Trần Đặng Đăng Khoa (phải) và Quỷ Cốc Tử - Ảnh do nhân vật cung cấp

Nhân dịp chàng trai 30 tuổi Trần Đặng Đăng Khoa hoàn thành chặng đường 20.000km từ TP.HCM tới Paris (Pháp) bằng xe máy, Tuổi Trẻ Online có cuộc trò chuyện ngắn với Quỷ Cốc Tử - người có thâm niên trong giới phượt thủ Việt, cũng là người quen thân tình của Khoa, để tìm hiểu thêm về hành trình, trải nghiệm, những lần vấp ngã và trưởng thành của "những kẻ có ADN xê dịch".

TTO - Chuyến đi để đời của Trần Đặng Đăng Khoa phi thường tới nỗi nhiều người đặt câu hỏi: “Làm sao xin visa cho cả người và xe qua từng ấy nước?”

"Nghĩ về Khoa, tôi hối tiếc"

Cùng khát khao được đi mải miết, Quỷ Cốc Tử (biệt danh của phượt thủ, nhiếp ảnh gia Ngô Trần Hải An) chỉ biết thốt lên về hành trình vòng quanh thế giới của Trần Đặng Đăng Khoa bằng hai từ: "Hối tiếc!"

Nhưng đó là sự hối tiếc cho bản thân anh chứ không phải cho Khoa. Quỷ Cốc Tử thú nhận: "Tôi từng nghĩ tới hành trình như Khoa, nhưng không dám làm".

Thế nhưng trên bình diện xã hội, Quỷ khâm phục người em của mình. Anh tâm đắc và đánh giá hành trình của Khoa rất vĩ đại, vì vượt qua khuôn khổ của một hành trình cá nhân để trở thành hành trình "triệu ánh mắt".

"Mỗi ngày, mọi người đều chờ đợi những gì Khoa chia sẻ, và họ sẽ suy nghĩ tích cực hơn về những người ham đi từ những chia sẻ tưởng chừng như chỉ mang tính cá nhân đó. Khoa truyền cảm hứng đến triệu người trên khắp thế giới chứ không chỉ Việt Nam", chàng trai quê Bảo Lộc bộc bạch.

Bức ảnh Quỷ Cốc Tử chụp trước khi Trần Đặng Đăng Khoa lên đường đi vòng quanh thế giới bằng xe máy.

Đi nhiều không phải thước đo sự hiểu biết

Quỷ Cốc Tử và nhiều bạn bè của mình là những người đi nhiều, không muốn nói là "hơn người" về sự dịch chuyển. Nhưng anh phủ nhận luận điểm: Đi nhiều là thước đo chuẩn mực cho sự hiểu biết.

"Ngày xưa, chuẩn mực sự trưởng thành của tôi là đi nhiều nơi độc lạ. Bây giờ chuẩn mực đó là sự trải nghiệm, thấu hiểu vùng đất, con người nơi mình đến" - Ảnh: FBNV

Anh kể, mình có nhiều bạn bè hay đi, tới tận Ấn Độ hay châu Phi, nhưng khi gặp lại không thấy nhiều thay đổi. 

Có những người chỉ đi Đà Lạt một tháng, mà lúc về đã khác hẳn, "từ hành vi đến cách tư duy đều sâu sắc và trưởng thành hơn rất nhiều".

Có những người bạn của anh không có nhiều cơ hội đi xa, chỉ loanh quanh Sài Gòn, nhưng họ biết rõ con đường nào ngắn nhất thành phố, ai là người hơn 60 năm bán chè ở quận 5, người vẽ bản hiệu quảng cáo già nhất là ai, nơi nào ngắm Sài Gòn trên cao cực đẹp. 

Với anh, đó là đi và trải nghiệm.Trước đây, Quỷ Cốc Tử từng quan niệm đi nhiều sẽ giúp mình trưởng thành. Nhưng giờ anh quan trọng nhất là đi để được trải nghiệm và được chào đón như người xa quê trở về nhà.

Trước khi đi, anh thường tìm hiểu về vùng đất đó để có hình dung cơ bản về văn hóa, phong tục địa phương và có hành xử phù hợp, sau đó là trò chuyện giao lưu, tìm cách sinh hoạt với người dân để có trải nghiệm thực tế, để cảm nhận họ bằng cảm xúc thật sự.

Quỷ Cốc Tử từng ăn ngủ ở với người thái ở Nậm Củm, người Mông ở Mèo Vạc, người Lô Lô ở Lủng Cú, người Hồi giáo ở Dubai, người Do thái ở Israel, Palestine... Và đó là những trải nghiệm tuyệt vời về cảm xúc và sự nhiệt thành mà anh "khắc cốt ghi tâm".

Giờ đây, Hải An đang là một phóng viên chững chạc và không ngại dấn thân - Ảnh: FBNV

Cuộc đời như bộ phim "thập cẩm"

Quỷ Cốc Tử thừa nhận cuộc đời mình giống như một bộ phim hành động nhưng trộn lẫn trong đó có cả tâm lý, viễn tưởng, bi kịch và cả hài kịch.

Anh từng nhiều lần vấp ngã: thi trượt đại học, đầu tư chứng khoán và kinh doanh thất bại hay những lần đi tác nghiệp thu về sản phẩm không như ý… Trước đây, anh vượt qua thất bại bằng cách chịu đựng nó và giữ ấm ức trong lòng. Nhưng "Quỷ" của bây giờ sẽ bước qua nỗi đau của thất bại bằng nỗ lực quyết liệt để tâm hồn mình thanh thản.

Yếu tố viễn tưởng được Quỷ Cốc Tử lý giải bằng đoạn kí ức trầm ngâm: "Tôi sinh ra ở thị trấn nghèo và nhỏ B’Lao (Bảo Lộc), nơi thế giới chỉ là một cái giếng nhỏ, và không thể nghĩ có một ngày mình được đi khắp thế giới, chụp ảnh tổng thống Mỹ. Nó là giấc mơ viển vông của một gã nhà quê. Nhưng bây giờ tôi tin viễn tưởng là có thật khi mình vươn lên".

Với sự nỗ lực mãnh liệt như cây rừng, cậu bé B’Lao đen nhẻm nhỏ con ngày nào, giờ trở thành người truyền cảm hứng cho nhiều người khao khát được đi, truyền kinh nghiệm và sức mạnh để họ dám đi.

Quỷ Cốc Tử cho rằng mỗi hành trình không có gì liều lĩnh nếu chúng ta lên đường kiến thức, sự hiểu biết, kỹ năng và sức khỏe, tất nhiên không thể thiếu tiền bạc, thời gian và đam mê.

Nhưng anh nghĩ hành trang cần nhất chính là sự mở lòng, học hỏi không ngừng để triệt tiêu những định kiến, cảm nhận thế giới bằng cả lý trí và con tim.

TTO - Ngồi ăn bánh mì chả lụa trong rừng lá vàng bay ở Luxemburg hay nao lòng nhớ về Hà Nội, Sài Gòn khi vừa đặt chân lên đất Hy Lạp..., Khoa luôn tìm thấy những điều thân thuộc đậm chất Việt Nam từ những miền xa lạ.