Gần 100 nhà khoa học, nhà quản lý kinh tế, đại diện các doanh nghiệp... đã tham dự.

Phóng to

Các học giả, nhà quản lý kinh tế tham dự hội thảo khoa học "Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mô hình tăng trưởng kinh tế TP.HCM theo hướng cạnh tranh đến năm 2020" tổ chức tại báo Tuổi Trẻ sáng 27-8 - Ảnh: MINH ĐỨC

Hầu hết đại biểu đều cho rằng kinh tế TP.HCM định hướng đến năm 2020 cần hạn chế phát triển theo chiều rộng để hướng đến chiều sâu.

Cần cơ chế đặc thù

Theo giáo sư Nguyễn Thanh Tuyền - hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế - tài chính TP.HCM, trong giai đoạn suy thoái kinh tế hiện nay, có thể nói đây là một thời cơ vàng để TP.HCM tận dụng và phát triển nếu thành phố có một quyết sách đúng đắn.

Để TP.HCM có thể bứt phá trong 10 năm tới, theo giáo sư Nguyễn Thanh Tuyền, cần xác lập hai tiền đề tái cấu trúc. Đó là khẳng định cơ cấu TP.HCM là phát triển một thành phố dịch vụ, công nghiệp theo hình thái Singapore, Hong Kong. Tiếp đó là xác lập mô hình tăng trưởng kinh tế: chuyển từ đầu tư theo chiều rộng sang chiều sâu. Hiện đại hóa, nâng cao công nghệ, chất xám trong từng sản phẩm của thành phố để tăng sức cạnh tranh.

Muốn vậy, giáo sư Nguyễn Thanh Tuyền đề nghị cần trao cho thành phố một cơ chế đặc thù để xây dựng TP.HCM thành siêu đô thị, đủ sức cạnh tranh với quốc tế.

Theo tiến sĩ kinh tế Trần Hồi Sinh - phó hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn, vị thế của TP.HCM nên đặt trong bối cảnh với các thành phố lớn trong khu vực chứ không nên so với các tỉnh thành trong cả nước.

Để tăng sức cạnh tranh cho thành phố, ông Trần Hồi Sinh đề nghị cần đặt vai trò đầu tàu của TP.HCM là mô hình chung của cả nước. Do vậy, cần có cơ chế chính sách đặc biệt để TP.HCM phát triển đột phá, hiệu quả, nhất là phải có chính sách dài hơi cho thành phố, tránh tình trạng "đầu voi đuôi chuột".

Việc chuyển dịch kinh tế từ chiều rộng sang chiều sâu đối với TP.HCM, theo tiến sĩ Đinh Sơn Hùng - phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, cần chú ý đến chất lượng phát triển. Trong đó, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố tiên quyết. Thành phố phải đặt trọng tâm thu hút và sử dụng nhân tài, chất xám hơn là chăm chăm việc đào tạo nguồn nhân lực.

Tiến sĩ Đinh Sơn Hùng cũng đề xuất Chính phủ không nên áp đặt chỉ tiêu tăng trưởng cao cho TP.HCM, vì nếu thành phố cứ đặt chỉ tiêu tăng trưởng cao thì chất lượng tăng trưởng sẽ bị hạn chế.

Tiến sĩ Phạm Minh Trí - chủ tịch Hội Khoa học kinh tế và quản lý TP.HCM, khẳng định trong 10 năm tới, mô hình tăng trưởng kinh tế của TP.HCM chỉ có thể là: tăng trưởng hợp lý, bền vững, hiệu quả và cạnh tranh.

Mạnh tay với nạn đầu cơ

Theo giáo sư tiến sĩ Nguyễn Duy Gia - nguyên thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, việc thành phố để một số lĩnh vực tăng trưởng quá nóng thời gian qua sẽ dễ dẫn tới sự đổ vỡ hàng loạt, nhất là trong lĩnh vực tài chính ngân hàng.

Vị giáo sư này đề nghị trong giai đoạn tới cần xây dựng cho thành phố một hệ thống ngân hàng hiện đại để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Cần thu gọn hệ thống ngân hàng, tập trung phát triển 5-7 hệ thống ngân hàng có tiềm lực, đủ sức cạnh tranh với các nước trong khu vực, không nên để "nhà nhà thành lập ngân hàng" như hiện nay sẽ dẫn đến tình trạng rất khó kiểm soát.

Tiến sĩ Nguyễn Trần Dương - nguyên thư ký Hội đồng khoa học TP.HCM, cho rằng cần loại bỏ yếu tố đầu cơ trong các lĩnh vực nhà đất, chứng khoán, vàng... ra khỏi các yếu tố phát triển của kinh tế thành phố. Nhất là với lĩnh vực bất động sản, cần chú trọng hơn nữa việc xây nhà cho dân thuê hơn là xây căn hộ, biệt thự để bán. Ở các nước như Nhật, Mỹ... chủ yếu là xây nhà cho dân lao động thuê chứ không có chuyện mua đứt bán đoạn từng căn, từng lốc nhà như tại Việt Nam mà hậu quả là bong bóng đầu cơ trong lĩnh vực bất động sản hiện đã lên tới đỉnh điểm, chưa có lối thoát.