Cơ quan chức năng đề cao trách nhiệm của chủ doanh nghiệp vận tải trong giảm tai nạn giao thông. Trong ảnh: xe container và xe máy lưu thông cùng làn đường ở Q.2, TP.HCM - Ảnh: Q.Đ.

Phó thủ tướng Trương Hòa Bình cũng là chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia - đề nghị không chỉ xử lý tài xế mà còn phải xử lý nghiêm trách nhiệm chủ doanh nghiệp vận tải có tài xế sử dụng ma túy, làm việc quá giờ gây tai nạn.

Nội dung trên được đưa ra tại Hội nghị tổng kết công tác bảo đảm an toàn giao thông năm 2018, triển khai nhiệm vụ năm 2019 của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia ngày 4-1.

Xem lại thời gian làm việc của lái xe

Liên quan đến vụ xe chở container đâm hàng loạt xe máy ở Bến Lức ngày 2-1 làm 4 người chết, nhiều người bị thương, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình nhận định: người ta đang dừng xe đèn đỏ mà xe lao vào thì không phải lỗi hạ tầng mà lỗi chủ quan của tài xế.

"Sau 8 tiếng xảy ra tai nạn, kiểm tra tài xế vẫn còn nồng độ cồn cao, dương tính với heroin. Những vụ việc này chủ xe phải liên đới trách nhiệm, chứ không chỉ xử lý trách nhiệm với lái xe. Bởi vì doanh nghiệp vận tải phải có trách nhiệm kiểm tra, giám sát tài xế. Phải xem xét trách nhiệm, xử lý chủ xe cho nghiêm khi ép tài xế chạy quá giờ quy định. Vụ tai nạn nghiêm trọng ở Hà Giang năm 2017 làm 5 người chết, tài xế cũng lái xe 10 tiếng liên tục" - Phó thủ tướng nói.

Tuy vậy, theo ông Trương Hòa Bình, xe chở container đâm hàng loạt xe máy làm 4 người chết ở Long An có cả nguyên nhân quản lý nhà nước. Phó thủ tướng đề nghị Bộ GTVT xem xét lại việc quản lý thời gian làm việc của lái xe, xây dựng trạm dừng nghỉ trên đường để lái xe nghỉ ngơi. Đồng thời xử lý nghiêm doanh nghiệp ép lái xe làm việc quá giờ.

Phó thủ tướng nhận định 4 vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe khách ở Cao Bằng, Kon Tum, Quảng Nam, Lai Châu làm chết 34 người, bị thương 37 người chủ yếu do lái xe chủ quan, mệt mỏi, ngủ gật, làm việc quá thời gian quy định...

Để ngăn ngừa tai nạn, Phó thủ tướng đề nghị tiếp tục nâng cao mức phạt. "Tình hình không phải như 10 năm trước mà nói do hoàn cảnh người dân còn nghèo, thông cảm người dân phạt nhiều quá không có tiền. Không phạt cao là không được vì để vi phạm là tai nạn chết người".

Một tài xế container “đập đá” ngay trên buồng lái - Ảnh: TL

Siết chất lượng lái xe

Về công tác đào tạo, sát hạch lái xe, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đề nghị siết chặt hơn. Tính lại tuổi được thi nâng bằng, tuổi cấp loại bằng lái xe. "23 tuổi lái xe container không được đâu" - Phó thủ tướng đề nghị.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết sẽ đưa ra chủ trương trong việc nâng hạng lái xe với những tài xế xe lớn như xe container để làm sao giám sát được cả trách nhiệm, đạo đức của lái xe trong quá trình hành nghề. Lúc đó mới được thi cấp bằng để nâng cao trách nhiệm với cộng đồng, xã hội...

Ông Nguyễn Văn Thanh - nguyên chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô VN - nhấn mạnh lâu nay khi có tai nạn nghiêm trọng mới trị tài xế, thành ra chưa giải quyết được vấn đề tận gốc. Ông Thanh đồng tình cần xử lý chủ doanh nghiệp khi tài xế của họ gây tai nạn, có sử dụng rượu bia, ma túy trước khi lái xe. Bởi ông chủ tuyển dụng lái xe, không thể ép tài xế làm việc quá giờ, phải khám sức khỏe tài xế theo định kỳ... Hiện mới có các quy định xử phạt hành chính chủ doanh nghiệp khi tài xế để xảy ra tai nạn nghiêm trọng. Nhưng cần thiết phải truy tố hình sự chủ doanh nghiệp liên đới chứ không để thành lập doanh nghiệp, tùy ý tuyển dụng lái xe rồi khoán trắng cho tài xế. Trong khi đó, công an không có quyền dừng xe kiểm tra tài xế dùng ma túy hay không vì vấn đề này liên quan đến danh dự con người.

Ông Thanh cũng lưu ý hiện nay đang đẩy mạnh cắt giảm điều kiện kinh doanh nhưng với vận tải ôtô cần hết sức thận trọng. Những điều kiện vô lý phải bỏ nhưng những điều kiện về đảm bảo an toàn, quy mô doanh nghiệp, quản lý lao động, an sinh xã hội phải rất ngặt nghèo, không cắt bỏ cơ học.

