Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu tại kỳ họp lần thứ 75 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc qua video - Ảnh: ABS-CBN News

"Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã làm nên lịch sử ngày 23-9 (theo giờ Philippines) khi sử dụng một phiên họp của Liên Hiệp Quốc để nêu lên chiến thắng pháp lý trước Trung Quốc về vấn đề Biển Đông" - trang tin Rappler của Philippines viết vào rạng sáng nay 23-9.

Cụ thể, tại kỳ họp thường niên của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vừa khai mạc (năm nay diễn ra trực tuyến do tác động của đại dịch COVID-19), Tổng thống Duterte đã tái khẳng định chiến thắng pháp lý trước Trung Quốc trong phán quyết Biển Đông.

Năm 2016, Tòa trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982 đã ra phán quyết trong vụ kiện Biển Đông do Philippines đệ trình.

Phán quyết của tòa đã bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông, gồm cả "đường 9 đoạn" (đường lưỡi bò) do nước này tự vẽ ra để đòi chủ quyền và rằng cái gọi là chủ quyền lịch sử là không có cơ sở pháp lý.

"Phán quyết này giờ đây là một phần của luật pháp quốc tế, vượt ra ngoài sự thỏa hiệp và vượt ra ngoài tầm của các chính phủ để có thể làm phai nhạt hay bỏ đi” - Tổng thống Duterte nói trong bài phát biểu đã được quay lại trước và phát vào đầu ngày 23-9 khi dự kỳ họp của Liên Hiệp Quốc.

Nhà lãnh đạo Philippines nói thêm: "Chúng tôi kiên quyết phản đối những nỗ lực nhằm phá hoại phán quyết này".

Ông Duterte nhấn mạnh các cam kết của Philippines ở Biển Đông phù hợp với UNCLOS năm 1982 và phán quyết năm 2016 của Tòa trọng tài thường trực ở Hà Lan. Ông nói rằng Philippines vẫn cam kết giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình.

Thời gian qua, các hoạt động cải tạo phi pháp của Trung Quốc cùng với hoạt động quân sự hóa của nước này ở Biển Đông đã gây ra nhiều lo ngại cho các nước trong và ngoài khu vực.

Giữa tháng 9, Bộ Ngoại giao Anh, Pháp và Đức đã cùng gởi công hàm lên Liên Hiệp Quốc, phản bác lại 7 công hàm của Trung Quốc trước đó. Công hàm chung nhấn mạnh các yêu sách đường cơ sở thẳng, "quyền lịch sử" Trung Quốc đưa ra là vô lý chiếu theo UNCLOS năm 1982.

Ông Duterte cũng cảm ơn các nước đã ủng hộ phán quyết năm 2016. “Chúng tôi hoan nghênh việc ngày càng có nhiều nước ủng hộ phán quyết. Nó đại diện cho chiến thắng của lẽ phải trước sự thiếu suy nghĩ, của luật pháp trước sự hỗn loạn" - ông nói.

Theo trang The Inquirer, đây là lần đầu tiên ông Duterte có bài phát biểu trước Liên Hiệp Quốc kể từ lúc lên làm tổng thống Philippines. 

Đàm phán COC: Trung Quốc muốn ngăn phương Tây vào Biển Đông, Philippines kiên quyết giữ

TTO - 'Bắc Kinh muốn các nước phương Tây biến khỏi Biển Đông nhưng tôi sẽ không để điều đó xảy ra. Các cường quốc phương Tây phải hiện diện ở Biển Đông như một bên cân bằng với Trung Quốc', Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. hé lộ.