Gia đình ông H.V.N., xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn (Phú Thọ), bàng hoàng khi biết người thân dương tính với HIV - Ảnh: VŨ TUẤN

Kim Thượng là xã miền núi khó khăn, 97% đồng bào dân tộc thiểu số, 85% đồng bào dân tộc Mường, địa bàn khó khăn, địa hình chia cắt, trình độ dân trí thấp.

Hiện tại, chưa thể khẳng định được nguyên nhân nào là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc phát hiện tỉ lệ cao nhiễm HIV ở xã Kim Thượng.

Phát hiện từ đề tài nghiên cứu khoa học

Theo ông Lê Quang Thọ - phó giám đốc Sở Y tế Phú Thọ, trước đó từ tháng 2 đến tháng 6-2018, có 2 trường hợp tử vong do AIDS tại khoa bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Đa khoa Phú Thọ. 

Đáng chú ý những trường hợp này đều là người dân ở xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn - một trong những địa phương thuộc khu vực khó khăn nhất của tỉnh.

Trước tình hình đó, tháng 7-2018, Sở Y tế phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học "Tình trạng sức khỏe của người dân liên quan đến một số bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm tại cộng đồng". 

Kết quả lấy mẫu xét nghiệm 490 trường hợp ở xã Kim Thượng, có tới 42 trường hợp dương tính với HIV. Phó giám đốc Sở Y tế Phú Thọ cho rằng: "Đây là tỉ lệ rất cao. Tuy nhiên, câu chuyện này không phải mới phát hiện, có thời gian tích lũy trước đó".

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 13-8, ông Phùng Quý Mão - chủ tịch UBND xã Kim Thượng - khẳng định nhiều năm liền ở Kim Thượng không có tệ nạn mại dâm, không có nghiện hút. Việc bỗng nhiên phát hiện nhiều người dương tính với HIV là cú sốc cho cả xã. 

"Có người đặt câu hỏi rằng chúng tôi buông lỏng quản lý địa bàn, không phát hiện tệ nạn. Nhưng tôi khẳng định Kim Thượng chúng tôi vốn rất bình yên, nhân dân đoàn kết, sống hòa đồng chân thành và giữ được văn hóa truyền thống. Chỉ vì chưa rõ nguyên nhân mà kỳ thị thì oan cho dân chúng tôi quá!". 

Ông Mão cũng nhận định hơn một tháng nay, cả cán bộ và người dân trong xã đi đâu cũng gặp ánh mắt kỳ thị, xa lánh của mọi người.

Những giấy chứng nhận bị nhiễm HIV liên tiếp gây hoang mang xã nghèo - Ảnh: VŨ TUẤN

Xã nghèo hoang mang

Cả tháng nay, gia đình ông H.V.N., ở khu Chiềng 3, xã Kim Thượng, chưa hết bàng hoàng. Gia đình ông có người thân gần 60 tuổi, bị loét miệng điều trị lâu ngày không khỏi.

Khi ra Bệnh viện Đa khoa huyện Tân Sơn, các bác sĩ ở đây chẩn đoán người thân của ông N. bị nấm lưỡi, nhưng lại chuyển lên tuyến trên điều trị. Chỉ đến khi cầm phiếu kết quả xét nghiệm trên tay, ông N. mới tá hỏa vì người thân của ông dương tính với HIV. 

"Người thân của tôi lớn tuổi, không đi đến đâu, bản thân tôi cũng là nông dân vùng núi, chẳng bao giờ vướng vào chuyện "nọ kia", thế mà tự dưng lại mắc phải căn bệnh này. Người thân, bạn bè dị nghị, đến cả đi xe khách cũng có người tránh, không dám đến gần" - ông N. tâm sự.

Theo gia đình ông N., bà con trong khu khi có bệnh vẫn tìm đến nhà ông T. (đang công tác tại Bệnh viện Đa khoa huyện Tân Sơn) nhờ khám, tiêm thuốc, điều trị. Gia đình ông N. và nhiều người dân khác nghi ngờ bị nhiễm HIV là do sự thiếu cẩn trọng trong khi chữa bệnh của ông T..

Những người từng nhờ ông T. chữa bệnh đang lo lắng có thể bị phơi nhiễm. Anh Đ.V.X., ở khu Hà Bằng, xã Kim Thượng chạy xe hơn chục cây số đường rừng đến trạm y tế xã để hỏi về thủ tục xét nghiệm HIV. 

Anh X. từng nhờ ông T. tiêm thuốc chữa đau lưng hơn 6 tháng trước. Khi nghe tin nhiều người dương tính với HIV từng nhờ ông T. chữa bệnh, anh rất lo lắng. Cả thôn hàng chục người kéo về trung tâm xã mong muốn được đi xét nghiệm.

Lãnh đạo tỉnh Phú Thọ cho biết trước mắt UBND tỉnh giao cho ngành y tế tổng hợp số liệu, rà soát các trường hợp khác. Quan trọng nhất là ổn định đời sống, tâm lý cho người dân. Đối với những người dương tính với HIV, tỉnh chỉ đạo nhanh chóng hỗ trợ điều trị.

TTO - Thông tin từ Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho hay 8 chiến sĩ công an tỉnh Hưng Yên đã bị phơi nhiễm HIV khi trấn áp tội phạm ma túy.