lại về, và nhân vật mà trẻ em khắp thế giới yêu thích nhất là một ông già phúc hậu với bộ râu trắng như tuyết trong bộ trang phục đỏ, ông già Noel.

Nhưng, Giáng sinh còn có một 'nhân vật' khác - tương phản với ông già Noel. Đó là quái vật Krampus.

Theo truyền thuyết Bắc Âu, đây là một sinh vật nửa thú nửa quỷ, thân mình đầy lông lá, đầu có sừng, chân có móng guốc của loài dê.

Nó còn có đôi mắt lửa và cái lưỡi dài đỏ hỏn của loài quỷ dữ. Khi tức giận hay muốn dọa nạt ai, Krampus thở ra những luồng lửa có thể thiêu đốt mọi thứ. Nó mang trên vai một cái giỏ to chứa đầy roi làm từ nhánh cây bạch dương hay bện bằng lông đuôi ngựa và những sợi dây xích.

Cư dân ở Lienz (Áo) hóa trang thành quái vật Krampus để hù dọa khách du lịch - Ảnh Smithsonian

Trong khi ông già Noel ban phát quà cho trẻ ngoan, Krampus dùng roi đánh đòn những trẻ hư vào ngày lễ Giáng sinh. Trẻ nào phạm lỗi nặng sẽ bị Krampus dùng dây xích trói lại, ném vào giỏ và đưa xuống địa ngục giam suốt một năm để trừng phạt.

Thực tế, truyền thuyết về Krampus không liên quan gì đến Giáng sinh, mà nó xuất hiện vào thời tiền - Kitô giáo. Giới sử gia Tây phương đều có nhận định chung rằng Krampus xuất phát từ tín ngưỡng của người Norse (tức người Viking) ở vùng Bắc Âu và người Đức cổ.

Vào thế kỷ 12 ở châu Âu, Nhà thờ Công giáo La Mã đã có ý định cấm tổ chức lễ hội về Krampus vì ngoại hình của nhân vật này có nhiều điểm tương đồng với quỷ Satan. Nhưng lệnh cấm đã không thể thực hiện được, do Krampus được rất đông đảo công chúng yêu thích, kể cả những người theo đạo.

Đến thế kỷ 17, lễ hội Krampus được hòa nhập vào lễ Giáng sinh cho đến ngày nay.

Quái vật Krampus trong lễ hội tổ chức ở thành phố Dallas, bang Texas (Mỹ) - Ảnh: Wikipedia

Những lễ hội Krampus hàng năm nổi tiếng nhất và thu hút được đông đảo khách du lịch khắp nơi được tổ chức ở các thành phố lớn của nước Áo. 

Tại đây, theo truyền thống, cư dân hóa trang giống hình dạng của Krampus trong truyền thuyết, mang mặt nạ bằng gỗ và chuông đeo cổ của bò, rượt đuổi trẻ em và người lớn để hù dọa và chọc gậy vào người họ.

Quái vật Krampus rất phổ biến ở các nước Đức, Áo, Hungary, Slovenia, Czech và sau này lan sang Mỹ. Nó cũng là đề tài cho nhiều tập tranh hoạt hình rất ăn khách và có cả những bộ phim điện ảnh thuộc nhiều thể loại.

Nhưng thu hút người xem nhất vẫn là phim làm về đề tài kinh dị, trong đó, Krampus xuất hiện để trừng phạt những kẻ xấu tính ác tâm, cả già lẫn trẻ.

Thiệp Giáng sinh những năm 1900 mô tả Krampus bắt trẻ hư bỏ vào giỏ - Ảnh: Wikipedia

Người phương Tây thường nhắc nhở lũ trẻ khó bảo vào mùa Giáng sinh: "Giáng sinh này ông già Noel sẽ không đến, mà kẻ đến sẽ là Krampus".

Xét về mặt giáo dục, thực chất đây là sự dạy bảo dưới hình thức răn đe của người lớn - thông qua một nhân vật chỉ có trong truyền thuyết, để đưa lũ trẻ không ngoan vào nề nếp.

Lời đe dọa này cũng có nhiều nét tương đồng với ông bà ta thời trước, thường dọa dẫm là Ông Ba Bị, Ông Kẹ sẽ đến bắt lũ trẻ cứng đầu khó bảo trong nhà.

TTO - Không khí đón Giáng sinh đang diễn ra rộn ràng ở khắp nơi trên thế giới trong bầu không khí vui tươi và hạnh phúc.