Adele đã biến nỗi buồn thành một mỏ vàng - Ảnh: REUTERS

Nhà nghiên cứu Lior Shamir tại Đại học Kỹ thuật Lawrence đã thu thập lời của của 6.150 bài hát trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100 singles từ 1951-2016 và phân tích bằng thuật toán.

Phần mềm được lập trình để xác định những khác biệt về mặt ngôn ngữ trong thể hiện các trạng thái cảm xúc khác nhau như nỗi buồn, sợ hãi, căm ghét, niềm vui và bùng nổ. Mặc dù đánh giá của máy tính có bỏ lỡ một số sắc thái cảm xúc phức tạp, nhìn chung những đánh giá máy tính đưa ra phù hợp với đánh giá của con người.

Ví dụ: máy tính đã đánh giá đúng cảm xúc chủ đạo trong bài hát của Bonnie Tyler - Total Eclipse of the Heart là buồn và cho 0,51 (thang điểm 1) cho cảm xúc này. Bài hát We Will Rock You của Queen được chấm 0,85 cho cảm xúc "bùng nổ".

Ông Shamir đã tính số điểm trung bình của lời bài hát qua từng năm và thể hiện qua biểu đồ để cho thấy đâu là cảm xúc chủ đạo trong các bài hát nổi tiếng qua từng năm.

Kết quả thật bất ngờ.

Các bài hát có lời về nỗi buồn duy trì với số lượng ổn định trong những năm 1980 rồi sau đó tăng trưởng đều cho đến đầu những năm 2010 - Ảnh: LOIR SHAMIR và KATHLEEN NAPIER

Những bài hát thể hiện sự giận dữ và căm ghét tăng gần gấp đôi trong vòng 65 năm qua và các bài hát thể hiện nỗi sợ tăng hơn 50%.

Các bài hát về nỗi buồn duy trì với số lượng ổn định trong những năm 1980 rồi sau đó tăng trưởng đều cho đến đầu những năm 2010. Số bài hát thể hiện niềm vui, tự tin và cởi mở lại đều đặn giảm.

Ông Shamir cho biết: "Bạn sẽ thấy một sự thay đổi rất nhất quán, rất rõ ràng rằng lời bài hát thể hiện sự giận dữ, nỗi sợ, nỗi buồn nhiều hơn và ít vui hơn. Có một sự khác biệt đáng kể giữa lời bài hát vào cuối những năm 1950 so với lời bài hát năm 2015 và 2016.

Sự giảm dần của số bài hát có lời vui nhộn - Ảnh: LOIR SHAMIR và KATHLEEN NAPIER

Ví dụ, các bài hát vui từng làm mưa làm gió vào những năm 1950 như All Shook Up, Little Richard’s Long Tall Sally của Elvis Presley được máy chấm điểm rất cao về niềm vui.

Ngược lại, những bài hát giận dữ nhất xuất hiện trong những năm 2000 như Ne-Yo’s When You’re và Busta Rhymes Tough It.

Gần hơn là Bad Blood của Taylor Swift (bài hát được máy chấm điểm cao hơn về nỗi sợ và điểm thấp về niềm vui. Bản hit của Miley Cyrus là Wrecking Ball và hit của Justin Bieber là Sorry được máy chấm điểm cao về nỗi buồn.

Những phát hiện trên thống nhất với một nghiên cứu độc lập khác của tác giả Natalia Komarova, Đại học California Irvine, một nhà toán học. Bà này đã rất sốc với gu âm nhạc u sầu của con gái mình nên đã nghiên cứu để tìm hiểu xem cảm xúc trong âm nhạc đã thay đổi thế nào theo thời gian.

Bà sử dụng một cơ sở dữ liệu là AcousticBrainz. Cơ sở dữ liệu này cho phép người dùng được kết hợp với thuật toán để lẩy ra sắc thái của âm nhạc. Ví dụ, sự kết hợp của các hợp âm thăng, giáng và nhịp điệu nhanh/chậm sẽ thể hiện các cảm xúc khác nhau.

Bà phân tích hơn nửa triệu bài hát được phát hành ở Anh từ 1985-2015 và phát hiện rằng giai điệu của các bài hát ít vui hơn kể từ năm 1985. Điều này hoàn toàn tương tự với những gì mà nghiên cứu của Lior Shamir chỉ ra.

Thú vị hơn, bà Komarova còn phát hiện những giai điệu khiến người ta muốn nhảy nhót lại tăng lên dù bài hát thể hiện tâm trạng buồn. Do đó, mặc dù thể hiện cảm xúc tiêu cực, các bài hát vẫn có thể khiến người ta nhảy múa.

Điển hình là bản hit Dancing on my Own của Robyn. Ở góc độ toàn album, album Lemonade của Beyoncé và Pop 2 của Charlie XCX là ví dụ về sự kết hợp của tâm trạng tăm tối với các giai điệu khiến người ta nhảy nhót.

Dĩ nhiên, cũng có nhiều ngoại lệ như bài Happy của Pharrell Williams hay Diamonds của Rihanna.

Tác giả nghiên cứu không đưa ra lời giải thích nào cho xu hướng này. Tuy nhiên, bà đồng ý rằng nhạc pop Anh - Mỹ trong những năm 1950 thiên về sự giải thoát còn kể từ những năm 1960 lại thể hiện sự hòa nhập vào xã hội nhiều hơn. Nhiều bài hát thể hiện cả quan điểm chính trị.

Mike Batt, ca sĩ, nhạc sĩ, người đã sáng tác nhiều bài hit như Bright Eyes hay Closest Thing to Crazy, cho biết có thể công nghệ streaming bài hát đang là chủ đạo đã ảnh hưởng đến các kết quả thống kê.

Điều này có nghĩa là những người không quen với xu hướng - người già, điềm tĩnh hơn, ít giận dữ sẽ ít tạo ra xu hướng hay góp phần đưa bài hát nào đó thành hit mà điều này trong tầm tay của người trẻ.

TT - Album mới nhất của Joss Stone (ảnh), Introducing Joss Stone, đã tiến thẳng vào bảng xếp hạng Mỹ ở ngôi á quân - thứ hạng cao nhất của một nữ ca sĩ Anh trong lịch sử âm nhạc Mỹ, theo tạp chí Music Week.