vay lại, dự phòng rủi ro cho vay lại, lãi phạt chậm trả, lãi quá hạn, lãi đến hạn, các khoản phí khác, gốc quá hạn, gốc đến hạn.