Gạo lứt được bày bán tại một đại lý gạo ở TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN

Chị Lan Hương, một người sử dụng gạo lứt, kể: “Tôi dùng gạo lứt chung với muối mè. Ngày nào tôi cũng ăn 2 bữa: sáng một bữa (ăn không, không kèm thức ăn), trưa một bữa (kèm thức ăn bình thường).

Tôi mới sinh con được 11 tháng. Ăn được một thời gian tôi giảm được 8kg. Các triệu chứng nhức mỏi khớp và dị ứng gần như không còn”.

Còn bà Trần Thị Bé (65 tuổi) bị đái tháo đường, cao huyết áp và thừa cân. Lo sợ bị đột quỵ do nhồi máu cơ tim, bà tập ăn gạo lứt muối mè hằng ngày.

Bà thay hẳn gạo trắng bằng gạo lứt trong mỗi bữa ăn. Bà nói không biết bệnh có đỡ không nhưng thấy cơ thể nhẹ nhàng và tâm lý yên tâm hơn, cảm nhận trong người khỏe hơn.

Đa dạng gạo lứt

Thực dưỡng với gạo lứt muối mè được mọi người biết đến khá lâu. Nhiều gia đình dùng hẳn các loại gạo này để ăn hằng ngày.

Gạo lứt được giới thiệu với các công dụng phòng được nhiều loại bệnh, từ khớp, đái tháo đường, suy thận, mờ mắt, gan nhiễm mỡ... cho đến ung thư các loại.

Phổ biến là gạo lứt đỏ (loại gạo trắng thông thường nhưng chỉ xay bỏ vỏ trấu, chưa xát bỏ lớp cám gạo), được bán với giá khoảng 25.000 đồng/ký.

Cùng với gạo lứt đỏ, hiện nay có rất nhiều loại gạo lứt khác như gạo lứt tím, gạo lứt huyết rồng, gạo lứt đen...

Tại đại lý chuyên bán gạo lứt tím than (còn gọi là huyền mễ) trên đường Lê Văn Sỹ (Q.3, TP.HCM), gạo được đóng thành từng gói 2kg, hút chân không để bảo quản được lâu, chống mối mọt. Giá bán là 34.000 đồng/kg.

Người bán cho biết gạo này nấu lên sẽ mềm cơm, dẻo, không khô và khó ăn như gạo lứt thường.

Gạo lứt tím than có nguồn gốc từ Sóc Trăng, nhiều chất dinh dưỡng, phòng chống bệnh đái tháo đường, ung thư, cao huyết áp, ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Sản phẩm này là của một công ty lương thực lớn.

Gạo lứt huyết rồng được giới thiệu là gạo mang lại hiệu quả cao trong phòng bệnh, đặc biệt là thải độc tố bên trong cơ thể.

Đây là loại gạo hạt màu đỏ (không chỉ lớp vỏ như các loại gạo lứt thông thường), được bán với giá từ 30.000 đồng/kg.

Gạo mầm cũng được nhiều người quan tâm và tìm mua. Một cơ sở bán gạo mầm ở Q.8 (TP.HCM) bán gạo mầm với giá gần 80.000 đồng/kg. Gạo mầm được giới thiệu rất tốt cho người bị bệnh đái tháo đường.

Tốt cho bệnh tim mạch, đái tháo đường

Theo thạc sĩ Nguyễn Đặng Mỹ Duyên, giảng viên bộ môn công nghệ thực phẩm Trường đại học Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, gạo lứt là gạo chỉ xay lớp vỏ trấu chứ không bỏ mầm và cám của hạt gạo bên trong.

Thành phần dinh dưỡng của gạo lứt có nhiều điểm khác so với gạo xát trắng bình thường. Trong gạo lứt, hàm lượng chất xơ cao hơn 3 lần so với gạo thường.

Tổng hàm lượng chất béo cao hơn rất nhiều so với gạo đã xát, do trong cám và phôi chứa một lượng lipid lớn và lượng lipid không bị mất đi trong quá trình xát trắng gạo.

Chất khoáng, các loại vitamin trong gạo lứt cũng cao hơn nhiều, đặc biệt là các chất photpho, magie, kali và các vitamin nhóm B.

“Trong cám gạo chứa một lượng lớn các chất có hoạt tính sinh học như chất xơ hòa tan, tocopherol, gamma - oryzanol, phytic acid và các chất phenolic, trong đó gamma - oryzanol có tác dụng làm giảm LDL - cholesterol trong máu, nên rất tốt đối với người bị bệnh tim mạch” - thạc sĩ Duyên lý giải.

TS.BS Tạ Thị Tuyết Mai, trưởng khoa dinh dưỡng Bệnh viện Nhân Dân Gia Định (TP.HCM), cũng cho biết gạo lứt có nhiều sinh tố, chất khoáng và đặc biệt là chất xơ. Khi ăn, ít làm tăng đường huyết nên tốt cho người bị bệnh đái tháo đường cũng như người béo phì.

Người béo phì khi ăn gạo lứt có thể giảm cân vì gạo lứt cứng, không ăn được nhiều như gạo thường.

Do ít gây tăng đường huyết, nhiều chất xơ, gạo lứt có thể ngừa được các bệnh về tim mạch, ung thư đại tràng, có thể tăng hấp thu canxi từ thức ăn nên có thể ngừa loãng xương.

Theo TS.BS Tạ Thị Tuyết Mai, người bình thường ăn gạo lứt cũng tốt, có thể ăn cơm gạo lứt thường xuyên thay cơm trắng. Nhưng nếu ăn hoàn toàn gạo lứt sẽ không ngon, có thể độn 1 phần gạo lứt với 3 phần gạo trắng sẽ dễ ăn hơn. Gạo lứt cần ngâm trước một đêm, trước khi nấu.

Nên nhận biết sự khác biệt giữa gạo huyết rồng và gạo lứt, bởi đều có màu đỏ. Gạo lứt có chỉ số đường thấp, phù hợp cho người bị đái tháo đường; còn gạo huyết rồng có chỉ số đường trung bình giống như gạo thường.

Bác sĩ Mai khuyên: “Một số người ăn theo phương pháp thực dưỡng, không ăn thịt, cá và chỉ ăn cơm gạo lứt và các sản phẩm khác từ gạo lứt như bột gạo lứt rang, gạo lứt muối mè... là không cân đối.

Nếu ăn chay, nên ăn gạo lứt với các sản phẩm từ đậu như đậu nành, đậu xanh, đậu đỏ hoặc từ sữa như sữa, phô mai, yaourt, váng sữa thì mới cân đối khẩu phần”.