Sáng 6-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức hội nghị toàn quốc lần thứ nhất triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội khóa XV.

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật

Báo cáo tóm tắt việc triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội, Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho biết từ đầu nhiệm kỳ đến kỳ họp thứ 4, trên cơ sở phân công của Thủ tướng, các bộ có nhiệm vụ trình hoặc ban hành theo thẩm quyền 50 văn bản để quy định chi tiết 20 luật, nghị quyết đã có hiệu lực.

Kết quả, tính đến ngày 15-8, có 37 văn bản được ban hành, còn lại 11 văn bản chưa được ban hành.

Trên cơ sở kết quả rà soát văn bản do tổ công tác và các bộ, ngành thực hiện trong các năm 2020, 2021 theo yêu cầu, chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành đang tổ chức nghiên cứu, xử lý hoặc tham mưu xử lý theo quy định đối với 446 văn bản.

Ông Khái cho hay thời gian qua, Chính phủ ban hành nghị quyết về một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ.

Các bộ, cơ quan ngang bộ đã có chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng pháp luật. Có 8 bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ trực tiếp chỉ đạo công tác này.

Về nguyên nhân của những hạn chế, bất cập, ông cho rằng một số cơ quan chủ trì chưa chủ động, chưa trù liệu hết các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng.

Nhiều văn bản là nợ từ các kỳ báo cáo trước, có nhiều nội dung phức tạp, cần xin ý kiến chỉ đạo của nhiều cấp có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, một số trường hợp, khoảng thời gian từ lúc luật, nghị quyết được thông qua đến thời điểm có hiệu lực rất ngắn, không đảm bảo thời gian cần thiết để xây dựng ban hành văn bản quy định chi tiết có hiệu lực cùng thời điểm với luật, nghị quyết.

"Có biểu hiện sợ trách nhiệm, né tránh công việc trong tham mưu xây dựng thể chế tại một số nơi", ông Khái nêu rõ.

Giải pháp được Chính phủ đề ra là tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng pháp luật.

Trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan của Chính phủ, bảo đảm đúng quy định "chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung và tiến độ trình các đề án, dự án, văn bản pháp luật được giao".

Không để làm phát sinh thủ tục, "giấy phép con"

Đánh giá việc triển khai các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua từ đầu nhiệm kỳ, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhìn nhận công tác tổ chức triển khai một số luật, nghị quyết của Chính phủ còn chậm. Một số luật được ban hành từ năm 2022 nhưng đến nay chưa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện.

Ông nhắc lại tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục khi tới ngày 23-8 vẫn còn 11/50 văn bản còn "nợ", chiếm tới 22%.

Trong đó, một số văn bản đã chậm từ 8 tháng đến 1,5 năm so với thời điểm luật, nghị quyết có hiệu lực. Trong 39 văn bản quy định chi tiết đã ban hành, chỉ có 9 văn bản (23%) được ban hành đúng thời hạn.

Cá biệt, một số trường hợp ban hành văn bản chậm làm giảm ý nghĩa, hiệu lực, hiệu quả của giải pháp đã được Quốc hội quyết định.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá những tồn tại, hạn chế trên có nguyên nhân trước hết là do người đứng đầu một số bộ, ngành, địa phương chưa dành sự quan tâm thỏa đáng đến công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật.

Theo báo cáo của Chính phủ, dù Thủ tướng đã yêu cầu, tới nay chỉ có 8/28 bộ trưởng, trưởng ngành trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật.

Trong các nhiệm vụ, giải pháp được nêu ra, ông nhấn mạnh đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Chính phủ về việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý đi đôi với tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát.

Đề cao trách nhiệm người đứng đầu, khắc phục kịp thời, hiệu quả tình trạng đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức, xử lý nghiêm các vi phạm.

Cạnh đó, tăng cường cải cách hành chính, kiểm soát chặt chẽ việc ban hành thông tư, văn bản hướng dẫn luật, không để làm phát sinh thủ tục, "giấy phép con", tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật mới không phù hợp, thiếu tính khả thi…

Nghiên cứu soạn luật quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước

Ủy ban Quốc phòng, An ninh đề nghị Chính phủ nghiên cứu việc soạn luật quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước.