Sáng 7-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Doanh nghiệp được thực hiện các dự án khi nào?

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho hay dự thảo luật đã bám sát vào mục đích, quan điểm chỉ đạo và cụ thể hóa nội dung 6 nhóm chính sách khi đề nghị xây dựng dự luật.

Tại điều 25, dự luật quy định các dự án đầu tư của doanh nghiệp phải được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật đầu tư hoặc quyết định chủ trương đầu tư theo pháp luật đầu tư công được thực hiện theo trình tự, thủ tục, thẩm quyền của pháp luật đầu tư hoặc pháp luật đầu tư công.

Các dự án đầu tư của doanh nghiệp phải phê duyệt chủ trương đầu tư không thuộc đối tượng theo quy định của pháp luật đầu tư, pháp luật đầu tư công được thực hiện phê duyệt chủ trương đầu tư theo quy định của luật này.

Sau khi được cấp có thẩm quyền quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư theo quy định về pháp luật đầu tư, pháp luật xây dựng và pháp luật khác có liên quan.

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết đa số ý kiến thường trực ủy ban cho rằng nguyên tắc quản lý, thẩm quyền quyết định về hoạt động đầu tư của doanh nghiệp nêu tại dự thảo luật là "chưa thực sự phù hợp với tinh thần phân cấp, phân quyền cho doanh nghiệp, vẫn can thiệp hành chính vào công việc quản trị của doanh nghiệp.

Một số quy định về hoạt động đầu tư của doanh nghiệp được quy định tại dự thảo luật cũng chưa thống nhất với quy định pháp luật liên quan như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp.

Do đó cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát các quy định để tránh chồng chéo về hoạt động đầu tư của doanh nghiệp.

Theo Ủy ban Tài chính - Ngân sách, trường hợp đầu tư các dự án sản xuất kinh doanh thông thường bằng vốn của doanh nghiệp thì nên xem xét, phân cấp cho hội đồng thành viên quyết định và chịu trách nhiệm. Trình tự thủ tục cụ thể có thể giao Chính phủ quy định chi tiết.

Trường hợp đầu tư dự án sản xuất kinh doanh bằng vốn ngân sách cấp thì giao doanh nghiệp làm chủ đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công.

Cái gì cũng phải trình cấp trên thì không làm được

Nêu ý kiến, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị rà soát toàn bộ dự thảo luật để thể hiện nhất quán tư tưởng của nghị quyết 12 của Trung ương Đảng khóa XII.

Theo ông Định, tư tưởng nhất quán là Nhà nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất kinh doanh và quản trị của doanh nghiệp.

"Vốn Nhà nước sau khi đầu tư vào doanh nghiệp được xác định là tài sản, vốn của doanh nghiệp. Thế mà cái gì cũng phải đi xin, doanh nghiệp phải làm thủ tục thì mất thời cơ, cơ hội kinh doanh", ông Định nói.

Nhận định quy định như điều 25 của dự thảo luật thì doanh nghiệp "không thể làm được gì", ông Định nêu doanh nghiệp tư nhân làm hiệu quả vì họ tiết kiệm thời gian, đơn giản thủ tục, giảm được chi phí xin chỗ nọ, chỗ kia.

Phó chủ tịch Quốc hội nhắc lại yêu cầu cắt giảm, đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính, hạn chế cơ chế xin - cho, tăng cường phân cấp, phân quyền.

Từ đó, ông cho rằng dự thảo luật chưa cắt giảm được nhiều thủ tục, chưa phân cấp, phân quyền nhiều.

"Nếu không phân cấp, phân quyền, cái gì cũng phải trình cấp trên thì không làm được", ông Định nhấn mạnh và nhắc lại, với quy định của điều 25 thì doanh nghiệp phải trình, xin nhiều việc, từ chiến lược, phương hướng, đến kế hoạch.

Đáng nói, theo ông Định, rất nhiều vấn đề phải trình theo luật này, nhưng doanh nghiệp lại phải chịu trách nhiệm toàn diện.

"Cái gì cũng phải đi xin thì làm sao chịu trách nhiệm toàn diện được? Rồi phải đáp ứng mục tiêu, yêu cầu, đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn, bảo đảm phù hợp với chiến lược, kế hoạch kinh doanh…", ông Định nói thêm.

Vấn đề nữa, việc xây dựng dự thảo luật nhằm xử lý triệt để các vướng mắc hiện nay. Tuy nhiên, theo Phó chủ tịch Quốc hội, dự thảo luật vẫn chưa giải quyết được nhiều các vướng mắc mà các tập đoàn, tổng công ty nhà nước và các ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước đã thống kê.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cũng cho rằng dự thảo luật đang quy định chưa phù hợp thực tế.

Ông dẫn chứng, trường hợp doanh nghiệp nhà nước sau khi cơ cấu, sắp xếp dư ra các văn phòng, trụ sở nhưng lại không được cho thuê.

Họ muốn cho thuê số văn phòng, trụ sở dư thừa sẽ phải có trong dự án đầu tư, cơ quan thẩm quyền phê duyệt, quyết định. Việc này dẫn tới sự lãng phí, từ đó ông đề nghị rà soát lại.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đặt vấn đề quy định tại dự thảo luật đã đảm bảo đồng bộ với các luật khác hay chưa như Luật Đầu tư hay Luật Xây dựng, cũng như xử lý dứt điểm những vướng mắc trong thực tế được các doanh nghiệp nhà nước nêu ra vừa qua hay chưa.

Ông cho rằng sửa luật lần này cần tách bạch rõ chức năng của các bộ, ngành quản lý doanh nghiệp nhà nước, tránh việc "chỗ này tưởng chỗ kia quản", gây khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội: Tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, ách tắc trong phát triển kinh tế

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ việc cần làm sao tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, ách tắc hiện nay trong phát triển kinh tế - xã hội.