05/01/2020 09:05 GMT+7

'Phần tiếp theo' trong phim ảnh và âm nhạc: mỏ vàng hay cái bẫy?

HIỀN TRANG

TTO - Phần 1 ăn khách thì làm thêm phần 2, đó là logic quen thuộc, nhưng là quen thuộc trong ngành điện ảnh, hay chí ít văn chương. Với âm nhạc điều này ít hơn nhưng cũng vô số.

Sản phẩm âm nhạc được xem là “phần tiếp theo” thành công của ca sĩ Madonna

Chỉ 2 tháng sau khi video ca khúc Tự tâm ra mắt và tạo hiệu ứng lớn, Nguyễn Trần Trung Quân tiếp tục phát hành MV Canh ba, cũng là phần 2 của Tự tâm. Canh ba chỉ sau 2 tiếng đã đạt mốc 1 triệu lượt xem trên YouTube. Nguyễn Trần Trung Quân chắc chắn vẫn chưa dừng lại, êkip của anh tiết lộ còn ít nhất… hai phần nữa đang chuẩn bị lên sóng.

Một cảnh trong MV Canh ba

Trên thế giới, không ai thành thạo việc tận dụng thành công dĩ vãng hơn các ngôi sao nhạc rap. Năm 2000, ông hoàng nhạc rap Eminem phát hành một đỉnh cao trong sự nghiệp của mình: The Marshall Mathers LP. Sau album ấy, Eminem ra nhiều album nhưng không album nào đáng để tự hào như The Marshall Mathers.

Như một cách gợi lại hào quang một thuở, anh bắt tay vào làm The Marshall Mathers LP2. Phần 2 thực sự đưa Eminem trở về trạng thái âm nhạc xuất thần mà anh từng có được, nhưng có thêm sự chín muồi của tuổi trung niên, sự tự ý thức về mình và những chiều sâu hồi tưởng.

Ngoài Eminem, cả Jay-Z, Dr. Dre, Lil Wayne cũng từng có những phần tiếp theo tuyệt vời cho các album của mình.

Sản phẩm âm nhạc được xem là “phần tiếp theo” thành công của Eminem

Đó cũng không hẳn là đặc quyền của những ngôi sao nhạc rap. Dù ít được biết đến nhưng Aladdin Sane là phần 2 của The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars - album đưa David Bowie trở thành huyền thoại.

Hay người mê rock cổ điển ai mà không nghe đủ bộ 4 phần Led Zeppelin ra liền tù tì từ năm 1969 đến 1971? Trong phim ảnh, những phim nhiều phần thành công như thế được gọi là movie franchise (phim thương hiệu). Nhưng có nhìn Led Zeppelin mới thấy âm nhạc cũng có thương hiệu vậy.

Việc chuyển dịch trọng tâm của sản phẩm âm nhạc từ phần nghe sang phần nhìn, đơn giản khiến cho âm nhạc không còn là âm nhạc nữa.

Thường thì những sản phẩm để có thể ra tới phần thứ hai, phải có yếu tố kể chuyện. Như hai album của David Bowie đều xoay quanh nhân vật tưởng tượng Ziggy Stardust, hay hai album của Eminem là về Marshall Mathers (tên thật của Eminem). Nhưng cũng có những album được gọi là phần kế tiếp chủ yếu là mang tính hình thức như loạt album của Led Zeppelin, thậm chí album Led Zeppelin IV vốn dĩ không có tên nhưng gọi như vậy cho tiện.

Câu chuyện khác hẳn khi sản phẩm được làm tới phần 2 không phải là album, mà là một video âm nhạc. Vì cái được làm phần 2 không phải là âm nhạc mà là video. Khán giả xem xong Canh ba, không ai quan tâm bài hát Canh ba và bài hát Tự tâm có liên hệ gì, trừ việc chúng na ná nhau.

Người ta chỉ bàn về diễn biến câu chuyện tình ngang trái giữa hoàng thượng và Bạch Liên. Đáng nhẽ video phải làm nền cho âm nhạc, nhưng sự hấp dẫn vượt trội của kịch bản MV đã làm lu mờ hoàn toàn một bài hát nhạt nhòa, khiến âm nhạc thành nền cho video.

Sản phẩm âm nhạc được xem là “phần tiếp theo” thành công của ca sĩ Madonna, Eminem và David Bowie

Vẫn biết sự hòa nhập của phim ảnh và âm nhạc là xu hướng tất yếu của giải trí thời đại nghe -nhìn, nhưng việc chuyển dịch trọng tâm của sản phẩm âm nhạc từ phần nghe sang phần nhìn, đơn giản khiến cho âm nhạc không còn là âm nhạc nữa. Đến bây giờ vẫn không ai hiểu tại sao Zayn (thành viên nhóm One Direction) lại phải ra MV Dusk till dawn phần 2 chỉ để phô trương vẻ điển trai của mình.

Cũng có trường hợp thành công,như You’ll see và Take a bow của Madonna, song vấn đề là cả hai ca khúc của Madonna đều tuyệt vời.

Hẳn nhiên, ngay cả những người chủ ý làm âm nhạc (chứ không phải video) phần 2, như Nguyễn Trọng Tài với Hongkong 12, cũng chưa chắc đã tốt hơn. Hongkong 12 là một sự sao chép gần như y nguyên với Hongkong 1, và tất cả những gì nó phản ánh là một nỗ lực tuyệt vọng của Nguyễn Trọng Tài trong việc vượt thoát khỏi danh hiệu ca sĩ một hit, chỉ để lại tự rơi vào cái bóng của mình.

Thành công quá khứ có thể là một mỏ vàng nhưng cũng có thể là một cái bẫy.

Top 10 bài hát Kpop hay nhất thập kỷ do Billboard bình chọn

TTO - Nhân dịp cuối năm, bảng xếp hạng âm nhạc nổi tiếng Billboard đã bình chọn ra 100 bài hát Kpop hay nhất thập kỷ. Theo Billboard, trong suốt 10 năm qua, nền âm nhạc Hàn Quốc đã trở nên lớn mạnh hơn, chiếm được tình cảm của người hâm mộ Mỹ.

HIỀN TRANG