Có nguyên nhân quản lý nhà nước

Tại hội nghị, trung tướng Vũ Đỗ Anh Dũng- cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông - cho rằng kết quả đạt được trong công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông vẫn còn hạn chế mà nguyên nhân nằm ở công tác quản lý nhà nước. "Chúng ta nói về ý thức người tham gia giao thông nhưng trước hết là trách nhiệm của cơ quan quản lý. Nói kết quả đạt được trong an toàn giao thông thì nòng cốt là ngành giao thông và lực lượng công an, trong đó có cảnh sát giao thông. Giờ chia sẻ về trách nhiệm quản lý còn kém, còn hạn chế thì nòng cốt chịu trách nhiệm cũng là lực lượng này. Nhìn nhận như vậy để tìm ra nguyên nhân và giải pháp, định ra chính sách sát thực tiễn" - ông Dũng nói.

Đáng chú ý, ông Dũng đề nghị Chính phủ sửa đổi nghị định về quản lý, sử dụng và danh mục các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ... theo hướng quy định tất cả các thiết bị của người dân ghi lại hình ảnh vi phạm cũng là căn cứ. Nếu đủ tài liệu chứng minh đó là vi phạm sẽ được xử lý trong giao thông. Ông Dũng đề nghị những nơi ngành giao thông và nhà đầu tư BOT đã đầu tư thiết bị giám sát bằng hình ảnh trên đường thì bàn giao cho cơ quan quản lý nhà nước.

Kết luận, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình nhận định tai nạn giao thông năm 2018 có mức giảm về số người chết chưa đạt yêu cầu (giảm 0,4%). Vẫn còn 18 địa phương có số người chết vì tai nạn giao thông tăng, xảy ra một số vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng.

Ngoài việc tiếp tục triển khai các giải pháp, Phó thủ tướng nhấn mạnh lực lượng chức năng cần thực hiện 2 nhiệm vụ trọng tâm là xử lý vi phạm nồng độ cồn, chạy quá tốc độ, không đội mũ bảo hiểm, không thắt dây an toàn.

"Đề nghị không vì tết mà nể nang, xuê xoa, phải dừng xe kiểm tra, xử phạt để ngăn không có các vụ tai nạn xảy ra làm chết nhiều người. Đó chính là món quà tết có ý nghĩa nhất đối với người dân" - Phó thủ tướng lưu ý.

Nguồn: Uỷ ban An toàn giao thông quốc giá - Đồ họa: V.CƯỜNG

Trung tướng Vũ Đỗ Anh Dũng (cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông):

Tổng kiểm tra phương tiện giao thông

Trong năm 2019, cảnh sát giao thông sẽ tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động tuần tra kiểm soát. Theo đó, sẽ áp dụng biện pháp tổng kiểm soát hành chính phương tiện giao thông trong từng thời gian và địa bàn nhất định. Dự kiến trước Tết Nguyên đán 2019 sẽ mở tổng kiểm soát hành chính với xe khách, xe container, xe tải, xe chở nhiên vật liệu dễ cháy nổ để đảm bảo người dân đi lại an toàn dịp tết, tạo ý thức chấp hành tốt của chủ xe, tài xế.

Trách nhiệm kiểm tra thuộc doanh nghiệp

Liên quan đến việc đảm bảo an toàn giao thông, tại buổi họp báo Bộ Công an ngày 4-1, ông Đỗ Thanh Bình - phó cục trưởng Cục CSGT - cho biết: Năm 2018, lực lượng CSGT đã xử lý 176.000 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, tăng hơn 13% so với năm trước. Theo thống kê của Cục CSGT, đến nay trên 1.000 người thì có 40 phương tiện ôtô và 600 môtô, trong khi cơ sở vật chất chưa đảm bảo, ý thức người tham gia giao thông chưa cao, nên nguy cơ tai nạn vẫn còn lớn.

Cũng theo ông Đỗ Thanh Bình, theo quy định của Bộ Y tế và Bộ GTVT, thi lấy bằng lái xe phải khám sức khỏe, trong đó có kiểm tra ma túy trong máu và nước tiểu. Hằng năm phải kiểm tra, khám sức khỏe định kỳ và đột xuất đối với lái xe. "Trách nhiệm này thuộc về chủ doanh nghiệp. Đối với CSGT, khi tai nạn xảy ra thì kiểm tra nồng độ cồn và kiểm tra ma túy là bắt buộc" - ông Bình nói.

Ông Lê Trung Tính (chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách liên tỉnh và du lịch TP.HCM):

Học nghiệp vụ, cấp chứng chỉ là cần thiết

Theo quy định hiện nay, các đối tượng bao gồm: tài xế, nhân viên phục vụ trên xe và người điều hành đơn vị vận tải phải học và được cấp giấy chứng nhận nghiệp vụ. Thời gian qua, các hiệp hội vận tải ở địa phương được giao trách nhiệm tổ chức dạy và cấp giấy chứng nhận này, thời hạn giấy chứng nhận trong 3 năm.

Các buổi dạy sẽ giúp lái xe, nhân viên hiểu biết thêm, cập nhật quy định về giao thông, cước phí vận tải, xử lý tình huống giảm tai nạn giao thông... Vì vậy quy định này cần tiếp tục được duy trì, nhất là trong quá trình các cơ quan có thẩm quyền đang dự thảo nghị định thay thế nghị định 86/2014 quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ôtô. Trường hợp đơn vị nào buông lỏng, tổ chức qua loa rồi cấp chứng chỉ không thực chất phải kiểm tra, xử lý nghiêm.

TTO - Cần nghiên cứu phân luồng xe máy chạy riêng một làn, ôtô một làn bởi cứ để xe lưu thông hỗn hợp như hiện nay rất nguy hiểm, rất đáng sợ.