Bị cáo Đinh La Thăng bị cáo buộc chỉ đạo, ép ký hợp đồng 33

Trong phiên xử phúc thẩm bị cáo Đinh La Thăng và các đồng phạm tội cố ý làm trái sáng 10-5, HĐXX và các luật sư đã làm rõ "quy trình ngược" trong bản hợp đồng tổng thầu thi công Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 (hợp đồng số 33).

Bị cáo Vũ Đức Thuận - nguyên tổng giám đốc Tổng công ty Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) - khẳng định: "Bị cáo được Tổng công ty Điện lực dầu khí (PVPower) chủ đầu tư dự án gửi giấy mời tới ký hợp đồng, không được bàn bạc, thoả thuận gì. PVC cũng không có hồ sơ, tài liệu gì khác".

Người ký hợp đồng 33 không phải chịu trách nhiệm

Một trang trong bản hợp đồng 33

Trong quá trình xét xử phúc thẩm vụ án Đinh La Thăng và các bị cáo kháng cáo, có một chi tiết khó hiểu trong vụ án khiến những người am hiểu pháp lý sẽ phải đặt ra câu hỏi về vai trò của một nhân vật trong quá trình xử lý vụ án. 

Theo lời khai của bị cáo Vũ Đức Thuận, ông không chuẩn bị hồ sơ, tài liệu nào, dù là tối thiểu để gặp mặt đàm phán các điều kiện hợp đồng số 33. Toàn bộ hồ sơ, tài liệu chuẩn bị để ký hợp đồng này là do phía PVPower chuẩn bị, sau đó gửi giấy mời để Vũ Đức Thuận tới ký hợp đồng.

Bỗng dưng được mời ký một hợp đồng tổng thầu trị giá 1,2 tỉ USD, có tiền tạm ứng để giải quyết nợ ngân hàng tới hạn không thể thanh toán, lại tạo ra việc làm cho hàng ngàn lao động trong vài năm thì bị cáo Thuận: "Rất vui và hạnh phúc khi được đi ký hợp đồng như vậy".

Điều gì khiến PVC và Vũ Đức Thuận có một món quà "từ trên trời rơi xuống" như vậy? 

Các cơ quan tố tụng cấp sơ thẩm cáo buộc bị cáo Đinh La Thăng là người quyết liệt chỉ đạo, thúc ép các bên ký hợp đồng và buộc PVPower phải chuyển tiền tạm ứng cho PVC. Việc thúc ép, chỉ đạo của bị cáo Thăng dẫn tới những sai phạm, gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Tại toà, bị cáo Thăng không đồng tình các cáo buộc này. Bị cáo Thăng cho rằng, PVPower là một pháp nhân độc lập, PVC cũng vậy, hai bên tự nguyện ký kết hợp đồng với nhau. 

Để ký kết được hợp đồng này, các cá nhân ở PVPower là chủ đầu tư đã chủ động chuẩn bị hồ sơ giả, làm giả các tài liệu và lấy số công văn trước làm cơ sở để ký kết hợp đồng. 

Sau đó, chính lãnh đạo PVPower ký văn bản gửi Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) đề nghị cấp vốn để tạm ứng, chi trả cho PVN. Vậy nhưng lời khai của ông Vũ Huy Quang - nguyên tổng giám đốc PVPower - chủ đầu tư của dự án khẳng định bị lãnh đạo ép buộc phải ký hợp đồng.

Trong vụ án này, cơ quan tố tụng cấp sơ thẩm cho rằng ông Vũ Huy Quang và một số người có liên quan tới việc chuẩn bị và ký hợp đồng số 33 với PVC là "xét tính chất, mức độ nên không có căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự". 

Trong khi đó, các bị cáo khác trong vụ án đều bị xử lý do có liên quan tới bản hợp đồng và chuyển tiền tạm ứng thông qua hợp đồng này.

Không nhớ mời doanh nghiệp nào liên danh

Một vấn đề quan trọng trong quá trình thực hiện dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 là việc tìm đối tác liên danh để làm tổng thầu của PVC. 

Trả lời HĐXX, bị cáo Vũ Đức Thuận xác nhận việc tìm đối tác liên danh làm tổng thầu thi công dự án là trách nhiệm của PVC. 

Bị cáo Vũ Đức Thuận tại tòa

"Tuy nhiên, đã mời các đối tác nước ngoài, nhưng không đối tác nào chấp nhận liên danh mà PVC là lãnh đạo. Họ đều yêu cầu phải là lãnh đạo mới chấp nhận", bị cáo Thuận trình bày.

Bị cáo Đinh La Thăng cũng khẳng định, việc không có nhà thầu nước ngoài nào chấp thuận như bị cáo Thuận trình bày là lý do khiến ông ký văn bản báo cáo, xin ý kiến thủ tướng chỉ định thầu cho nhà thầu trong nước và được thủ tướng chấp thuận. Sau đó, PVN đã chỉ định thầu cho PVC như hồ sơ vụ án thể hiện.

Chủ toạ phiên toà hỏi: "Nếu là trách nhiệm của PVC thì vì sao bị cáo Thăng lại khẳng định không có nhà thầu nước ngoài nào chấp thuận liên danh ở thế bị lãnh đạo?".

Bị cáo Thăng trả lời: "Cái đó do ban thẩm định và cấp dưới báo cáo nên bị cáo biết. Nếu để đối tác nước ngoài đứng đầu liên danh tổng thầu thì chính phủ không chấp thuận bảo lãnh vay vốn đầu tư dự án, do đó tôi gửi văn bản xin ý kiến thủ tướng cho chỉ định thầu cho doanh nghiệp trong nước".

Quay trở lại hỏi bị cáo Vũ Đức Thuận đã liên hệ với những đối tác nào để triển khai liên danh mà bị từ chối, có chứng cứ gì không, bị cáo Thuận nói: "Bị cáo có liên hệ với một số đối tác, nhưng lâu quá nên không nhớ".

"Một việc hệ trọng liên quan tới dự án trọng điểm quốc gia mà bị cáo nói như vậy thì có đáng tin cậy không!", vị chủ toạ bình luận.

TTO - "Người quan trọng" đã xuất hiện tại phiên tòa xử ông Đinh La Thăng cùng các đồng phạm chiều 9-5 và xác nhận bị cáo Phùng Đình Thực không nhận được cảnh báo về sai sót trong hợp đồng giao tổng thầu cho PVC.