Một quảng cáo sữa từng bị phản đối vì dùng hình ảnh phụ nữ kiểu phân biệt giới tính - Ảnh: DAILY MAIL

Tại tọa đàm "Quảng cáo truyền thông có trách nhiệm giới" tại Hà Nội chiều 9-11, các diễn giả nhắc đến quảng cáo xe hơi dùng hình ảnh nữ giới mặc bikini, thể hiện tư duy lỗi thời là sử dụng thân thể phụ nữ hở hang hoặc khỏa thân để quảng cáo những ngành hàng không liên quan. 

Điều cần nhấn mạnh là "không liên quan", còn với các ngành có liên quan đến làm đẹp hay cơ thể nữ giới thì có tiêu chuẩn riêng để đánh giá.

Quảng cáo dùng hình ảnh phụ nữ hở hang đã lỗi thời

Chẳng hạn, năm 2014, Hãng sữa Fairlife bị chỉ trích phân biệt giới tính khi tung bộ ảnh các người mẫu khỏa thân, "mặc" váy bó sát làm bằng sữa. Sau đó, quảng cáo này bị hủy bỏ.

Năm 2018, Hãng bất động sản Nelson Takle bị phản đối khi quay quảng cáo có 3 cô gái mặc hở hang lau rửa một chiếc xe thể thao. Khi đăng lên Facebook, Twitter và Instagram, quảng cáo bị công chúng chỉ trích. "Như từ thế kỷ trước" hay "Thời nay chẳng ai chấp nhận nổi kiểu quảng cáo này nữa" là những bình luận phổ biến.

Quảng cáo có nữ giới mặc hở hang bên xe hơi từng khá phổ biến - Ảnh: NZ HERALD

Bà Nguyễn Vân Anh, giám đốc CSAGA, nhớ lại khi một người bán xe hơi tỏ ra coi thường phụ nữ lái xe bán tải, cho rằng nữ không thể vượt qua những chướng ngại khó như nam.

Bà cho rằng "chướng ngại" trong tư duy của người bán hàng còn đáng sợ hơn chướng ngại trên đường phố. Tư duy này sẽ khiến hãng xe thiệt hại doanh thu vì bỏ qua phân khúc khách hàng nữ thích xe bán tải. Không chỉ với xe bán tải, định kiến về phụ nữ lái xe nói chung cũng rất nặng nề. Quảng cáo xe hơi thường không xây dựng nội dung hướng đến khách nữ.

Bà Vân Anh nhận định: "Định kiến giới tinh vi trong quảng cáo còn rất nhiều. Xem quảng cáo trên tivi hay mạng xã hội, chúng ta đều nhặt được "sạn", nhưng chúng ẩn dưới câu chuyện hấp dẫn nên đôi khi khó nhận ra. Các doanh nghiệp nên hướng đến những quan điểm mới mẻ thay vì tua lại các quan điểm lỗi thời, xâm phạm bình đẳng giới.

Trong tương lai, nếu Luật bình đẳng giới được giám sát chặt chẽ thì có thể các quảng cáo đó còn phạm luật".

Vì sao cây lau nhà tên là "Người mẹ diệu kỳ"?

Ông Lương Thế Huy, viện trưởng iSEE, cho rằng các doanh nghiệp thường vì lợi ích mà thuận theo thay vì thách thức định kiến giới.

Ông Huy lấy ví dụ có sản phẩm cây lau nhà lấy tên là Magic Mom (Người mẹ diệu kỳ), gán việc lau nhà với phụ nữ. Đồ gia dụng thường được quảng cáo "giải phóng phụ nữ", giúp họ làm việc nhà tốt hơn, nhưng thực chất không hề giải phóng vì vẫn gắn chặt họ với việc nhà.

Nhiều quảng cáo vấp phải sự can thiệp thô bạo khi nỗ lực vượt định kiến giới. Ông Huy lấy ví dụ một nhãn hàng kem dùng hình ảnh các cặp tình nhân đồng tính, nhưng khi in thành apphich dán trên đường phố thì 2 người nam bị tách ra, mỗi người đứng một bên.

Theo bà Lê Hồng Nhi - quản lý cấp cao về phát triển bền vững tại Unilever, việc đưa thông điệp bình đẳng giới không phụ thuộc vào tiềm lực kinh tế của doanh nghiệp, mà nằm ở tư duy. 

Ví dụ, nếu quảng cáo chỉ đưa hình ảnh người mẹ dạy con đánh răng thì sẽ tạo nên tư duy lối mòn "trách nhiệm dạy con đánh răng là của mẹ". Quảng cáo cần phản ánh trách nhiệm đó là của cả bố và mẹ.

Theo bà Nhi, quảng cáo từng đặt phụ nữ trong gian bếp, nhưng ngày nay quảng cáo đưa họ ra ngoài xã hội, thực hiện những vai trò đa dạng.

Bà Nhi khẳng định nếu có tư duy tiến bộ về bình đẳng giới, các doanh nghiệp sẽ đưa quảng cáo đến gần hơn với giới trẻ, đặc biệt là thế hệ Z (sinh từ 1997 đến 2012). Bởi người tiêu dùng thuộc thế hệ này coi trọng lối tư duy tiến bộ.

Tình cảm, giới tính, ngoại hình... là những chủ đề người Việt hành xử chưa đúng mực

TTO - Theo báo cáo chỉ số văn minh trên không gian mạng - Digital Civility Index (DCI) do Hãng Microsoft công bố nhân dịp ngày quốc tế an toàn Internet - Safer Internet Day, Việt Nam nằm trong top 5 quốc gia có mức độ văn minh thấp nhất.