Phóng to

Tập thể dục để bảo vệ sức khỏe - Ảnh: N.C.T.

Báo cáo tại hội nghị nói trên, GS.TS Nguyễn Hải Thủy, phó chủ tịch Hội Nội tiết - đái tháo đường VN, giảng viên Trường đại học Y dược Huế, cho biết trong giai đoạn mãn kinh, buồng trứng giảm dần hoạt động và hormon sinh dục nữ giảm tiết dần. Đặc biệt nồng độ hormon estrogen bị giảm sút khiến phụ nữ dễ tăng cân, loãng xương, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp. Chính vì vậy, phụ nữ mãn kinh có nguy cơ cao bị thừa cân béo phì, mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

Do biến động hormon

Theo GS Hải Thủy, nhiều nghiên cứu cho thấy nguy cơ bệnh tim mạch tăng theo tuổi. Tình trạng thiếu estrogen làm phụ nữ mãn kinh mắc bệnh tim mạch tăng 2-4 lần so với lúc chưa mãn kinh như tăng huyết áp, bệnh mạch vành, nguy cơ huyết khối.

So với nam giới, tỉ lệ bệnh tim mạch ở phụ nữ trước tuổi mãn kinh là như nhau, nhưng sau mãn kinh tỉ lệ này gia tăng nhanh ở phụ nữ do có biến động về hormon. Ở VN, số người béo phì ngày càng nhiều, trong đó tỉ lệ phụ nữ mãn kinh thừa cân, béo phì cũng gia tăng theo.

Một nghiên cứu do GS Nguyễn Hải Thủy và bác sĩ chuyên khoa 2 Phạm Thị Cà thực hiện trên nhóm 119 phụ nữ mãn kinh có thừa cân, béo phì ở Bệnh viện Long Mỹ (tỉnh Hậu Giang) trong hai năm 2009-2010 với nhóm đối chứng là 40 phụ nữ mãn kinh không thừa cân, cho thấy nhóm phụ nữ mãn kinh thừa cân béo phì có tỉ lệ tăng huyết áp là 43,7%.

Đặc biệt tỉ lệ suy tim lâm sàng là 19,3%, cao hơn nhóm không bị thừa cân béo phì 7,5%. Điều này nói lên yếu tố nguy cơ béo phì có liên quan với tình trạng suy tim ở những phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh.

GS Nguyễn Hải Thủy cho biết nhiều nghiên cứu của nước ngoài phản ánh tình trạng béo phì gia tăng nguy cơ bệnh lý mạch vành và suy tim do gia tăng hoạt động hệ thần kinh giao cảm đưa đến tăng huyết áp, tăng chứng rối loạn nhịp tim, gây cản trở mạch máu về mặt cơ học bởi các mảng xơ vữa. Đặc biệt là mạch vành tim, nguyên nhân của suy tim, bệnh tim thiếu máu cục bộ.

Kết quả nghiên cứu của GS Thủy còn nói lên tỉ lệ rối loạn nhịp tim ở nhóm phụ nữ mãn kinh thừa cân béo phì là 23,5%, cao hơn nhóm không thừa cân béo phì 5%, cho thấy yếu tố tăng trọng lượng cơ thể làm nguy cơ rối loạn nhịp tim càng gia tăng hơn nữa ngoài sự lão hóa của tuổi già. Bên cạnh đó, phụ nữ mãn kinh thừa cân béo phì có nguy cơ cao bị phì đại thất trái giai đoạn sớm của bệnh cơ tim.

Tiết chế ăn uống, tập thể dục

PGS.TS Phạm Nguyễn Vinh - giám đốc chuyên môn Bệnh viện tim Tâm Đức, chủ nhiệm bộ môn nội Trường đại học y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM) - cho biết khi phụ nữ mãn kinh có béo phì, thừa cân dễ bị hội chứng chuyển hóa, tăng insulin máu, do đó dễ bị tăng huyết áp và bệnh động mạch vành.

Khi bị tăng huyết áp, bệnh nhân có triệu chứng bị nhức đầu buổi sáng, hồi hộp. Nặng hơn sẽ bị khó thở khi gắng sức, suy tim. Khi bị bệnh động mạch vành, triệu chứng thường gặp nhất là đau thắt ngực khi gắng sức, nặng hơn là nhồi máu cơ tim. Các bệnh này đều làm bệnh nhân bị giảm tuổi thọ, có khi đột tử.

Tại Việt Nam chưa có thống kê, nhưng thống kê của thế giới cho thấy có gần 50% ở phụ nữ mãn kinh bị thừa cân béo phì có tăng huyết áp.

Theo PGS Phạm Nguyễn Vinh, khi bị các bệnh này bệnh nhân nên đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch để điều trị, thay đổi lối sống, tập thể dục, giảm cân và điều trị bằng thuốc.

Phụ nữ mãn kinh có thể phòng ngừa biến chứng tim mạch bằng cách tránh tăng cân: tiết chế ăn uống, tập thể dục mỗi ngày ít nhất 45 phút, khám định kỳ ở bác sĩ tim mạch hoặc nội tiết để phát hiện sớm các bệnh đi theo mãn kinh và béo phì.