Theo ông Nguyên, gần đây lượng DN tăng lên đột ngột và số tiền hoàn thuế VAT trong xuất khẩu hàng hóa qua Campuchia cho những DN này tăng đột biến. Cụ thể, năm 2011 có 27 DN được hoàn thuế 236 tỉ đồng, năm 2012 có 63 DN được hoàn thuế 579 tỉ đồng. Đặc biệt, chỉ trong tháng 1-2013 có tới 95 DN được hoàn thuế tổng số tiền lên đến 95 tỉ đồng. “Cứ đà như vậy thì năm 2013 tổng số tiền Nhà nước hoàn thuế cho họ sẽ lên cả ngàn tỉ đồng. Đây là điều hết sức bất thường nên sau khi công an tỉnh kiểm tra, báo cáo, UBND tỉnh đã chỉ đạo điều tra” - ông Nguyên nói.

Ông Nguyên cho hay qua điều tra đã phát hiện một số hộ gia đình lập ra vài ba DN, một số DN có lượng hàng hóa chưa tới 10 tỉ đồng mà doanh số xuất khẩu qua Campuchia lên tới hàng trăm tỉ đồng. Công an, Cục Thuế, Hải quan tỉnh đã phát hiện hơn 40 DN được hoàn thuế nhưng thực tế chỉ hoạt động cầm chừng, hàng chục DN khác với cơ sở kinh doanh hầu như... không có gì. Ban đầu đã xác định hai DN được hoàn thuế 50 tỉ đồng có hành vi gian lận, hiện đang tiếp tục điều tra làm rõ hơn 20 DN khác đã được hoàn thuế hơn 40 tỉ đồng có dấu hiệu tương tự. Vụ việc đang được tiếp tục điều tra mở rộng.

Cục trưởng Cục Thuế An Giang Đoàn Hữu Phước cho biết thêm từ cuối năm 2012 đến đầu năm 2013, trên địa bàn huyện biên giới An Phú nhiều DN thành lập với mục đích lợi dụng việc được hoàn thuế VAT trong xuất khẩu qua Campuchia nhằm trục lợi. Qua xác minh, Cục Thuế đưa vào “tầm ngắm” và đề nghị hải quan, công an chú ý 87 DN, sau đó chuyển hồ sơ thuế của các DN này từ chi cục thuế huyện về Cục Thuế tỉnh để quản lý theo dõi. Đồng thời áp dụng quy trình kiểm tra trước rồi mới cho hoàn thuế (trước đây cho hoàn thuế rồi kiểm tra sau).

Sau khi quy trình này được áp dụng, trong 87 DN này có đến 46 DN không phát sinh hàng xuất khẩu, 5 DN xin giải thể là Công ty TNHH Tân Thành Lợi (đang bị Tổng cục Thuế thanh tra), Công ty TNHH thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Kim Chi, DNTN xuất nhập khẩu Trí Tâm, Công ty TNHH thương mại xuất nhập khẩu DTK, Công ty TNHH Phú Phú An. Ngoài ra có 23 DN kê khai không phát sinh doanh số xuất khẩu, 15 DN chuyển qua chỉ bán hàng nội địa, một số đơn vị ngưng hoạt động, rồi... biến mất dần. Trước mắt Cục Thuế đã hoàn tất hồ sơ chuyển qua cơ quan điều tra để khởi tố về hành vi gian lận thuế 23 tỉ đồng đối với hai DN. Cục Thuế và cơ quan điều tra cũng đã đủ cơ sở kết luận nhiều DN sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, hóa đơn không đăng ký với cơ quan thuế để được hoàn thuế VAT.

Ông Phước cho biết thêm từ ngày 15-7 tới nay vẫn có 65 hồ sơ của 39 DN ở biên giới xin hoàn thuế VAT với tổng số tiền 91,7 tỉ đồng. Qua kiểm tra, trong đó nhiều hồ sơ không đủ điều kiện nên cục chưa giải quyết cho hoàn thuế.